Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

De beste medicijn voor elk is en blijft een beker melk
Opvattingen van moeders over medicijngebruik bij alledaagse gezondheidsklachten
van kinderen 1
Eva Abraham
1 Inleiding
Het gebruik van geneesmiddelen toont in onze eeuw een ontwikkeling van
schaarste naar overvloed. Dat laatste gaat niet steeds samen met optimaal
gebruik. In westerse geïndustrialiseerde landen is overconsumptie een algemeen
erkend probleem. Haaijer-Ruskamp (1990) stelt echter vast dat in
Nederland, vergeleken met andere West Europese landen, weinig medicijnen
worden gebruikt. De stelling ’De beste medicijn voor elk is en blijft
een beker melk’, opschrift van een melkbeker uit de jaren vijftig, illustreert
dan ook de Nederlandse houding ten aanzien van geneesmiddelen.
Door overheidsregulering zijn er hier minder medicijnen op de markt en
zijn er minder zonder recept (’over the counter’) verkrijgbaar. Ook worden
er minder medicijnen bij de apotheek aangeschaft. Dat correleert uiteraard
sterk met consumptie hoewel een onbekende hoeveelheid bij de apotheek
afgehaalde medicijnen niet wordt gebruikt. Bovendien wordt een aantal
recepten niet afgehaald. Het overheidsbeleid is erop gericht het gebruik
van medicijnen verder te doen afnemen.
Medicijngebruik hangt nauw samen met leeftijd en geslacht. Hoe ouder
een mens wordt des te meer medicijnen krijgt hij/zij voorgeschreven en
alle onderzoek wijst uit dat vrouwen aanmerkelijk meer gebruiken dan
mannen.
Ten aanzien van medicijngebruik door kinderen bestaat echter, zeker in
Nederland, zowel bij de overheid als bij de consument, een grote mate van
terughoudendheid. Kinderen staan voor ’zuiverheid’, worden voorgesteld
als ’dichter bij de natuur’ en beschouwd als extra kwetsbaar voor onjuist
geneesmiddelengebruik. Toch komen kinderen al op jonge leeftijd in con-
1 Met dank aan Floor Haaijer, Anneke van Otterloo, Tan Hian Lhee, Alette Abraham en
Trudy Gerrits.
21