richtlijn onteigening voor ruimte voor de rivier - Vastgoed van het rijk

1 - INLEIDING
1.1 - Algemeen
Het Nederlandse rivierengebied is in de jaren ’93 en ’95 van de vorige eeuw geconfronteerd met zeer
hoge waterstanden. De veiligheid van een aantal gebieden achter de rivierdijken kwam hierdoor zelfs zo
in gevaar dat besloten werd tot grootschalige evacuatie van bewoners en dieren. De hoge waterstanden
hebben de jaren daarna aanleiding gegeven tot de versterking van de dijken langs de grote rivieren. Al
snel werd echter duidelijk dat de bescherming tegen hoog water niet alleen door versterking van dijken te
waarborgen valt. Om het rivierengebied in de verdere toekomst en ook in het licht van de verandering
van het klimaat en de stijging van de zeespiegel tegen hoog water te beschermen is meer ruimte nodig
om water te bergen en af te voeren. Het kabinet heeft daarom op 15 april 2005 de Ontwerp Planologische
Kernbeslissing (PKB) Ruimte voor de Rivier in procedure gebracht, waarin een samenhangend pakket
aan maatregelen is vastgelegd om het Nederlandse rivierengebied tegen overstromingen te beschermen.
Door uitvoering van de beslissing moet het rivierengebied in 2015 voldoen aan het wettelijk vastgelegde
beschermingsniveau. De maatregelen moeten het gebied daarnaast ook in landschappelijk en economisch
opzicht versterken.
Op 7 juli 2006 en 19 december 2006 stemden respectievelijk de Tweede en Eerste Kamer in met de PKB
Ruimte voor de Rivier. De vastgestelde beslissing (deel 4) is vervolgens op 25 januari 2007 ter inzage
gelegd en daags daarna in werking getreden. Na de afronding van de PKB is het programma Ruimte
voor de Rivier een volgende fase, namelijk de planstudiefase ingegaan. Daarin gaat het om de concrete
uitwerking van de maatregelen uit de PKB, in welk kader ook de vraag rijst welke instrumenten kunnen
worden ingezet om de maatregelen daadwerkelijk te realiseren. Eén van deze instrumenten betreft de
onteigening. Voorliggende richtlijn beschrijft de mogelijkheden die de Onteigeningswet biedt om de
maatregelen uit de PKB Ruimte voor de Rivier te realiseren.
1.2 - Doel, opbouw en afbakening van deze richtlijn
De PKB Ruimte voor de Rivier bevat een beschrijving van de maatregelen die per riviertak en per te
onderscheiden locatie zullen worden uitgevoerd. Men dient te bedenken dat het hier om niet meer of
minder dan een opsomming van de diverse typen maatregelen gaat. De PKB geeft nog niet exact aan
waar en in welke omvang de maatregelen zullen worden gerealiseerd en verschaft zo nog geen basis
voor (eventuele) onteigening. Daartoe zullen de maatregelen eerst nadere uitwerking moeten krijgen in
4