Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Over leven met een kunstgebit
5 Strategieën van prothese-dragers
De volgende strategieën om gevoelens van schaamte en gêne te voorkomen
kunnen worden onderscheiden:
* Verbergen en camoufleren van het kunstgebit;
* Bagatelliseren en provoceren;
* Vermijden van pijnlijke en gênante situaties.
Verbergen en camoufleren van het kunstgebit. De strategie die - zoals
hierboven al aangeduid - praktisch alle prothese-dragers hanteren is die
van het verbergen van het feit dat men een kunstgebit draagt. Men wil
voor "normaal" doorgaan, niemand mag iets merken: Goffman (1963)
spreekt over ’passing as normal’. Hij maakt onderscheid tussen ’being
discredited’ en ’being discreditable’; tussen de situatie van iemand met een
zichtbare ziekte of handicap en iemand met een ’non-visible stigma’.
Iemand met een ziekte of handicap die niet direct zichtbaar is, zoals het
geval is bij iemand die een goed passend kunstgebit draagt, leeft in
spanning ’ontdekt’ te worden. Je kan ’door de mand vallen’. De kans
bestaat door andere mensen gediskwalificeerd te worden wanneer ze het te
weten komen. ’Management of information’ is de taak waar men mee te
maken heeft.
"Ik moet wel zeggen dat je echt de deur niet uit kan als je gebit bij de tandtechnicus
is voor reparatie of zo. Dat is heel storend."
We hebben 1 respondent geïnterviewd die jarenlang zonder gebit heeft geleefd.
Hij bleek voor de buitenwereld zijn tandeloosheid met een baard en
snor te hebben kunnen maskeren. Nu zijn vrouw ook een kunstgebit heeft,
heeft hij de moed op kunnen brengen zelf ook weer een prothese aan te
laten meten. Praten ging steeds moeilijker en als hij moest lachen hield hij
steeds zijn lippen op elkaar. Maar nog steeds doet hij thuis zijn gebit uit
"als hij eens echt lekker wil eten". Zijn vrouw zou dat nooit doen. "Voor
een vrouw is het uiterlijk nog veel belangrijker en is het nog veel erger."
Opvallend bij alle andere respondenten is de preoccupatie met het verbergen
van het feit dat zij een kunstgebit hebben. Het camoufleren en het
wegmoffelen van het kunstgebit is een zaak die voortdurende zorg en
waakzaamheid vraagt.
77