Jaarboek no. 89. 2010/2011 - Koninklijke Maatschappij voor ...

More documents

Recommendations

Info

Natuurkundige voordrachten I Nieuwe reeks 89 Alfabetisch register van de voordrachten in de periode 1988-2011 22 Veltman, prof. ir. B.P.Th. 1990/1991 Beeldbewerking en patroonherkenning N Verduyn Lunel, prof. dr. S.M. 2006/2007 Modellen, analyse en simulatie van complexe, dynamische biologische systemen W Verhoeven, prof. dr. J.W. 1989/1990 Elektron-overdracht onder invloed van licht, moleculaire elektronica in wording? C Verhulst, prof. dr. F. 1993/1994 Chaos, een nieuwe visie op de werkelijkheid W Verloove-Vanhorick, 2000/2001 Jeugdgezondheidszorg: vroege preventie voor maximaal mw. prof. dr. S.P. rendement Visscher, dr. L. 2007/2008 Moleculaire virtuele werkelijkheden C Vogelesang, prof. ir. L.B. 2001/2002 De ontwikkeling van vezel-metaal laminaten T Vogelzang, drs. J. 1994/1995 Het waarnemen en karteren van de zeebodem met radar T Vos, prof. dr. W.L. 2006/2007 Fotonische kristallen N Vreeswijk, drs. P.M. 2000/2001 Gamma-uitbarstingen; de krachtigste explosies in het heelal sinds de oerknal S Vrehen, prof. dr. Q.H.F. 1995/1996 Nieuw zicht op licht: niet-lineaire optica N W Wall, prof. dr. E.E. van der 1999/2000 Beeldvorming van het hart: inbeelding en afbeelding? M Water, dr. W. van de 1995/1996 Chaos en Turbulentie W Waters, prof. dr. R. 2002/2003 Sterrenstof: Mineralen in de kosmos S Weckhuysen, prof. dr. ir. B.M. 2006/2007 Katalyse op moderne wijze onderzocht C Weert, prof. dr. C.M. de Wegener Sleeswyk, 1993/1994 De rol van kleur in patroonherkennings processen X prof. dr. ir. A. 1988/1989 Meten van tijd en afstand bij Archimedes X Wendelaar Bonga, prof. dr. S.E. 1993/1994 De evolutie van de calciumregulatie bij de gewervelde dieren B Werkhoven, prof. dr. P.J. 2008/2009 Serieuze game-technologie X Westendorp, prof. dr. R.G.J. 2001/2002 Waarom worden wij oud? M Wied, prof. dr. D. de 1989/1990 Neuropeptiden en gedrag M Wijers, prof.dr. R.A.M.J. 2010/2011 Gammaflitsen: extreem nieuws uit de oertijd S Wismans, prof. dr. ir. J. 1997/1998 Letselbiomechanica M Wisse, dr. P.N.J. 1997/1998 Modern onderzoek aan het zonnestelsel S Wortel, prof. dr. M. 1994/1995 De dynamica van de lithosfeer in het Middellandse zeegebied G Wortel, prof.dr. M.J.R. 2010/2011 Nieuwe ontwikkelingen in de plaattektoniek en de geodynamische ontwikkeling van het Middellandse-Zeegebied G Wuis, dr. E.W. 1994/1995 Het belang van chiraliteit in biologisch actieve stoffen B Y Yazdanbakhsh, mw. prof. dr. M. 2008/2009 Immunologie van de hygiëne-hypothese M Z Zaanen, prof.dr. J. 2010/2011 Het universum op een korreltje roest N Zeeuw, prof. dr. P.T. de 1991/1992 Structuur van melkwegstelsels S Zeeuw, prof. dr. C.I. de 2006/2007 De rol van het olivocerebellaire systeem bij het aanleren van de timing van bewegingen M Zwaan, prof. dr. C. 1989/1990 Magnetische activiteit in zon en sterren S M
Elektriciteitopslag in batterijen maakt een sterke groei door, voornamelijk voor mobiele toepassingen zoals mobiele telefoons, computers en apparaten. De introductie van lithium-ion batterijen in de jaren negentig van de vorige eeuw heeft deze groei en nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Lithium-ion batterijen hebben de hoogste gerealiseerde energie-opslagdichtheid voor mobiele systemen, aanzienlijk hoger dan lood-zuur accu’s en nikkel-metaalhydride batterijen. Voor volledig elektrisch transport liggen lithium-ion batterijen gezien de hoge energiedichtheid 1 voor de hand, terwijl de eerste generaties hybride auto’s gebruik konden maken van metaalhydride batterijen met geringere energie dichtheid. Elektrische aandrijving van auto’s heeft een belangrijk voordeel op het gebied van energie efficiëntie: elektrische energie kan zeer efficiënt in batterijen worden opgeslagen; tot 95% van de opgeslagen energie komt er ook weer uit indien de accu voldoende zorgvuldig wordt geladen en ontladen. Ten tweede zijn elektromotoren zeer efficiënt (>85%) en kunnen deze ook als dynamo gebruikt worden om remenergie terug te winnen. In vergelijking met benzine of diesel aandrijving heeft een elektrische auto daardoor veel minder energie nodig om dezelfde weg af te leggen. Alle grote autofabrikanten hebben hybride en volledig elektrisch transport aangekondigd, waarbij vooral de zero-emissie en de hoge energie efficiëntie, die vertaald kan worden naar lage bedrijfskosten, drijvende krachten zijn. Elektrische automobiliteit op zich is niet nieuw: rond 1900 waren elektrische en hybride modellen even aanwezig als de toen nog lawaaiige en minder betrouwbare diesel en benzine varianten. In 1899 vestigde Jenatzky een snelheidsrecord van 106 km/u met de elektrische auto ‘La jamais contente’. Natuurkundige voordrachten I Nieuwe reeks 88 Elektriciteitopslag voor automobiliteit: fysica en toekomstperspectief Prof.dr. F.M. Mulder Faculteit Technische Natuurwetenschappen, TU Delft In figuur 1 zijn de belangrijkste componenten in een lithium-ion batterij weergegeven. De werking van de batterij is als volgt. In geladen toestand is lithium opgeslagen in de anode. Lithium bevindt zich daar op een relatief hoge chemische potentiaal. In de kathode heeft lithium juist een zeer lage chemische potentiaal en is dus in een veel stabielere toestand. De elektrolyt kan alleen geladen Li + -ionen doorlaten. Spontaan zullen Li + -ionen diffunderen van de anode naar de kathode, hetgeen resulteert in het positief laden van de kathode en negatief laden van de anode. De spontane diffusie stopt zodra het resulterende elektrische veld tegengesteld is aan het verschil in chemische potentiaal: dan heeft de batterij een bepaald potentiaalverschil, wat bij de aangegeven batterij zo’n 3,5 V zal zijn. Het externe circuit kan elektronen geleiden die energie aan een applicatie (zoals bijv. een elektromotor) leveren. Tegelijk met de elektronen die van anode naar kathode gaan, diffundeert er ook weer Li + naar de kathode. Dit gaat door totdat alle beschikbare Li van anode naar kathode is gelopen. Daarna kan de batterij opgeladen worden door de kathode relatief positief en de anode negatief te maken met een externe stroombron. De capaciteit van een lithium-ion batterij hangt direct samen met de Li-opslagcapaciteit van de anodeen kathodematerialen én van het potentiaalverschil tussen anode en kathode. Het meest bekende anode materiaal is koolstof, dat Li op kan nemen tot LiC6 door Li te intercaleren tussen de grafietlagen. De Kennismakingslezing gehouden voor de Koninklijke Maatschappij voor Natuurkunde ‘Diligentia’ te ’s-Gravenhage op 13 september 2010 23
Page 1: NATUURKUNDIGE VOORDR ACHTEN 2010 -
Page 4 and 5: ISBN 978 90-72644-23-7 Drukkerij Vi
Page 7 and 8: INHOUD Diligentiaprijs voor Scholie
Page 9 and 10: VERSLAG VAN DE KONINKLIJKE MAATSCHA
Page 11 and 12: Oprichting in 1793 Het Gezelschap t
Page 13 and 14: N.Th. Michaelis 1898-1904 Dr. E.H.
Page 15 and 16: ALFABETISCH REGISTER VAN DE VOORDRA
Page 17 and 18: Natuurkundige voordrachten I Nieuwe
Page 21: Natuurkundige voordrachten I Nieuwe
Page 25 and 26: De vermogensdichtheid van een batte
Page 27 and 28: Figuur 3 Het effect dat vacatures (
Page 29 and 30: Schakelbare spiegels: een samenspel
Page 31 and 32: Applications Beside their purely fu
Page 33 and 34: hydrogen absorption properties of t
Page 35 and 36: Gammaflitsen: extreem nieuws uit de
Page 37 and 38: ster ontstaat. Het directe bewijs v
Page 39 and 40: Figuur 2 Als we voor alle 2704 gamm
Page 41 and 42: gammaflits kan miljarden jaren na h
Page 43 and 44: Genetica en genoomonderzoek naar ve
Page 45 and 46: zingen in de code aanwezig die aang
Page 47 and 48: omdat we beschikken over de gezondh
Page 49 and 50: Microreactortechnologie; de chemisc
Page 51 and 52: matografie, maar is zeer succesvol
Page 53 and 54: Figuur 5 De economische haalbaarhei
Page 57 and 58: qubit can now be described as follo
Page 59 and 60: games not only nicely demonstrates
Page 61: Natuurkundige voordrachten I Nieuwe
Page 72 and 73:
Natuurkundige voordrachten I Nieuwe
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 103 and 104:
LOFAR: op zoek naar de snelste deel
Page 105 and 106:
Figuur 4 Artist impression van het
Page 107:
ichting van inval te bepalen. Naarm
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124:
show all

Jaarboek no. 89. 2010/2011 - Koninklijke Maatschappij voor ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?