Feiten om te delen - Considerati

gepaard met een toename van het consumenten-
surplus met 70 dollar per persoon. 247
Huygen et al. (2009) schatten op basis van een statische
micro-economische analyse het totale consumenten-
surplus dat ontstaat door het downloaden van muziek
uit illegale bron in Nederland op zo’n 200 miljoen euro
per jaar. Huygen et al. berekenden het consumentensurplus
door de waarde te berekenen die de MP3 collecties
van downloaders voor hen vertegenwoordigen
(met andere woorden het nut dat zij ontlenen aan de
collectie). De waarde die de muziek voor de downloaders
vertegenwoordigd werd door hen grofweg geschat
zo’n 60% van de winkelwaarde. Op basis daarvan komt
aldus de onderzoekers het totale consumentensur-
plus sinds de introductie van Napster uit op zo’n één
miljard tot anderhalf miljard euro. Wanneer dit wordt
gedeeld door de tijd dat de collecties zijn opgebouwd,
komt het consumentensurplus neer op minimaal
200 miljoen euro per jaar.
Peeters et al. (2009) berekenden met behulp van een
rekenkundig model en data over muziekverkopen uit
de periode 1999–2003 dat er in 2003 in de Verenigde
Staten een consumentensurplus van 14,7 miljard
dollar was als gevolg van het downloaden uit illegale
bron. Peeters et al. rekenden door met dit model en
kwamen voor 2008 uit op een consumentensurplus
van 25,6 miljard dollar. Uiteindelijk bereikte het model
in 2020 een stabiel eindstadium (longrun steady state)
waarin het consumentensurplus zo’n 29 miljard dollar
per jaar zou bedragen. 248
8.4 maatschappelijke kostenbaten
analyse
Uit het bovenstaande blijkt dat de entertainmentindustrie
schade in de vorm van een omzetverlies
ondervindt als gevolg van het downloaden uit illegale
bronnen, terwijl de consumenten door het downloaden
uit illegale bron een toename aan nut ervaren. Wanneer
wij de berekeningen van Huygen et al. (2009) voor
8 maatschappelijke effecten van het downloaden uit illegale bron
Nederland als uitgangspunt nemen, dan zien wij dat
het downloaden uit illegale bron voor de muziekindustrie
zo’n 100 miljoen euro per jaar aan omzetderving
tot gevolg heeft en dat de welvaartswinst voor consumenten
(het consumentensurplus) zo’n 200 miljoen
euro per jaar bedraagt. Het verschil (100 miljoen euro)
wordt binnen de micro-economie aangeduid met de
term ‘maatschappelijke welvaartswinst’.
Deze welvaartswinst kan ontstaan door de specifieke
eigenschappen van digitale entertainmentproducten
zoals hierboven besproken. Binnen de
meeste markten ontstaat er geen maatschappelijke
welvaartswinst wanneer consumenten zich producten
gratis kunnen toe-eigenen. Immers, de welvaart van
de consumenten die niet betalen gaat direct ten koste
van de welvaart van de producenten. Bij digitale
entertainment-producten kan dit echter anders liggen
omdat de specifieke eigenschappen van entertainment
producten er voor zorgen dat free riding gedrag
door consumenten niet altijd direct ten koste van de
producenten gaat.
Downloaden uit illegale bron beïnvloedt op twee
manieren het totale consumentensurplus. Allereerst
zijn er de koopbereide en koopkrachtige consumenten
die downloaden. Deze consumenten zijn weliswaar
bereid te betalen voor een entertainmentproduct,
maar kiezen desondanks voor het gratis illegale
aanbod. Een keuze voor het illegale aanbod betekent
dat de consument én nut kan ontlenen aan het
product én geld in de zak houdt. Hier staat tegenover
dat de producent potentiële omzet verliest. Wanneer
deze consumenten downloaden is er dus sprake van
substitutie en vindt er een stijging van het consumentensurplus
plaats dat ten koste gaat van het
producentensurplus. Ten tweede kan consumentensurplus
ontstaan wanneer consumenten die niet koopkrachtig
of koopbereid zijn zich door middel van het
downloaden uit illegale bron het product alsnog toeeigenen
en er nut aan ontlenen. In dit tweede geval
247 Rob, R., Waldfogel, J. (2006), Piracy on the high C's: Music downloading, sales displacement, and social welfare in a sample of college
students, in: Journal of Law and Economics, XLIX april 2006, p. 29 – 62.
248 Peeters, R., Yang., M., Herings, J.J.P. (2009), ����������������������������������������������������������������������
91