Feiten om te delen - Considerati

8.9 schematische weergave
omzetverschuivingen en
overdracht surplus
Wanneer wij het bovenstaande overzien dan kunnen
we vaststellen dat op basis van de huidige literatuur het
niet mogelijk is om te bepalen welk deel van de consumentenbestedingen
zich autonoom heeft verplaatst
als gevolg van directe concurrentie en welk deel zich
heeft verplaatst als gevolg van het feit dat de consument
door het downloaden uit illegale bron besteedbaar
inkomen overhoudt. Wel is het mogelijk om een
schematisch overzicht te geven van de verschuivingen.
Wij zullen hierbij de muziekindustrie als uitgangspunt
nemen, maar het schema zou evengoed voor films,
games en ebooks gemaakt kunnen worden.
8.10 tussenconclusie
Het bepalen van de economische en maatschappelijke
kosten en baten als gevolg van het downloaden uit
illegale bron is, evenals het berekenen van de schade
die het downloaden uit illegale bron toebrengt aan
de entertainmentindustrie, niet eenvoudig. De voornaamste
reden hiervoor is gelegen in het feit dat de
methoden die gebruikt worden om de kosten en baten
van het downloaden uit illegale bron te berekenen
gebaseerd zijn op economische modellen die niet goed
de complexiteit van de markt voor entertainmentproducten
kunnen vangen. Desalniettemin zijn er
diverse studies die meer licht werpen op de positieve
en negatieve effecten van het downloaden uit illegale
bron voor de economie en maatschappij als geheel.
Grofweg kunnen we deze onderzoeken onderscheiden
in onderzoeken die zich richten op de directe schade
die het downloaden uit illegale bron toebrengt aan de
entertainmentindustrie en in het verlengde daarvan
de economie als geheel en onderzoeken die zich richten
op de welvaartseffecten van het downloaden uit illegale
bron.
Uit de studies naar de economische schade die het
downloaden uit illegale bron toebrengt aan de entertainmentindustrie
komt het beeld naar voren dat bij
de muziekindustrie de markt voor fysieke dragers
het hardst geraakt is en bij de home entertainment
8 maatschappelijke effecten van het downloaden uit illegale bron
verkopen en de fysieke verhuur. De voor de Nederlandse
markt meest relevante onderzoeken (die van
Huygen et al. 2009 en Forrester Research 2009) zien
enkel op de muziekindustrie en komen tot een schade
–in de zin van gederfde omzet- aan de Nederlandse
muziekindustrie van maximaal 100 miljoen euro per
jaar inclusief BTW. Gezien het feit dat in 2010 de totale
omzet van de muziekindustrie uit fysieke dragers en
digitale downloads 218,1 miljoen euro inclusief BTW
bedroeg, is dit een aanzienlijk deel.
De schade voor de industrie is primair het gevolg van
het substitutie effect. Deze substitutie ondermijnt de
capaciteit van de entertainmentindustrie om de investeringen
die zijn gemaakt in een entertainmentproduct
terug te verdienen. De hoge initiële kosten die
gemoeid zijn met het produceren en vermarkten van
een entertainmentproduct moet de industrie terugverdienen
via de verkoop van het entertainmentproduct
aan consumenten. Wanneer deze consumenten
het product niet kopen, maar gratis downloaden uit
illegale bron, verliest de industrie verdiencapaciteit
die nodig is om de investeringen terug te verdienen.
Schade aan de industrie (in de zin van omzetderving)
ontstaat dus primair wanneer consumenten die koopkrachtig
en koopbereid zijn, desondanks kiezen voor
een gratis kopie uit illegale bron.
Tegenover de directe schade voor de creatieve industrie
(en daarmee de economie) staat een toename in ‘nut’
van de consument. Consumenten ontlenen plezier (in
economische termen nut) aan de producten die door
hen uit illegale bron zijn gedownload. Huygen et al.
(2009) schatten het consumentensurplus dat ontstaat
als gevolg van het downloaden uit illegale bron op
200 miljoen euro per jaar (voor de muziekmarkt).
Wanneer wij op basis van een micro-economische
maatschappelijke kosten-baten analyse de schade van
de muziekindustrie als gevolg van het downloaden uit
illegale bron afzetten tegen de toename van het consumentensurplus,
dan zien wij dat op basis van de cijfers
van Huygen et al. (2009) er sprake is van een positief
netto welvaartseffect van 100 miljoen euro per jaar.
103