Feiten om te delen - Considerati

Bekkers et al. (2003) hebben onderzoek verricht naar
de economische aspecten van het auteursrecht in het
Nederlandse multimediacluster. Zij stellen dat er geen
eenduidige definitie of afbakening van het multimediacluster
bestaat in Nederlandse en buitenlandse onderzoeken.
Na vergelijking van een tiental (inter)nationale
definities en omschrijvingen, komen Bekkers et al. met
een aangepast model voor Nederland.
Het gebruikte model gaat uit van vier typen activiteiten
in het Nederlandse multimedia-cluster:
1. Multimedia-enabling-activiteiten: productie van
ICT-hardware en -software, consumentenelektronica,
design en business consultancy.
2. Content distribution: distributie via verschillende
elektronische infrastructuren.
3. Content provision: omroep, entertainment, uitgeverij
en daaraan gekoppelde bedrijvigheid als audiovisuele
productie en -drukkerij.
4. E-marketing: advertising, direct marketing, media
-inkoop en marketingcommunicatie.
Bekkers et al. concluderen dat het Nederlandse multimediacluster
een toegevoegde waarde vertegenwoordigt
van 25 miljard, dat wil zeggen 6,8% van het BBP.
Het cluster is goed voor 6,2% van de totale werkgelegenheid.
Het multimediacluster vertegenwoordigt daar
mee een groot economisch belang voor Nederland. 7 Het
multimediacluster omvat echter meer dan de entertainmentproducten
die in deze studie centraal staan.
In de Kamerbrief 'Ons creatieve vermogen' wordt
de economische waarde van cultuur en creativiteit,
oftewel de creatieve bedrijfstakken, berekend. Hiertoe
worden alle bedrijven die ervaringsgoederen produceren
in drie sectoren onderverdeeld, te weten 1) de
kunsten, 2) media en entertainment en 3) de creatieve,
zakelijke dienstverlening. Film, televisie en boeken zijn
producten die worden voortgebracht door de tweede
2 de markt voor entertainment producten in nederland
sector. Games vallen grotendeels onder de derde sector.
De Kamerbrief schat de toegevoegde waarde van de
creatieve industrie (als geheel) op 8,4 miljard euro. 8
Leenheer et al. (2008) baseren hun berekeningen
van de economische omvang van de auteursrechtelijk
relevante sectoren in Nederland expliciet op het
WIPO-model (dat wil zeggen een onderverdeling in
vier niveaus, te weten de 1) kernsectoren, 2) deelsectoren,
3) afhankelijke sectoren, en 4) niet-toegewijde
sectoren). Als reden voor de toepassing van het
WIPO-model, noemen de onderzoekers dat eerdere
Nederlandse onderzoeken zoals die van Bekkers et
al. de afhankelijke sectoren en deelsectoren slechts in
beperkte mate in het onderzoek meenemen. 9
Volgens de berekeningen van Leenheer et al. bedraagt
de toegevoegde waarde van auteursrechtelijk relevante
sectoren in Nederland 30,5 miljard euro in 2005,
wat gelijk staat aan 5,9% van het bruto binnenlands
product (BBP). De werkgelegenheid in deze sectoren
bestond in dezelfde periode uit 567.214 voltijdbanen,
gelijk aan 8,8% van de werkgelegenheid in
Nederland. 10 Meer specifiek hebben de kernsectoren
in Nederland, waar de entertainmentindustrie ook
deel van uitmaakt, samen een toegevoegde waarde
van 20,6 miljard euro, wat gelijk staat aan 4% van het
BBP. De kernsectoren leveren 398.828 voltijd banen
(6,2% van de werkgelegenheid).
De entertainmentsector en kernsectoren van het
WIPO-model komen niet geheel overeen. Zo maken
de sectoren 'pers en literatuur', 'muziek, theater en
opera' en'radio en televisie' slechts gedeeltelijk deel uit
van de entertainmentsector zoals deze in dit onderhavige
onderzoek centraal staat (respectievelijk ebooks,
muziek en televisie). De subkernsector 'film en video'
valt in zijn geheel onder de reikwijdte van de entertainmentindustrie,
maar de subkernsector 'fotografie,
ontwerp en beeldende kunst', 'reclame', 'software en
8 Kamerbrief (2005), Ons Creatieve Vermogen, Brief cultuur en economie, gezamenlijke publicatie min. EZ en OC&W, publicatienr. 05OI30, p. 14.
9 Leenheer, J., Bremer, S., Theeuwes, J. (2008), De economische omvang van het auteursrecht in Nederland: een studie op basis van de WIPO-Guide,
Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek, p. 3.
10 Leenheer, J., Bremer, S., Theeuwes, J. (2008), De economische omvang van het auteursrecht in Nederland: een studie op basis van de WIPO-Guide,
Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek, p. I.
17