Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

50 Anne Eland, Tony Hak en Liesbeth Vollemans
per setting een diversiteit aan gebruikers te interviewen, in de zin van
jong/oud, man/vrouw, autochtoon/allochtoon.
Het kwalitatieve interview is er op gericht de beleving van het middelengebruik
te inventariseren als tegenhanger tegen de ’droge’ cijfers van de
andere instrumenten. De standaard beginvraag was: Wat is de invloed van
druggebruik in jouw leven geweest? Na het inventariseren van de beleving
van het gebruik en de gevolgen, is tevens gevraagd naar motivaties en
belemmeringen in de vraag naar professionele hulp. Om heroïnegebruikers
te motiveren tot deelname werd er een vergoeding gegeven van vijftig
gulden per drie interviews (ASI, CIDI, kwalitatief). De drie interviews
vergden totaal vier uur. De bedragen werden per interview uitbetaald.
Zonder deze vergoeding was het niet mogelijk geweest om de interviews
af te nemen. Dat het geld veelal direct in dope werd omgezet mag een
ethisch bezwaar lijken, maar het feit dat hetzelfde geld anders hoogstwaarschijnlijk
op illegale wijze ’verdiend’ zou zijn maakte dat het acceptabel
voor ons was.
In de praktijk was de locatie meestal de eerste zorg. Een rustige omgeving
was niet altijd binnen handbereik. Na enig experimenteren (stationsrestauratie,
apart kamertje bij het inloopcentrum van het Leger des Heils)
werden het veldstation, in de zin van de werketage van de outreachwerker,
en het interviewbusje het meest gebruikt. Bij mooi weer werd ook wel
buiten een rustige plek gezocht. Vanwege de vertrouwdheid was het
optimaal om de interviews bij de respondenten thuis te houden, wat ook
regelmatig is gebeurd. Dit had echter als nadeel dat er meer heroïne of
cocaïne gebruikt werd gedurende het interview. In eerste instantie was het
zinvol om dit van dichtbij mee te maken, later echter hebben we het
gebruiken beperkt. Daar waren verschillende redenen voor. De lucht is
vreselijk sterk en onaangenaam, het ’meeroken’ van de verdampte heroïne
was naast onprettig niet risicovrij. Voor de community fieldworker was het
’met de neus op het gebruiken zitten’ ook een onaangename confrontatie
met een vroegere bezigheid. Daarbij kwam dat de aandacht van de gebruiker
nu heen en weer ging tussen het interview en nog een ’chineesje’
nemen. Wanneer dit heroïne gebruiken zo door ging werd de respondent
slaperig en zakte weg. Of als het om cocaïne ging kwam er juist activiteit
en onrust op. Zo vonden we een respondent, die na cocaïnegebruik tijdens
het interviewen zei even weg te zijn, terug in de keuken waar hij aan het
schoonmaken was. Wanneer ontwenningsverschijnselen van heroïne de