Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Levensredder of levensbeperker?
de impact van de ICD op kwaliteit van leven gedaan zijn 9 . Pycha e.a.
(1986) constateerden dat de meeste ICD-dragers zich konden herstellen na
een periode van verhoogde emotionele labiliteit, depressie en angst. In een
onderzoek van May e.a. (1995) bleek de gemeten achteruitgang in kwaliteit
van leven na de implantatie, vooral op psychosociaal vlak, voor de
meeste respondenten slechts van tijdelijke duur te zijn. In beide onderzoeken
was het verlies van werk van groter invloed op de aanpassing aan
het leven na de ICD.
Soms gaat de aanpassing aan het apparaat heel ver: bijna een kwart van de
respondenten vindt bijvoorbeeld dat hun leven niet ingrijpend is veranderd
door de ICD:
"In het begin denk je, alles wordt anders, maar dat blijkt reuze mee te vallen" en:
"Je moet even wennen aan het idee dat een apparaat je hartritme kan bijsturen,
maar verder..."
Voor de meesten (76%) is er door de ICD wel veel veranderd:
"Het heeft een grote ommekeer in mijn leven teweeg gebracht. Alles is anders
geworden."
Leefregels moesten worden aangepast: "Ik leef nu heel anders, bewuster"
en sommigen hebben geleerd dat zij van elke dag moeten genieten:
"We zeuren niet meer over kleine dingen"; "Wat ik geleerd heb, in die vijf
maanden dat ik twintig reanimaties heb overleefd, is relativeren".
Beeld van de ICD
Het idee dat het lichaam een machine is waarvan falende onderdelen, net
als bij een automobiel, kunnen worden vervangen door Helman (1994)
treffend aangeduid als ’spare part’ surgery, is de afgelopen decennia
versterkt. Door implantatie van lichaamsvreemde onderdelen wordt het
9 Psychologische effecten onder 18 Amerikaanse patiënten werden voor, tijdens en na de
implantatie onderzocht door Pycha e.a. (1986) met behulp van psychiatrische assessment
vragenlijsten en (deels gestructureerde) interviews. Een Australische studie (May e.a. 1995)
maakte op drie meetmomenten (voor implantatie, 6 en 12 maanden na implantatie) gebruik
van de Sickness Impact Profile vragenlijst bij 21 ICD-dragers.
95