Jaarboek no. 89. 2010/2011 - Koninklijke Maatschappij voor ...

VERSLAG VAN DE KONINKLIJKE MAATSCHAPPIJ VOOR
NATUURKUNDE DILIGENTIA
Over het seizoen 2010-2011
Het uitgeven van dit verslag en van de lezingen als
drukwerk, stond recent weer ter discussie in het
bestuur, omdat de inhoud van het Jaarboek tegenwoordig
ook als digitale versie op onze website
(www.natuurwetenschappen-diligentia.nl) wordt
gepubliceerd. Het is echter totaal onbekend hoe
in de verre toekomst de digitale verslaglegging en
de websites zich zullen ontwikkelen. Zijn die over
25 of 50 jaar nog toegankelijk? De papieren versie
behoudt haar historische waarde. Aan de hand
van de Diligentia-Jaarboeken, waarin sinds 1873 de
verslagen van de Diligentia-lezingen zijn gepubliceerd,
kan men zich oriënteren hoe de wetenschap
zich sindsdien heeft ontwikkeld. Deze jaarboeken,
‘Natuurkundige Voordrachten’, aanvankelijk onder
redactie van het lid P.A. Haaxman en vanaf 1923
geredigeerd door een bestuurslid, toen genaamd
‘Natuurkundige Voordrachten, Nieuwe Reeks’, zijn
aanwezig in het Haags Gemeentearchief, de Koninklijke
Bibliotheek in Den Haag en in enkele Universiteitsbibliotheken,
o.a. in Leiden. In het Jaarboek No.
83 (2004-2005) staat een uitgebreider artikel over
de geschiedenis van het Diligentia-Jaarboek.
Het aantal leden van de Maatschappij was het
afgelopen seizoen constant. Aan het einde van het
seizoen was het aantal 460.
Op de vijf Haagse scholen die lid van Diligentia
zijn, t.w. het Vrijzinnig-Christelijk Lyceum, het
Gymnasium Sorghvliet, het Maerlant Lyceum, het
Gymnasium Haganum en het Segbroek College,
werd wederom de Diligentiaprijs voor scholieren
uitgereikt aan een eindexamenleerling met een
uitzonderlijke prestatie in een of meer exacte vakken.
De namen van deze prijswinnaars en van die
uit voorafgaande jaren zijn opgenomen in een
Natuurkundige voordrachten I Nieuwe reeks 89
overzicht, dat hiernaast is opgenomen. Dit jaar
werd bovendien een Speciale Diligentiaprijs uitgereikt
aan Niels Hunck, eindexamenleerling van
het Vrijzinnig-Christelijk Lyceum. De motivatie hiervoor
was dat hij de afgelopen vier jaar vrijwel alle
Diligentia-lezingen heeft bijgewoond, waarbij hij
zeer vaak door relevante vragen aan de spreker blijk
gaf zich zeer goed op het desbetreffende onderwerp
te hebben voorbereid.
Er was steeds grote belangstelling voor de 15 lezingen
die dit seizoen weer werden gegeven: telkens
250 tot ruim 300 aanwezigen. Het seizoen
startte met de Kennismakingslezing over ‘Elektriciteit
voor automobiliteit’ door prof. dr. F.M. Mulder.
De Jong Diligentia Lezing, ‘Gammaflitsen: extreem
nieuws uit de oertijd’, werd gegeven door prof. dr.
R.A.M.J. Wijers. Voor de lezing De Nobelprijs Verklaard
moest een keus worden gemaakt uit de drie
onderwerpen waarvoor de Nobelprijs 2010 was
toegekend, namelijk de gekatalyseerde koppelingsreactie
(scheikunde), grafeen (natuurkunde) en in
vitro fertilisatie (geneeskunde). Daar in het seizoen
2009-2010 prof. Vandersypen reeds een lezing over
grafeen had gehouden (zie Jaarboek No. 88), viel dit
onderwerp af. Het bestuur koos eenstemmig voor
een voordracht over ‘In vitro fertilisatie’, door prof.
dr. F.M. Helmerhorst. De excursie ging dit keer naar
de Stichting Ruimte Onderzoek Nederland, Utrecht,
en de klimaat-meetsite van het KNMI in Cabauw bij
Lopik.
De financiële positie van de Maatschappij is goed.
Baten en lasten (saldo - € 125) waren dit verenigingsjaar
ongeveer in evenwicht. De contributie (€ 30)
werd dit seizoen nog niet verhoogd, maar zal voor
het seizoen 2011-2012 € 35 bedragen (reeds goed-
9