hoofdstukoverzicht - Pearson Education

6
182
het beenderstelsel
crale kanaal is een doorgang die tussen deze uitsteeksels
begint en over de hele lengte van het heiligbeen
doorloopt. Door de gehele lengte van het sacrale kanaal
lopen vliezen die het wervelkanaal bekleden en zenuwen.
Het onderste uiteinde, de sacrale hiatus, is met
bindweefsel bedekt. De voorkant, die in de bekkenring
naar voren uitsteekt, het zogenoemde promontorium
ossis sacri, is een belangrijk kenmerk bij vrouwen
tijdens onderzoekingen van het bekken en tijdens de
bevalling en geboorte.
De sacrale wervels beginnen kort na de puberteit te vergroeien
en zijn meestal tussen het 25e en 30e levensjaar
volledig vergroeid. Hun vergroeide doornvormige
uitsteeksels vormen een reeks uitstulpingen langs de
mediane sacrale kam. Aan weerszijden van de mediane
sacrale kam bevinden zich vier paar sacrale foramina
(openingen).
Het os coccygis (staartbeen) biedt een aanhechtingsplaats
voor een spier waarmee de anale opening wordt
gesloten. De vergroeiing van deze drie tot vijf (meestal
vier) staartwervels is pas laat tijdens het volwassen leven
voltooid. Bij ouderen is het os coccygis soms ook
met het os sacrum vergroeid.
De thorax
Het skelet van de borst, ofwel de thorax (borstkas)
bestaat uit de borstwervels, de ribben en het sternum
(borstbeen) (figuur 6-20•). De thorax vormt een benige
versteviging voor de wanden van de borstholte.
De ribben en het sternum vormen de ribbenkast. De
thorax beschermt het hart, de longen en andere inwendige
organen en dient als aanhechtingsplaats voor de
spieren die bij de ademhaling betrokken zijn.
Ribben of costae zijn langwerpige, vlakke beenderen
die aan of tussen de borstwervels ontspringen en in de
wand van de borstholte eindigen. Er zijn 12 paar ribben.
De eerste 7 paren worden ware ribben genoemd.
Deze ribben lopen door tot de voorste lichaamswand
en zijn via afzonderlijke kraakbeenstukken, het ribkraakbeen,
met het sternum verbonden. Ribben 8-12
worden valse ribben genoemd, omdat ze niet direct
met het sternum zijn verbonden. Het ribkraakbeen van
de ribben 8-10 is vergroeid. Dit vergroeide kraakbeen
is verbonden met het ribkraakbeen van rib 7 voordat
dit het sternum bereikt. De laatste 2 paar ribben worden
zwevende ribben genoemd, omdat ze niet met het
sternum zijn verbonden.
Het volwassen sternum heeft drie delen. Het brede,
driehoekige manubrium is verbonden met de claviculae
van het skelet van de ledematen en met het kraakbeen
van het eerste paar ribben. De incisura jugularis
sterni is een ondiepe instulping van het bovenste oppervlak
van het manubrium. Het langwerpige lichaam
(corpus) eindigt bij de smalle processus xiphoideus.
De verbening van het sternum begint in zes tot tien
verschillende centra en de vergroeiing is op zijn vroegst
pas op het 25e levensjaar voltooid. De processus xiphoideus
is meestal het laatste onderdeel van het sternum
dat verbeent en vergroeit. Door schokken of hoge druk
kan dit bot in de lever worden gedrukt, waardoor ernstig
letsel ontstaat. Bij de opleiding voor cardiopulmonale
resuscitatie (hartmassage) wordt er grote nadruk
op gelegd dat de hand juist moet worden geplaatst, om
de kans te verkleinen dat de processus xiphoideus of
de ribben worden gebroken.
Dankzij hun complexe musculatuur, dubbele scharnierwerking
bij de wervels en beweegbare verbinding
aan het sternum hebben de ribben vrij veel bewegingsmogelijkheden.
Doordat de ribben gebogen zijn,
veranderen de breedte en de diepte van de borstkas
wanneer ze bewegen, waardoor de borstkas groter of
kleiner wordt.
inzichtvragen
1. Joost heeft een botscheurtje aan de basis van de
dens. Welk bot is beschadigd en waar bevindt dit bot
zich?
2. Welke enkelvoudige structuur is bij volwassenen
ontstaan door de vergroeiing van vijf grote wervels?
3. De wervellichamen van de lendenwervels zijn groot.
Wat is hier de functie van?
4. Wat zijn de verschillen tussen ware ribben en valse
ribben?
5. Welk bot kan breken wanneer een hartmassage onjuist
wordt uitgevoerd?
Antwoorden zijn te vinden vanaf pagina B1-1.
6.7 Het skelet van de ledematen
Het skelet van de ledematen (ook wel het appendiculaire
skelet genoemd) bestaat uit de beenderen van