richtlijn onteigening voor ruimte voor de rivier - Vastgoed van het rijk

De gemeenteraad moet zijn besluit tot onteigening vervolgens ter goedkeuring voordragen aan de
Kroon. In geval van toepassing van Titel IV dient de raad zich daarbij te wenden tot de Minister van
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM). De voordracht tot goedkeuring
moet geschieden uiterlijk binnen zes maanden na afloop van de termijn (van zes weken) waarin het
ontwerp van het raadsbesluit en de onteigeningsstukken ter inzage hebben gelegen (zie hierboven). Dit
is een fatale termijn, hetgeen betekent dat de Kroon goedkeuring zal onthouden aan besluiten die na
deze zes maanden worden voorgedragen.
Gelijktijdig met de voordracht aan de minister geeft de gemeenteraad opnieuw toepassing aan afdeling
3:4 van de Awb. In dit geval wordt nu het raadsbesluit tot onteigening gedurende zes weken voor
belanghebbenden ter inzage gelegd. Voorafgaand geeft de raad daarvan kennis in één of meer dag-,
nieuws- of huis-aan-huis-bladen. Belanghebbenden die eerder tijdig zienswijzen hebben ingebracht bij
de gemeenteraad kunnen nu in deze (feitelijk dus tweede) periode van zes weken bedenkingen tegen
het raadsbesluit naar voren brengen bij de Minister van VROM. De minister weegt in het te nemen
koninklijk besluit de bedenkingen af. Daarbij is het ook mogelijk om belanghebbenden (individueel) te
horen. Voordat het besluit tot stand komt dient daarover eerst de Raad van State te worden gehoord.
Het koninklijk besluit moet, gerekend vanaf het einde van de termijn van zes weken waarin het raadsbesluit
tot onteigening ter inzage heeft gelegen binnen negen maanden in de Staatscourant bekend
worden gemaakt (integraal gepubliceerd door het Ministerie van VROM). Dit is een fatale termijn, wat
betekent dat er na overschrijding van die negen maanden geen sprake meer kan zijn van een koninklijk
besluit houdende goedkeuring van het raadsbesluit. Consequentie van overschrijding is, dat de gehele
procedure opnieuw moet worden doorlopen.
In Titel IV, en wel in de artikelen 87 en volgende, is ook nog een andere procedure geregeld, die kan
worden beschouwd als uitzondering op de zojuist beschreven (standaard)procedure. De procedure loopt
buiten de gemeente om. Artikel 87 van de Onteigeningswet bepaalt namelijk dat onteigening ook ten
name van een ander publiekrechtelijk lichaam dan de gemeente kan plaatsvinden. Dat wil zeggen dat een
ander lichaam dan de gemeente zich rechtstreeks tot de Kroon kan wenden met het verzoek om bij
koninklijk besluit de voor een werk benodigde gronden en/of rechten ter onteigening aan te wijzen. Deze
mogelijkheid is in de Onteigeningswet opgenomen voor het geval een gemeente weigert medewerking te
verlenen aan de planologische inpassing van een plan en de provincie of het Rijk die taak op zich neemt.
In zo’n situatie zou het lastig zijn wanneer de (weigerachtige) gemeente nodig is om een onteigeningsbesluit
te nemen. Artikel 87 wordt in de praktijk echter niet vaak of vrijwel niet voor dit soort situaties
toegepast. De procedure wordt vaker op verzoek van het Rijk of een provincie toegepast in gevallen
waarin toepassing van een andere titel voor de (integrale) realisering van een eigen project een te be-
11