Jaarboek no. 89. 2010/2011 - Koninklijke Maatschappij voor ...

Jaarboek no. 89. 2010/2011 - Koninklijke Maatschappij voor ... Jaarboek no. 89. 2010/2011 - Koninklijke Maatschappij voor ...

natuurwetenschappen.diligentia.nl
from natuurwetenschappen.diligentia.nl More from this publisher
19.01.2013 Views

Natuurkundige voordrachten I Nieuwe reeks 89 Bioinformatica: van gegevens naar kennis 100 Zorginnovatie en valorisatie De afdeling bioinformatica is voortdurend op zoek naar mogelijkheden om efficiëntieslagen te maken in de zorg, door nieuwe innovatieve technieken in te zetten om kosten te verlagen en kwaliteit van de zorg te vergroten. Daar waar vroeger de dokter zei: ”ik voel aan m’n water dat u dit of dat heeft”, daar wordt nu steeds vaker een test uitgevoerd om een en ander te onderbouwen door middel van een meting in een experiment. Bioinformatici De afdeling bioinformatica heeft in samenwerking met de afdeling hematologie o.l.v. prof. Bob Löwenberg een grootschalige studie uitgevoerd met microarrays om bloedkanker patiënten te stratificeren op basis van RNA-genexpressie profielen. Hierbij zijn middels mathematische classifier modellen patiënten in groepen ingedeeld op basis van de microarray data. Elke groep patiënten heeft z’n eigen skyline. Een foto van een stad met 30.000 gebouwen toont hoge gebouwen (veel RNA) en lage gebouwen (weinig RNA). Het rangschikken van de foto’s met de skylines is mathematisch niets meer dan het clusteren van patiënten in verschillende groepen. Hierbij blijkt dat het onderliggende genetische defect binnen een groep identiek is. Deze bevindingen hebben tot een publicatie in het gezaghebbende tijdschrift de New England Journal of Medicine geleid. Financiering voor research was gro- helpen artsen en onderzoekers in het nemen van beslissingen op basis van meetwaarden, afkomstig van steeds complexere laboratorium- testen. De engelse termen hiervoor zijn Evidence based medicine en Evidence based decision making. Vier procent van de kosten in de zorg is afkomstig van diagnostiek. Echter 72% van de beslissingen is gebaseerd op diagnostiek. Dit betekent dat de grootste kans op efficiëntieslagen gezocht moet worden in de hoek van betere en goedkopere diagnostiek. tendeels afkomstig van het ministerie van Onderwijs. De doelmatigheidsstudie werd uit middelen van VWS gefinancieerd. Tot slot is er een universitaire spin off company Skyline Diagnostics opgericht. De valorisatie is met financiële ondersteuning van het ministerie van Economische Zaken tot stand gekomen. De kracht van het ErasmusMC ligt in het kunnen vertalen van wetenschappelijke onderzoeksresultaten naar nieuwe klinische toepassingen en behandelmethodes. Door middel van moleculaire analyses van biobanken kan modern wetenschappelijk onderzoek de verschillende oorzaken (mechanismen) die leiden tot een ogenschijnlijk zelfde klinisch beeld, uit elkaar halen. Dit wordt tegenwoordig patiënten-stratificatie genoemd. Het in groepen delen van patiënten op basis van hetzelfde onderliggende defect is van belang voor therapie- en interventie- keuzes. Hoogwaardige mathema-

tische modellen worden gebruikt om visualisaties te creëren van de geïntegreerde gegevens. Hier ziet u een voorbeeld van clusters van genen, anatomische gegevens, RNA expressie waarden in een heatmap, Conclusies: translationeel onderzoek: van research naar zorgdiagnostiek De snelle innovatie en ontwikkeling van de technologie vraagt daarom in een zorgomgeving om nieuwe vormen van samenwerken, financieringsconstructies en investeren in opleiding van eigen en nieuw personeel dat steeds globaler gaat acteren. Het combineren van moleculaire gegevens met beelden geeft nieuwe opportuniteiten voor het onderzoek. De modere hoogleraar moet tegenwoordig niet alleen een wetenschapper zijn. De hoogleraar 2.0 moet moet niet alleen verstand van z’n vak hebben en houden door bij te blijven leren. Hij moet tevens zelf voor z’n onderzoeksgeld zorgen, zelf de uitgaven beheren en controleren en daarnaast de ontwikkelingen rond de privacy wetgeving nauwkeurig volgen. Natuurkundige voordrachten I Nieuwe reeks 89 Bioinformatica: van gegevens naar kennis patiënten stratificatie gegevens, laag moleculaire liganden en pathways, relevant voor het ziekteproces in de vorm van een dashboard rapport. Dankwoord De auteur dankt Prof. dr. Dirk Bootsma, Prof. dr. Jan Hoeijmakers (Genetica) Prof. dr. Steven Hovius van de afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie en de collega’s van de afdeling Bioinformatica van het Erasmus MC voor stimulerende discussies. Voorts dank ik Prof. dr. Bob Löwenberg van de afdeling Hematologie voor de intense samenwerking op het gebied van bloedkanker onderzoek (Leukemie) en de valorisatie middels de spin off Skyline Diagnostics o.l.v. Henk Vietor MD PhD (CEO). Het onderzoek wordt gesubsidieerd door de Europeese gemeenschap en door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, ZonMW en Agentschap.nl. Literatuur www.erasmusmc.com www.completegenomics.com www.skyline-diagnostics.nl 101

tische modellen worden gebruikt om visualisaties te<br />

creëren van de geïntegreerde gegevens. Hier ziet u<br />

een <strong>voor</strong>beeld van clusters van genen, anatomische<br />

gegevens, RNA expressie waarden in een heatmap,<br />

Conclusies: translationeel onderzoek: van<br />

research naar zorgdiag<strong>no</strong>stiek<br />

De snelle in<strong>no</strong>vatie en ontwikkeling van de tech<strong>no</strong>logie<br />

vraagt daarom in een zorgomgeving om<br />

nieuwe vormen van samenwerken, financieringsconstructies<br />

en investeren in opleiding van eigen en<br />

nieuw personeel dat steeds globaler gaat acteren.<br />

Het combineren van moleculaire gegevens met<br />

beelden geeft nieuwe opportuniteiten <strong>voor</strong> het<br />

onderzoek.<br />

De modere hoogleraar moet tegenwoordig niet<br />

alleen een wetenschapper zijn. De hoogleraar 2.0<br />

moet moet niet alleen verstand van z’n vak hebben<br />

en houden door bij te blijven leren. Hij moet tevens<br />

zelf <strong>voor</strong> z’n onderzoeksgeld zorgen, zelf de uitgaven<br />

beheren en controleren en daarnaast de ontwikkelingen<br />

rond de privacy wetgeving nauwkeurig<br />

volgen.<br />

Natuurkundige <strong>voor</strong>drachten I Nieuwe reeks 89<br />

Bioinformatica: van gegevens naar kennis<br />

patiënten stratificatie gegevens, laag moleculaire<br />

liganden en pathways, relevant <strong>voor</strong> het ziekteproces<br />

in de vorm van een dashboard rapport.<br />

Dankwoord<br />

De auteur dankt Prof. dr. Dirk Bootsma, Prof. dr. Jan<br />

Hoeijmakers (Genetica) Prof. dr. Steven Hovius van de<br />

afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie en<br />

de collega’s van de afdeling Bioinformatica van het<br />

Erasmus MC <strong>voor</strong> stimulerende discussies. Voorts dank<br />

ik Prof. dr. Bob Löwenberg van de afdeling Hematologie<br />

<strong>voor</strong> de intense samenwerking op het gebied van<br />

bloedkanker onderzoek (Leukemie) en de valorisatie<br />

middels de spin off Skyline Diag<strong>no</strong>stics o.l.v. Henk<br />

Vietor MD PhD (CEO). Het onderzoek wordt gesubsidieerd<br />

door de Europeese gemeenschap en door<br />

de Nederlandse Organisatie <strong>voor</strong> Wetenschappelijk<br />

Onderzoek, ZonMW en Agentschap.nl.<br />

Literatuur<br />

www.erasmusmc.com<br />

www.completege<strong>no</strong>mics.com<br />

www.skyline-diag<strong>no</strong>stics.nl<br />

101

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!