Transmissietechniek in motorvoertuigen (3) - Timloto

overbrengverhouding wordt met behulp van het overbrengverhoudingsgetal i
gedefiniëerd en wel:
i = toerental (of hoeksnelheid) van de ingaande as / toerental (of
hoeksnelheid) van de uitgaande as
Dit houdt in dat wanneer i groter is dan 1 er sprake is van een vertraging en dat
wanneer i kleiner is dan 1 er sprake is van een versnelling. Voor de berekening
van de overbrengverhouding komen nog een aantal begrippen ter sprake en
wel:
• het toerental (n) in omw/s ;
• de hoeksnelheid ω in rad/s (ω = omega);
• de omtreksnelheid v in m/s.
De relatie tussen het toerental (n) en de hoeksnelheid (ω) wordt weergegeven
door ω = 2 π n (rad/s) omdat de omtrek van een cirkel uit 2 π radialen bestaat.
De relatie tussen de omtreksnelheid en het toerental komt tot uiting in: v = 2 π
r x n (m/s) waarin r de straal van de steekcirkel (cirkel waarop de tandwielen
in elkaar grijpen) van het tandwiel voorstelt. Uit bovenstaande twee vergelijkingen
kan dan de derde worden afgeleid en wel:
ω = v / r (rad/s)
en dit is de formule waarmee wordt gerekend. Voor de berekening van de overbrengverhouding
van planetaire tandwielstelsels bestaan een aantal methodes,
waarvan de methode met snelheidsfiguren de meest universele is. We zullen
deze dan ook aanhouden.
4.1 Overbrengingsmogelijkheden van een enkel stelsel
Het bijzondere van een planetair tandwielstelsel is het feit, dat door het
vastzetten van een onderdeel (de drager, het zonnewiel of het ringwiel) een
andere overbrengverhouding kan worden verkregen. Wanneer we uitsluitend
de vertragingsmogelijkheden bekijken dan kunnen een drietal overbrengverhoudingen
met behulp van één stelsel worden verkregen (fig. 10). We maken
dan gebruik van een aantal veel gebruikte overbrengings-opstellingen. Deze
zijn:
• Stertype, situatie:
drager staat vast, zonnewiel drijvend, het ringwiel gedreven.
• Planetairtype, situatie:
ringwiel staat vast, zonnewiel drijvend, de drager gedreven.
• Solairtype, situatie:
zonnewiel staat vast, ringwiel drijvend, drager gedreven.
4.2 Overbrengverhouding van het stertype
(drager vast, zonnewiel drijvend, ringwiel gedreven)
We stellen: ringwiel 110 tanden en zonnewiel 50 tanden.
15