hoofdstukoverzicht - Pearson Education

6
162
het beenderstelsel
3. Hoe zal de massa van een bot worden beïnvloed
wanneer de osteoclasten in dat bot actiever worden
dan de osteoblasten?
Antwoorden zijn te vinden vanaf pagina B1-1.
6.2 Botvorming en groei
De groei van het skelet bepaalt hoe lang iemand wordt
en het bepaalt ook de lichaamsverhoudingen. De skeletgroei
begint ongeveer zes weken na de bevruchting,
wanneer een embryo ongeveer 12 mm lang is. (Op dat
moment bestaan alle onderdelen van het skelet nog uit
kraakbeen.) De botgroei gaat tijdens de puberteit door
en meestal blijven delen van het skelet groeien tot een
leeftijd van circa 25 jaar. In deze paragraaf wordt het
proces van de botvorming en groei bestudeerd. In de
volgende paragraaf worden het onderhoud en de turnover
van de mineraalreserves in het volwassen skelet
bestudeerd.
Tijdens de ontwikkeling worden kraakbeen of andere
typen bindweefsel door beenweefsel vervangen. Het
proces waarbij andere weefseltypen door beenweefsel
worden vervangen, wordt verbening genoemd. (Het
proces van calcificatie, de afzetting van calciumzouten,
treedt tijdens de verbening op, maar dit kan zich
ook in andere weefsels voordoen.) Er zijn twee belangrijke
soorten verbening. Bij intramembraneuze verbening
ontstaat beenweefsel binnen bladen of vliezen van
bindweefsel. Bij enchondrale verbening wordt bestaand
kraakbeen door beenweefsel vervangen. In figuur 6-4•
zijn enkele van de beenderen te zien die via deze twee
processen worden gevormd bij een foetus van 16 weken
oud.
6.2.1 Intramembraneuze verbening
Intramembraneuze botvorming begint wanneer osteoblasten
zich binnen embryonaal of foetaal vezelig
bindweefsel differentiëren. Dit type verbening vindt
normaal gesproken plaats in de diepere lagen van de
lederhuid. De osteoblasten differentiëren zich vanuit
de stamcellen in bindweefsel, nadat de organische onderdelen
van de matrix die door de stamcellen is afgescheiden,
worden gecalcificeerd. De plaats waar voor
het eerst verbening optreedt, wordt een beenkern genoemd.
Naarmate de verbening verder gaat en nieuw
����������������
���������
����������� ���������
Figuur 6-4 Botvorming bij een foetus van 16 weken
oud
beenweefsel in buitenwaartse richting verder groeit,
raken sommige osteoblasten in verbeende gebieden
gevangen en veranderen in botcellen.
Botgroei is een actief proces en osteoblasten hebben
zuurstof en een voortdurende aanvoer van voedingsstoffen
nodig. Bloedvaten beginnen het gebied in te
groeien om in deze behoeften te voorzien en raken in
de loop van de tijd in het zich ontwikkelende bot gevangen.
Eerst lijkt het intramembraneuze beenweefsel
op spongieus beenweefsel. Door verdere remodellering
rond de gevangen bloedvaten kunnen osteonen ontstaan
die kenmerkend zijn voor compact beenweefsel.
De platte beenderen van de schedel, de mandibula (onderkaak)
en de claviculae (sleutelbeenderen) ontstaan op
deze manier.
6.2.2 Enchondrale verbening
De meeste beenderen van het skelet ontstaan via enchondrale
verbening (endo-, binnen + chondros,
kraakbeen) van hyalien kraakbeen. Eerst ontstaat een
klein kraakbeenmodel van de toekomstige beenderen.
Tegen de tijd dat een embryo zes weken oud is, begint
de vervanging van het kraakbeen van de toekomstige
beenderen van de ledematen; dan ontstaat daar het eerste
echte beenweefsel. De stappen van de groei en ver-