Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

36 Eva Abraham
Opvattingen over gezondheid. Uit onderzoek (Calnan & Johnson 1985;
Calnan 1987; Van Otterloo & Van Ogtrop 1988) komt naar voren dat
mensen met een hogere opleiding zich meer verantwoordelijk voelen voor
hun eigen gezondheid en ervan uit gaan dat zij die zelf kunnen beïnvloeden
door levenswijze en voeding. Degenen met de laagste opleiding
daarentegen zouden worden gekenmerkt door meer fatalistisch gedrag. Zij
zouden ziekte en kwalen ervaren als zaken die mensen ’overkomen’, waar
zij zelf nauwelijks greep op hebben, en zich afhankelijk voelen van
medicijnen en artsen om hun aandoeningen te bestrijden (Van Otterloo en
Van Ogtrop 1988: 31-32 en 54; Bush en Ianotti 1985: 399-400).
Lichaam en geest. Van Otterloo en Van Ogtrop (1988: 31) stellen vast dat,
van de door hen geïnterviewde moeders, degenen met een hogere opleiding
erop wezen dat het leiden van een evenwichtig en harmonieus leven
zonder stress veel belangrijker is dan specifieke op het lichaam gerichte
maatregelen. Ze concluderen dat de aandacht voor geestelijke discipline,
een balans tussen lichaam en geest, vooral in de best opgeleide categorie
gemeengoed is geworden. Bij de door ons geïnterviewde hoog opgeleide
moeders blijkt aandacht voor de eenheid van lichaam en geest zonder meer
uit hun voorkeur voor natuurgeneeswijzen die dat immers als uitgangspunt
hebben. Maar onze data suggereren ook dat het mens sana in corpore sano
in bredere lagen van de bevolking leeft.
De moeder van Rita (Zuid) heeft een reguliere huisarts maar gebruikt
voornamelijk homeopatische medicijnen. Zij zegt: ’Mijn kinderen zijn niet
vaak ziek. Soms hebben ze griep, dan laat ik ze gorgelen met zout water
en geef ik ze een beetje thymsiroop en bij koorts trek ik ze natte sokken
aan, dat drijft de koorts af. Verder thee en een kopje bouillon. Ik heb ook
een paar zalfjes van Stichting De Roos (een stichting voor natuurgeneeswijze,
E.A.) en natuurlijk tijgerbalsem. Ik ben ervan overtuigd dat je als
het enigszins kan beter geen medicijnen kunt gebruiken. Ziek zijn heeft
een functie en je lichaam kan het in de regel prima aan, lost het zelf weer
op. Mijn zoon is een macho-type, je mag hem niet aanraken maar hij heeft
regelmatig sportblessures, dan moet ik hem masseren en zo komt hij ook
aan voldoende fysiek contact. Eens per jaar is ie ziek, altijd in de vakantie,
hij wil gewoon aandacht en in die tijd kan ik het hem geven.’
De moeder van Maaike stelt: ’Als een kind ziek is dan denk ik "waarom
wil jij ziek zijn?" Ik denk dat er dan een probleem is, je lichaam uit wat er
zich in je geest afspeelt. Zo’n kind heeft dus extra aandacht nodig, praten,