viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...

88
“Hypersenstiviteit" of "elektriciteitsgevoeligheid " werd voor het eerst in Noorwegen in
de vroege jaren 80 waargenomen onder beeldschermwerkers. De eerste berichten
betroffen hoofdzakelijk een voorbijgaande huidreactie, maar de laatste jaren gaat het
ook om klachten over het centrale zenuwstelsel, luchtwegen, hart en bloedvaten en
het maag-darmstelsel.
Het fenomeen van "elektriciteitsovergevoeligheid" kan niet volgens bekende
mechanismen worden verklaard want de drempel voor bekende interacties is veel
hoger dan de feitelijke blootstellingsniveaus [Silny (1999)]. De symptonen variëren
van land tot land en van de soorten blootstelling (b.v., in Zweden en Finland wordt
het syndroom hoofdzakelijk geassocieerd met werken op beeldschermen, in
Duitsland eerder met netfrequentie-bronnen en radio- en TV-antennes [BBEMG
(2004)]).
De redenen voor de EHS-symptomen (die vaak wel degelijk reëel zijn) moeten
worden gezocht in een psychologische beïnvloeding (b.v. angst voor mogelijke
gezondheidsbedreigende effecten van elektromagnetische velden in de buurt van de
woning), zowel als in schittering van computerschermen, onaangepast werken aan
de PC (b.v. met slechte verlichting) of slechte binnenshuis luchtkwaliteit. Alhoewel
velden voor de symptomen dus vermoedelijk niet rechtstreeks verantwoordelijk zijn
moeten de symptomen ernstig worden genomen.
De meeste studies naar EHS zijn provocatiestudies waarin personen die denken aan
EHS te lijden afwisselend wel of niet worden blootgesteld aan elektromagnetische
velden zonder te weten wanneer de blootstelling er reëel is of niet. Een synthese van
de verschillende studies leert dat deze personen de aanwezigheid van een ELF-veld
niet beter detecteren dan “gewone” personen en dat hun mentale capaciteit door de
velden evenmin wordt beïnvloed.
In 2003 werden de resultaten van het TNO-onderzoek gepubliceerd [Zwamborn et al.
(2003)] (zie paragraaf 3.3.4.6.2). In deze studie werd een indicatie voor
hypersensitiviteit geobserveerd. In de studie van [Hietanen et al. (2002)] werd geen
relatie gevonden tussen hypersensitiviteit en elektromagnetische velden. Maar deze
studie wordt als minder betrouwbaar geklasseerd in o.a. [Wiedemann P. (2004)].
Hypersensitiviteit wordt nog verder bediscussieerd bij de perceptie van het publiek in
paragraaf 4.2. Er bestaat in Zweden een orgainisatie voor hypersensitieve mensen
[FEB (2005)]. Op de website van deze organisatie wordt er informatie gegeven
omtrent EHS en is er b.v. een technische handleiding voor hypersensitieve mensen
om dagdagelijkse activiteiten te kunnen uitvoeren, rekening houdend met hun
aandoening. In België is er de Werkgroep Elektrische Overgevoeligheid (WEO,
www.electroallergie.org). Hierin wordt ook naar [FEB (2005)] verwezen.
3.5.1.2 Kinderen
3.5.1.2.1 ELF
Hoogspanningslijnen
Sinds de publicatie door Wertheimer & Leeper [Wertheimer N. and Leeper N. (1979)]
van een studie waaruit bleek dat kinderen die wonen in de nabijheid van
hoogspanningslijnen (residentiële blootstelling) meer kans hebben leukemie (en
andere kankers) te krijgen dan kinderen die er niet wonen, werden zowat overal ter
wereld talrijke andere epidemiologische studies uitgevoerd. Sommige studies
bevestigen de Wertheimer & Leeper gegevens terwijl andere geen verband tussen
een verhoogd aantal kankers en het wonen nabij hoogspanningslijnen aantonen
[Verschaeve L. (1995)]. In [Kheifets and Shimkhada (2005)] wordt een overzicht
gegeven van epidemiologische studies over ELF en kinderleukemie.