Feiten om te delen - Considerati

8 Maatschappelijke effecten van het downloaden
uit illegale bron
In het vorige hoofdstuk is een overzicht gegeven van
de literatuur waarin de relatie tussen het downloaden
uit illegale bron en de legale verkopen is onderzocht.
Hierbij hebben wij ons geconcentreerd op de vraag in
hoeverre het downloaden uit illegale bron een negatief
dan wel positief effect heeft op de markt voor legaal
aangeboden content. Hierbij was de focus de schade
die wordt geleden door de entertainmentindustrie.
Naast de directe relatie tussen het downloaden uit
illegale bron en verkopen is in de literatuur ook veel
aandacht besteed aan de bredere (socio)-economische
effecten van het downloaden uit illegale bron. In deze
studies wordt de schade die wordt geleden door de
entertainmentindustrie in een breder kader geplaatst
en gekeken wat de kosten en baten van het downloaden
uit illegale bron zijn voor de maatschappij als
geheel. In dit hoofdstuk bespreken wij de literatuur
die zich bezighoudt met dergelijke maatschappelijke
kosten-en-baten analyses en de bredere sociale en
economische context.
8.1 de markt voor
entertainmentproducten
Willen wij ons een goed begrip kunnen vormen van de
effecten die het downloaden uit illegale bron heeft op
de producenten, consumenten en de maatschappij als
geheel, dan moeten wij ons allereerst een beeld vormen
van de vraag hoe het downloaden uit illegale bron de
markt voor entertainmentproducten kan beïnvloeden.
Hierbij is het instructief om vanuit micro-economisch
perspectief de markt voor entertainmentproducten
te analyseren en het gedrag van actoren binnen deze
markt te bekijken
8.1.1 het marktmechanisme
Binnen de micro-economie gaat men uit van het
gegeven dat bij een volledig vrije markt, waar niemand
de prijzen extern kan beïnvloeden, door het spel van
vraag en aanbod automatisch het optimale prijs-niveau
van een product tot stand komt (het marktevenwicht).
In een dergelijke ideale situatie zijn aanbod en vraag
volledig op elkaar afgestemd en functioneert de markt
optimaal. Zowel consumenten als producenten streven
naar de maximalisatie van hun welvaart. In de economische
wetenschap wordt de term ‘nut’ gebruikt als
maatstaf om de welvaart van actoren uit te drukken.
Het abstracte begrip nut stelt ons in staat om de
welvaart van economische actoren te meten en aldus
op basis van economische modellen het gedrag van
economische actoren te verklaren.
Binnen markten kan de individuele gebruikswaarde
van een product (het nut) voor de consument hoger
liggen dan de prijs die de producent vraagt. In dergelijke
gevallen heeft de consument een ‘overschot’ aan
nut, omdat de consument ook bereid is om meer geld
te betalen voor het product. De consument houdt
dit geld evenwel in de zak en kan het aan andere
producten en diensten besteden waaraan ook nut
wordt ontleend. Het cumulatieve verschil tussen de
individuele gebruikswaarde van een product en de
marktprijs wordt aangeduid met de term ‘consumentensurplus’.
Tegenover het consumentensurplus staat
het producentensurplus. Het producentensurplus is
het bedrag dat consumenten betalen voor een product
min de kosten die worden gemaakt voor het produceren
van het product.
De werking van de markt kunnen wij uitdrukken in
een simpel model van vraag-aanbod. Waar de lijnen
van vraag- en aanbod elkaar doorsnijden ligt het
marktevenwicht. Alles wat qua prijsniveau boven het
87