Feiten om te delen - Considerati

feiten om te delen digitale contentdistributie in nederland
7.6 tussenconclusie
In wetenschappelijke kringen is er veel discussie over
de juiste manier om de invloed van het downloaden
uit illegale bron op de markt voor legaal aangeboden
content te berekenen. De relatie tussen het downloaden
uit illegale bron en legale verkopen is complex
en daarom niet eenvoudig in een economisch rekenmodel
te passen. Huygen et al. (2009) concluderen op
basis van hun internationale literatuurstudie dat het
effect van downloaden uit illegale bron op de legale
verkopen uiterst dubbelzinnig is. 235 Andere onderzoekers
zoals DeJean (2009) en Edström-Frejman
(2007) zijn minder stellig maar signaleren ook methodologische
problemen in de meeste studies. 236 Ook wij
signaleren tegenstrijdigheden in de uitkomsten van
de verschillende onderzoeken en constateren methodologische
onduidelijkheden en problemen in nagenoeg
alle onderzochte studies. Dit gezegd hebbende,
kunnen wij ondanks deze beperkingen wel een algemeen
beeld destilleren uit de verschillende studies.
Het beeld dat in de literatuur overheerst is dat de
legale verkopen teruglopen onder invloed van het
illegale aanbod. 237
Het negatieve effect van het downloaden uit illegale
bron is primair het gevolg van substitutie van legale
verkopen door downloads uit illegale bron. Het merendeel
van de wetenschappelijke studies en de studies
gedaan door onderzoeks- en adviesbureaus vinden
substitutie effecten. In de literatuur worden substitutieratios
genoemd die uiteenlopen van 5% tot 30%. De
meeste studies vinden een substitutieratio van rond de
20% voor muziek. Voor de Nederlandse muziekmarkt
becijferen Huygen et al. (2009) dat de omzetderving
als gevolg van het downloaden uit illegale bron maximaal
100 miljoen euro per jaar bedraagt (inclusief
BTW). Dit komt overeen met een substitutieratio van
tussen de 5% en 7%. De totale omzet van de muziekindustrie
uit de verkoop van fysieke dragers en digi-
tale downloads bedroeg in 2010 218, 1 miljoen euro
(inclusief BTW).
Naast de negatieve effecten van het downloaden uit
illegale bron op de legale verkopen, zijn er enkele
studies die geen significante invloed vinden, of juist
een positieve invloed op de legale verkopen. Daar waar
een positieve invloed wordt gevonden, wordt dit toegeschreven
aan sampling- en netwerkeffecten.
Wanneer wij de muziekmarkt als voorbeeld nemen,
dan blijkt uit de omzetcijfers dat de omzet van de
muziekindustrie in tien jaar tijd met meer dan 50%
is gekrompen. Meer recentelijk laat ook de home
entertainmentmarkt voor films en video een scherpe
omzetdaling zien. Of het downloaden uit illegale bron
de enige oorzaak is van deze teruggang is onderwerp
van discussie en op basis van de huidige literatuur
niet eenduidig vast te stellen. Bij het verklaren van de
omzetderving van de entertainmentindustrie moeten
wij naast de invloed van het downloaden uit illegale
bron daarom ook kijken naar mogelijke aanvullende
oorzaken. In de literatuur zijn naast de invloed van
het downloaden uit illegale bron diverse aanvullende
en alternatieve verklaringen geopperd. De meest
gehoorde hypothese is dat consumenten hun budget
hebben verschoven van het kopen van muziek naar
het bezoeken van concerten. Ook moet muziek nu
meer concurreren met andere entertainmentproducten
zoals films en games. Dezelfde redenering gaat
op voor films en video. De consument koopt minder
DVD’s, maar bezoekt vaker de bioscoop en speelt meer
games. De verklaring voor de teruglopende omzetten
kan dan gevonden worden in de verplaatsing van
uitgaven naar deze vormen van entertainment. Bij
deze verklaring moet echter wel rekening gehouden
worden met de vraag of het hier niet eerder om een
gevolg gaat dan om een oorzaak: doordat de consument
minder geld hoeft uit te geven aan muziek, films
235 Huygen, A., Poort, J., Van Eijk, N. (2009), �����������������������������������������������������������������������������������
,
januari 2009, TNO/SEO/IViR, p. 111.
236 Dejean, S. (2009), What Can We Learn from Empirical Studies About Piracy?, in: CESifo Economic Studies, 2009, 55 (2), p. 326; Edström-
Frejman, A. (2007), eCommerce Rhetoric and Reality in the Music Industry: Estimating the Real Impact of File-Sharing Activities on CD-Sales,
Amsterdam, IOS Press.
237 Voor een overzicht van studies gedaan naar de invloed van het downloaden uit illegale bron zie appendix I.
84