richtlijn onteigening voor ruimte voor de rivier - Vastgoed van het rijk

gelijktijdig de mogelijkheid hebben gehad om zienswijzen van planologische aard in te brengen in een
planologische procedure. Aldus kan de onteigeningsprocedure met de tervisielegging van het onteige-
ningsplan starten op het moment dat òf een ontwerpbestemmingsplan ter inzage is gelegd òf in een
procedure op grond van artikel 19 juncto artikel 19a van de Wet op de Ruimtelijke Ordening de
mogelijkheid is open gesteld tot het naar voren brengen van bedenkingen.
Vindt een onteigening op grond van Titel II plaats ter realisering van een plan voor de versterking of
verlegging van een primaire waterkering als bedoeld in de Wet op de waterkering, dan behoeft dat plan
niet onherroepelijk te zijn voor het kunnen starten van de onteigeningsprocedure. In lijn met het hierboven
weergegeven standpunt in het geval van toepassing van Titel IIa - dat, zoals werd opgemerkt, is
gebaseerd op jurisprudentie van het Hoge Raad en adviezen van de Raad van State – stelt de Kroon zich
ook bij de toepassing van Titel II op het standpunt dat een dergelijk plan minstens in ontwerp ter inzage
moet zijn gelegd voordat de administratieve onteigeningsprocedure kan worden ingezet. Is er geen
sprake van een plan in de zin van de Wet op de waterkering, dan geldt de hierboven beschreven lijn zoals
de Kroon die bij de toepassing van Titel IIa hanteert.
Voor de start van de administratieve onteigeningsprocedure op grond van Titel IV, ter uitvoering van
een bestemmingsplan, behoeft niet te worden gewacht tot het moment waarop het plan onherroepelijk
is. Wel moet het bestemmingsplan in ieder geval zijn vastgesteld voordat de gemeenteraad het onteigeningsbesluit
neemt of voordat een ander lichaam dan de gemeente zich tot de Kroon kan wenden
met het verzoek om een onteigeningsbesluit tot stand te brengen. Een vastgesteld bestemmingsplan is
vereist omdat dat plan de juridische grondslag voor de onteigening vormt. Besluit de gemeenteraad
over de onteigening op het moment dat het bestemmingsplan nog niet onherroepelijk is, dan dient hij
daaraan zowel een opschortende als een ontbindende voorwaarde te verbinden. De opschortende voorwaarde
luidt, dat niet tot dagvaarding van eigenaren in de gerechtelijke procedure zal worden overgegaan
voordat onherroepelijk is beslist over de goedkeuring van het bestemmingsplan. De ontbindende
voorwaarde houdt in dat het onteigeningsbesluit vervalt voor zover in hoogste instantie (althans ten
aanzien van die eigendommen die in de onteigening zijn begrepen) goedkeuring aan het bestemmingsplan
wordt onthouden. Aldus is de rechtspositie van de eigenaren en rechthebbenden gewaarborgd.
Zolang er immers nog geen onherroepelijk bestemmingsplan is kunnen de eigenaren en rechthebbenden
niet geconfronteerd worden met een gerechtelijke onteigeningsprocedure en kan er derhalve ook
geen sprake zijn van een daadwerkelijke onteigening en eigendomsovergang. Zonodig en zeker indien
er sprake is van toepassing van artikel 87 op verzoek van een ander publiekrechtelijk lichaam dan de
gemeente verbindt de Kroon zelf aan een koninklijk besluit de zojuist genoemde voorwaarden.
16