Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Levensredder of levensbeperker?
methoden zoals medicijnen, cathetherablatie 4 of ritme-chirurgie in aanmerking.
Pas als deze methoden niet effectief òf niet gewenst zijn, kan tot
implantatie van een hartdefibrillator worden besloten (Crijns e.a. 1991;
Hauer e.a. 1993). Deze handelswijze, gevisualiseerd in een stroomdiagram,
was de afgelopen tien jaar algemeen gebruikelijk en wordt de conventionele
behandelstrategie genoemd (Wever 1996).
De Implanteerbare Cardioverter Defibrillator (ICD) is een apparaat dat,
door middel van een stroomstoot, plotseling optredende levensbedreigende
hartritmestoornissen kan beëindigen 5 . De prijs van een defibrillator bedraagt
ongeveer ƒ 50.000. Het apparaat heeft ongeveer het formaat van
een spel kaarten. De nieuwste modellen zijn ovaler en kleiner dan de
oudere types. Het gewicht ligt, afhankelijk van het type, tussen 200 en 400
gram. Meestal wordt een ICD in de buikwand geplaatst, maar sinds kort
kunnen ICD’s ook in de borstkas worden geïmplanteerd.
In Nederland worden ICD’s sinds 1984 geïmplanteerd. Eind december
1995 wordt het aantal patiënten op 350 geschat, waarvan een vijfde vrouw
is (informatie Federatie Hartezorg). Leeftijden van ICD-dragers variëren
van 14 tot 75 jaar.
Zowel nationaal als internationaal bestaat er consensus over de indicatie
voor toepassing van defibrillator-implantatie bij mensen die een aantoonbare
periode van hartstilstand ten gevolge van een hartritmestoornis
hebben doorgemaakt (Gezondheidsraad 1993; Hauer e.a. 1993). Naast enkele
medische criteria, onder meer een levensverwachting van nog tenminste
één jaar, zijn er ook psychologische criteria opgesteld, zoals afwezigheid
van buitensporige angstgevoelens. Leeftijd is momenteel geen criterium.
4 Ablatie: tijdens een hartcatheterisatie wordt het gebied in de hartspier, dat de ritmestoornis
veroorzaakt, opgespoord en met behulp van een stroomstoot uitgeschakeld.
5 In tegenstelling tot andere behandelmethoden zoals de pacemaker, worden hartritmestoornissen
niet voorkomen, maar door de defibrillator automatisch opgespoord en beëindigd.
Frequentie en sterkte van de schokafgifte kunnen individueel en voor wisselende situaties van
tevoren met de hand worden geprogrammeerd. Het apparaat moet na ongeveer drie jaar
vervangen worden, terwijl de batterij regelmatig tussendoor moet worden opgeladen.
91