View/Open

- 42 -
voorgesteld. Volgens het laatste rapport, het zogenaamd Third Assesment Report, uit 2001
zou de CO2-concentratie, de globale gemiddelde oppervlaktetemperatuur en het zeeniveau
bijna zeker gaan stijgen. Deze bevindingen komen in de meeste studies terug.
We kunnen ons afvragen of deze gevolgen enkel door de mens zijn veroorzaakt. Klimaat
vertoont van nature al een grote variabiliteit en dat maakt het moeilijk om de gevolgen van
de menselijke activiteiten op het klimaat te voorspellen. We kunnen in de eerste plaatst
kijken naar volkomen natuurlijke mogelijkheden die de oorzaak kunnen zijn van een
klimaatsverandering. Schommelingen in de hoeveelheid energie die de zon afgeeft, hebben
de klimaatsystemen veranderd sinds het ontstaan van de aarde. De Deense meteoroloog
Knud Lassen (in Godrej, 2003) beweerde dat “een cyclus van elf jaar
zonnevlekkenactiviteit op het oppervlak van de zon synchroon bleek te lopen met
tendensen in de temperaturen op aarde”. Maar de temperatuursstijging enkel toeschrijven
aan bijvoorbeeld de variatie in zonnevlekkenactiviteit is overdreven. Volgens Crutzen e.a.
tonen satellietwaarnemingen immers aan dat deze variatie sinds 1980 zeer gering is en dat
dit de stijging van de gemiddelde temperatuur niet kan verklaren. In 2000 gaf Lassen toe
dat er zwakke punten zaten in zijn theorie en gaf toe dat “de zonnevlekken en zonnecycli
de opvallende stijging van temperaturen vanaf 1980 niet konden verklaren”. Het IPCC
verklaart in zijn Third Assesment Report dat er meer bewijzen zijn dat de
temperatuurstijging die zich de laatste 50 jaar heeft voorgedaan grotendeels toe te schrijven
is aan menselijke activiteiten zoals verbranding van fossiele brandstoffen en ontbossing.
Het is nochtans mogelijk om vast te stellen of de verhoogde concentratie aan CO2
afkomstig was van menselijke activiteit (Godrej, 2003). De kernen van de koolstofatomen
in CO2 zijn verschillend als zij afkomstig zijn van menselijke uitstoot of van natuurlijke
uitstoot. De kernen die afkomstig zijn van natuurlijke uitstoot hebben een meetbaar
radioactief gehalte, terwijl dit radioactief gehalte verdwenen is bij kernen die afkomstig
zijn van de verbranding van fossiele brandstoffen.
Gedurende de twintigste eeuw is de gemiddelde temperatuur in Europa toegenomen met
0,95°C. Deze stijging is 35% hoger dan de wereldwijde temperatuurstijging van 0,7°C
(EEA, 2005). Nu al zijn enkele gevolgen van de opwarming zichtbaar, en wanneer de