Chirurgische behandeling van ooglidafwijkingen

evinden zich hierbij ectopische haarzakjes
in de ooglidrand, die meestal gelegen zijn in
of bij de bases van de Meibomse klieren. Een
of enkele haren monden uit, soms via een eigen
opening, maar merendeels door die van
de Meibomse klieren in de lidrand. Dit temeer
daar de Meibomse klieren van origine
gemodificeerde haarfollikels zijn en de haar
zich ontwikkeld uit ongedifferentieerd klierweefsel.
Haren die niet naar de cornea gericht
staan, of hele zachte haren, lijken bij de hond
en kat klinisch van weinig betekenis. Toch geven
dergelijke haren, hangend in de traanfilm,
bij de mens al aanleiding tot constante heftige
jeukprikkels. Vooral het sluiten van de oogleden
tijdens de lidslag geeft een prikkel, als de
haar de tegenoverliggende lidrand raakt.
Indien de distichiën hard, stug en naar de cornea
gericht zijn, zullen zij de cornea irriteren
of zelfs beschadigen. Tijdens de lidslag zullen
de haren over de cornea slepen. Daarbij blijft
veelal wat slijm aan de haar hangen. Indien
derhalve distichiën worden gezien met slijm
eraan, is dat een aanwijzing dat zij de cornea
irriteren (Afb. 30). De irritatie heeft een verhoogde
traanproductie en een lichte blepharospasme
tot gevolg, waardoor epiphora kan
optreden. Ook kan traanvocht, via de disti-
chiën, over de onderooglidrand lopen, waardoor
de buitenzijde van het onderooglid vochtig
wordt. Een enkele keer veroorzaken distichiën
cornea- epitheelverlies en treedt ulceratie
op, eventueel met secundair entropion tot
gevolg. Distichiasis bij primair entropion kan
aanleiding geven tot extra heftige cornea irritatie
en versnelde ulceratie.
Distichiasis wordt beschouwd als een erfelijke
Afb. 30. Distichiasis. De aan de haren gekleefde
slijmpropjes duiden op een contact tussen
de haarpunt en de cornea.
D.M. 56e jaargang - No. 1 blz. 28
afwijking, maar de wijze van overerven is nog
onduidelijk. De afwijking komt bij de hond regelmatig
voor. Gepredisponeerde rassen zijn
o.a.: Amerikaanse en Engelse Cocker Spaniël,
Boxer, Engelse Bulldog, Flatcoated Retriever,
Pekingees, Shetland Sheepdog, Shih Tzu,
Tibetaanse Terriër. De distichiën zijn vaak al
bij de nestcontrole op 6 -7 weken leeftijd te
vinden. Bij de kat is het een zeldzame afwijking.
Honden met distichiasis hebben ook veel
vaker problemen met ectopische ciliën in de
conjunctiva, die zeker zeer irritant zijn voor
de cornea.
Indien de haren de cornea irriteren zijn bijvoorbeeld
epiphora, een natte onderooglirand,
cornea-oedeem, -vascularisatie en
-sequestratie (bij de kat), in localisatie corresponderend
met de plaats van de distichiën, te
verwachten.
De distichiën zijn zonder loep vaak niet goed
zichtbaar. Het slijmpropje dat zich vaak rond
de basis van de haar op de lidrand bevindt
is dat meestal wel. Na verwijdering van het
slijm, wordt de haar zichtbaar.
Differentieel diagnostisch dient aan trichiasis
en/of aan entropion te worden gedacht.
Daarbij bevinden zich echter geen haren op de
lidrand zelf.
Therapie: De meest simpele therapie bestaat
uit het regelmatig epileren van de haren met
een epileerpincet met ronde bekken. Deze
methode kan bij alle goed hanteerbare dieren
worden toegepast, ook door de eigenaar. Een
nevenvoordeel hiervan is, dat op deze wijze
tevens eenvoudig kan worden vastgesteld of
de distichiën inderdaad de (enige) veroorzakers
van de cornea-irritatie waren.
Voor een permanente oplossing dient de haar
van richting te worden veranderd, maar beter,
dient de haarzak gedestrueerd of direct
verwijderd te worden. Er zijn vele methodieken
bekend, variërend van entropion operatie
(Celsus-Hotz), diathermie, electro-epilatie,
electrocauterisatie, high frequency radio-hyperthermie,
electrolyse, cryotherapie, partiële
resectie van het distale deel van de tarsaalplaat,
verwijdering via de conjunctiva, tot lidsplijting.
Al deze methoden hebben hun voor-
en nadelen.
De chirurgische verwijdering zal steeds on-