Transmissietechniek in motorvoertuigen (3) - Timloto

T = 1. Bij de meeste koppelomvormers geldt, dat de koppelvergrotingsfactor i
ongeveer 2 bedraagt op het moment van wegtrekken en afneemt naarmate het
toerental van het turbinewiel toeneemt. Wanneer de oliestroom op de achterzijde
van de stator komt en deze begint mee te draaien, is de vergrotingsfactor
i gelijk aan 1 geworden. Dit bedrijfspunt ligt bij moderne koppelomvormers bij
een T waarde tussen de 0,86 en 0,91 en wordt het koppelingspunt genoemd.
Boven dit koppelingspunt wordt een rendement van maximaal 89 % bereikt.
Met een lock-up koppeling is er uiteraard geen verlies meer. Het verband tussen
de verschillende in de grafiek weergegeven variabelen komt tot uiting in de
rendementsformule. Zie verder de grafiek. Er geldt voor de algemene rendementsformule:
rendement (ρ) = afgegeven vermogen / toegevoerd vermogen (x 100 %)
Ingevuld voor de koppelomvormer wordt dit:
η = Pturbine / Ppomp
Met de vermogensformule P = M x 2πn wordt dit:
waarin:
Mt = koppel turbine
Mp = koppel pompwiel
nt = toerental turbine
np = toerental pompwiel
T = nt / np
Nu geldt voor de overbrengverhouding
zodat het geheel over kan gaan in:
Mt x nt x 2π / Mp x np x 2π of
Mt x nt / Mp x np of
(MT / Mp) x T
i = Mt/Mp
η = i x T
Berekeningsvoorbeeld: Het rendement bij T = 0,5 kan als volgt worden
bepaald:
Rendement η = i x T
= 1,55 x 0,5 = 0,775 of 77,5 % (controleer dit in de grafiek)
Wanneer er sprake zou zijn van een uitvoering met een conventionele plaatkoppeling
dan zou het rendement:
1 x 0,5 = 0,5 of 50 %
bedragen. Men zou ook kunnen zeggen dat dit wordt veroorzaakt doordat de
plaatkoppeling door het ontbreken van een ’afzetpunt’ geen koppelvergroting
kan bewerkstelligen.
10