richtlijn onteigening voor ruimte voor de rivier - Vastgoed van het rijk

Titel VII (artikel 122) van de Onteigeningswet bepaalt dat de onteigening alleen ten name van de Staat
kan plaatsvinden. De Staat bestaat weliswaar uit verschillende instanties, maar nu de zorg voor de
landinrichting bij het Ministerie van LNV ligt, zal de onteigening in de praktijk alleen ten name van
dit ministerie kunnen plaatsvinden. De titel voorziet er niet in dat de onteigening door de Staat ten
name van een ander lichaam wordt gevoerd.
Voor de onteigening is niet alleen relevant of een instantie of orgaan wettelijk gezien bevoegd is om
zich met een verzoek tot het tot stand brengen van een koninklijk besluit tot een minister te wenden.
Het gaat er ook om of de instantie of het orgaan in een concreet verzoek is aan te merken als de juiste
of meest voor de hand liggende (gerede) partij. In veel gevallen zal dit geen probleem zijn, omdat in
de praktijk toch vaak de verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld de planvorming, grondverwerving,
onteigening en realisering van het werk bij één partij ligt. Er zijn echter situaties denkbaar waarin dat
punt zich wel kan voordoen, zoals die waarin de ene instantie in een verzoek om onteigening tevens
gronden meeneemt voor een andere instantie. Een echte regel voor dit soort situaties is niet te geven,
vooral omdat er weinig voorbeelden zijn van zaken waarin dit punt heeft gespeeld. Duidelijk is wel dat
zich vragen kunnen voordoen in situaties waarin sprake is van een combinatie van projecten van verschillende
initiatiefnemers of waarin de verantwoordelijkheid voor de grondverwerving, de (administratieve
en gerechtelijke) onteigening en de uitvoering van een werk bij verschillende instanties ligt.
2.6 - Onteigening in verhouding tot planologische procedures
In deze paragraaf gaat het om de afstemming met andere procedures die nodig zijn voor het kunnen
uitvoeren van werken waarvoor onteigening nodig is.
Voor het kunnen starten van een onteigeningsprocedure op grond van Titel IIa is niet vereist dat het
werk waarvoor onteigend wordt is ingepast in een onherroepelijk bestemmingsplan. Naar aanleiding
van jurisprudentie van de Hoge Raad in Titel IIa-procedures en op basis van adviezen van de Raad
van State over deze materie stelt de Kroon zich echter wel op het standpunt dat de onteigeningsprocedure
niet eerder kan starten dan nadat ook de procedure voor de ruimtelijke inpassing van het werk een
aanvang heeft genomen. Vanuit het oogpunt van rechtsbescherming is het namelijk niet zorgvuldig om
eigenaren en/of rechthebbenden te confronteren met een administratieve onteigeningsprocedure voordat
zij de mogelijkheid hebben gehad om hun zienswijzen of bedenkingen van planologische aard in
een planologische procedure naar voren te brengen. Concreet betekent dit, dat een procedure op grond
van Titel IIa (en overigens ook IIc) van de Onteigeningswet eerst, met de tervisielegging van het
onteigeningsplan, kan starten indien de eigenaren en rechthebbenden daaraan voorafgaand of minstens
15