Feiten om te delen - Considerati

en de concertorganisatoren niet dezelfde zijn. De groei
in de concertmarkt zegt dus niet noodzakelijkerwijs
wat over de gezondheid van de muziekindustrie zoals
deze momenteel is ingericht. Zo zijn binnen de huidige
inrichting van de muziekindustrie de concertorganisatoren
voor hun succes deels afhankelijk van de platenmaatschappijen,
omdat deze partijen de nieuwe acts
ontwikkelen en vermarkten die uit moeten groeien
tot de super acts die het meeste geld opleveren in het
concertcircuit.
Naast verplaatsing van omzet binnen de muziekwereld
zelf kan de omzet zich ook binnen de creatieve
sector verplaatsen. Hierbij kan dan gedacht worden
aan concurrentie van onder andere de filmwereld
(bioscoopbezoek, DVD verkopen) en de gamesindustrie.
Zoals blijkt uit de cijfers in hoofdstuk 2, heeft
met name de omzet van de gamesindustrie in de afgelopen
jaren een vlucht genomen. Ook de cijfers van
Jupiter Research (2009) laten een sterke groei zien
van games in de mediaconsumptie van consumenten.
Het aandeel dat games heeft in de totale entertainmentconsumptie
is gegroeid van 5% in 2001 tot 10%
in 2008. 233 De concurrentie van deze entertainment
producten met muziek zou ten dele kunnen ver-
klaren waarom de omzet van de muziekindustrie
gedaald is.
Een deel van de omzet die de muziekindustrie is
misgelopen kan ook terecht zijn gekomen in andere
sectoren zoals de hardware industrie, de telecommunicatiesector
of volledig andere sectoren. Mensen kopen
in dit scenario bijvoorbeeld een iPod in plaats van een
aantal nieuwe CD’s.
Bij zowel de verplaatsing van omzet binnen de muziekwereld,
verplaatsing binnen de creatieve sector, of
verplaatsing naar andere sectoren moeten wij ons
overigens wel afvragen of het hier niet eerder gaat om
een gevolg dan om een oorzaak. Nu mensen minder geld
hoeven uit te geven aan muziek (zij kunnen muziek
7 invloed illegaal aanbod op de legale markt
immers gratis downloaden), houden zij dit geld over
om op een andere wijze te besteden, bijvoorbeeld aan
live concerten en merchandising, of aan andere entertainmentproducten
zoals films en games. Het is dus de
vraag of deze omzetverplaatsingen ook hadden plaatsgevonden
als er geen illegaal aanbod was.
Naast verschuivingen in de mediaconsumptie van
consumenten ligt een deel van de verklaring mogelijk
ook in een andere hoek. Een alternatieve verklaring die
door Jupiter (2009) en Oberholzer-Gee & Strumpf
(2009) wordt gegeven voor de teruglopende verkopen
is de mogelijkheid dat na 1999 mensen grotendeels
klaar waren met het vervangen van hun collectie vinyl
en cassettes, waardoor de vervangingsverkopen niet
meer significant bijdragen aan de omzet. 234 Hoewel dit
een deel van de teruggang van de omzet zou kunnen
verklaren, verklaart het niet de trend dat ook de
verkoop van nieuwe albums jaar na jaar dalend is.
Ook de veranderende markt voor muziek speelt een
rol. Zo kopen consumenten via het digitale kanaal
minder albums, maar kiezen zij voor individuele
tracks. Verder streamen consumenten, meer specifiek
jongeren, steeds vaker muziek via programma’s
en platforms zoals YouTube en Spotify. Deze diensten
hanteren over het algemeen een lager prijspeil voor
een track (de track wordt gratis aangeboden aan de
consument, de maker c.q. rechthebbende deelt mee
in de abonnements- en/of reclame inkomsten) dan
de fysieke winkels en downloaddiensten waarmee zij
concurreren, waardoor de omzet van de muziekindustrie
mogelijkerwijs afneemt. Bij dit fenomeen speelt
overigens min of meer dezelfde vraag die ook bij de
omzetverschuivingen speelt: is er hier sprake van een
oorzaak of van een gevolg? Het kan goed zijn dat de
prijs van entertainmentproducten mede is gedaald
onder druk van het downloaden uit illegale bron. Het
is dan de vraag of deze prijsdruk in dezelfde mate was
opgetreden wanneer er geen oneigenlijke concurrentie
was vanuit het illegale aanbod.
233 Jupiter Research (2009), Analysis Of The European Online Music Market Development And Assessment Of Future Opportunities, p. 38.
234 Jupiter Research (2009), Analysis Of The European Online Music Market Development And Assessment Of Future Opportunities, p. 38; en
Oberholzer-Gee, F., Strumpf, K. (2009), Filesharing and copyright, Working paper 9-132, Harvard Business School.
83