Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

De beste medicijn voor elk is en blijft een beker melk
Het reguliere medisch regime beheerst niet alleen de zieken in de samenleving
maar ook alle anderen die, hoewel ze niet ziek zijn, ’zich in hun
alledaagse leven ... laten leiden door medische richtlijnen’ (De Swaan
1983:160). Nu zijn de regels voor een gezonde leefwijze (een gezond
dieet, zo min mogelijk junkfood, rust, lichaamsbeweging, etc.) en de
daarbij behorende zelfdwang die de alternatieve moeders hun kinderen
trachten aan te leren in overeenstemming met algemeen geldende medische
richtlijnen. Maar toch stellen de alternatieve moeders zich kritisch op ten
aanzien van dat regime. Ze verweren zich tegen dwingende invloed van
artsen en medicijnen op hun dagelijks leven. Ze doen dat door middel van
verbale kritiek, het gebruik van alternatieve geneeswijzen en het raadplegen
van alternatieve bronnen van informatie over ziekte en gezondheid,
het niet ophalen van recepten van reguliere medicijnen of het weggooien
van zulke medicijnen. Ze verwijten reguliere artsen een te beperkte,
exclusieve belangstelling voor fysieke klachten en het plegen van onnodige
interventies. Hun kritiek is gebaseerd op een holistische opvatting van
gezondheid en ziekte, waarbij preventie voorop staat en care in veel
gevallen belangrijker wordt geacht dan cure. Nogmaals, centraal staat de
eigen verantwoordelijkheid.
Maar dat alles betekent niet dat ze het medisch regime geheel de rug
toewenden. Ik schreef al dat de ’alternatieve’ moeders reguliere medisch
specialisten consulteren en dat de helft van hen een reguliere huisarts
heeft. Dat is in overeenstemming met Sharma’s (1992: 4-8) stelling dat
alternatieve geneeswijzen de reguliere geneeskunde aanvullen. Zij spreekt
dan ook niet van alternatieve maar van complementaire geneeswijzen.
Haar conclusie luidt: ’Enthusiastic use of complementary medicine appears
to go alongside ever increasing use of orthodox medicine’ (1996: 252).
Het dient te worden benadrukt dat de geïnterviewde moeders zich vooral
uitspreken over het omgaan met de alledaagse klachten van hun kinderen.
De meeste medicijnen die in de interviews ter sprake kwamen dienden om
ongemak te verlichten van kwalen die in de regel ’vanzelf’ overgaan. Er
was nauwelijks sprake van genezing zoeken. Verschillende moeders waren
zich daarvan bewust. Een van hen zei: ’Ik heb misschien gemakkelijk
praten want mijn kinderen zijn gezond, als je een kind met een enge ziekte
hebt dan moet je misschien wel medicijnen gebruiken, ja dan zal het wel
heel anders zijn, dan zul je misschien wel moeten.’
39