Jaarboek no. 89. 2010/2011 - Koninklijke Maatschappij voor ...

Natuurkundige voordrachten I Nieuwe reeks 89
Bioinformatica: van gegevens naar kennis
100
Zorginnovatie en valorisatie
De afdeling bioinformatica is voortdurend op zoek
naar mogelijkheden om efficiëntieslagen te maken
in de zorg, door nieuwe innovatieve technieken in
te zetten om kosten te verlagen en kwaliteit van
de zorg te vergroten. Daar waar vroeger de dokter
zei: ”ik voel aan m’n water dat u dit of dat heeft”,
daar wordt nu steeds vaker een test uitgevoerd
om een en ander te onderbouwen door middel
van een meting in een experiment. Bioinformatici
De afdeling bioinformatica heeft in samenwerking met
de afdeling hematologie o.l.v. prof. Bob Löwenberg
een grootschalige studie uitgevoerd met microarrays
om bloedkanker patiënten te stratificeren op basis
van RNA-genexpressie profielen. Hierbij zijn middels
mathematische classifier modellen patiënten in groepen
ingedeeld op basis van de microarray data. Elke
groep patiënten heeft z’n eigen skyline. Een foto van
een stad met 30.000 gebouwen toont hoge gebouwen
(veel RNA) en lage gebouwen (weinig RNA). Het
rangschikken van de foto’s met de skylines is mathematisch
niets meer dan het clusteren van patiënten in
verschillende groepen. Hierbij blijkt dat het onderliggende
genetische defect binnen een groep identiek
is. Deze bevindingen hebben tot een publicatie in het
gezaghebbende tijdschrift de New England Journal of
Medicine geleid. Financiering voor research was gro-
helpen artsen en onderzoekers in het nemen van
beslissingen op basis van meetwaarden, afkomstig
van steeds complexere laboratorium- testen. De
engelse termen hiervoor zijn Evidence based medicine
en Evidence based decision making. Vier procent
van de kosten in de zorg is afkomstig van diagnostiek.
Echter 72% van de beslissingen is gebaseerd op
diagnostiek. Dit betekent dat de grootste kans op
efficiëntieslagen gezocht moet worden in de hoek
van betere en goedkopere diagnostiek.
tendeels afkomstig van het ministerie van Onderwijs.
De doelmatigheidsstudie werd uit middelen van VWS
gefinancieerd. Tot slot is er een universitaire spin off
company Skyline Diagnostics opgericht. De valorisatie
is met financiële ondersteuning van het ministerie
van Economische Zaken tot stand gekomen. De kracht
van het ErasmusMC ligt in het kunnen vertalen van
wetenschappelijke onderzoeksresultaten naar nieuwe
klinische toepassingen en behandelmethodes. Door
middel van moleculaire analyses van biobanken kan
modern wetenschappelijk onderzoek de verschillende
oorzaken (mechanismen) die leiden tot een ogenschijnlijk
zelfde klinisch beeld, uit elkaar halen. Dit
wordt tegenwoordig patiënten-stratificatie genoemd.
Het in groepen delen van patiënten op basis van hetzelfde
onderliggende defect is van belang voor therapie-
en interventie- keuzes. Hoogwaardige mathema-