Transmissietechniek in motorvoertuigen (3) - Timloto

Figuur 11: Bij het stertype zit de drager vast en is het zonnewiel drijvend.
Aangezien vz = vr (= v) kan het geheel worden uitgerekend:
i= v / 25 : v / 55 = (-) 2,2
Hierbij geeft het - teken aan dat de draairichting werd omgekeerd. In deze situatie
zou de berekening ook veel eenvoudiger kunnen omdat het satellietwiel als
tussentandwiel dient en derhalve geen invloed heeft op de overbrengverhouding:
Er geldt:
i = zr / zz = 110 / 50 = (-) 2,2
waarin zr = aantal tanden ringwiel en zz = aantal tanden zonnewiel. Deze
overbrengverhouding kan als een achteruitversnelling worden gebruikt.
4.3 Overbrengverhouding van het planetaire type
(ringwiel vast, zonnewiel drijvend, drager gedreven)
We houden hetzelfde stelsel aan: ringwiel 110 tanden, zonnewiel 50 tanden.
In deze overbrengsituatie staat het ringwiel vast, terwijl het zonnewiel door
het turbinewiel van de koppelomvormer wordt aangedreven met een omtreksnelheid
vz (fig. 12). Let wel: in deze situatie zullen de satellietwielen tevens
om de as van de drager draaien, ze maken derhalve een dubbele beweging.
Doordat het ringwiel vastzit zullen de satellieten, die door het zonnewiel worden
aangedreven, zich tegen de tanden van het ringwiel afzetten, waardoor de
drager zelf in beweging komt en derhalve drijvend wordt. De omtreksnelheid
van de drager kan grafisch volgens fig. 12 worden bepaald, waarna duidelijk
is te zien dat de omtreksnelheid van de drager de helft van de omtreksnelheid
van het zonnewiel bedraagt (meetkundige verhoudingen van de driehoek). De
overbrengverhouding laat zich weer op gelijke wijze bepalen, nl.:
ωz = hoeksnelheid zonnewiel
i = ωz / ωdr = vz / rz : vdr / rdr
17