Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Dokter, ik hoop dat u mij kunt helpen
handelen te komen voor zichzelf of voor anderen.
205
In de brieven, zo blijkt bij het lezen, geven briefschrijvers aan dat zij bij
hun keuzes en dilemma’s niet zeker zijn hoe zij zich als patiënten in de
gezondheidszorg moeten gedragen. Deze interpretatie van de inhoud van
de brieven heeft de onderzoeksactiviteiten vanaf het begin richting gegeven.
In de bestudeerde brieven zijn het soms niet meer dan zinswendingen
of een afsluiting die een aanknopingspunt bieden voor een dergelijke interpretatie.
2 De Margrietbrieven, bevindingen
Een groot deel van de brieven gaat over onzekerheid over kennis en gedrag.
Dit wordt de briefschrijvers veelal pas duidelijk in verhoudingen
tussen artsen en patiënten. In veel brieven wordt onzekerheid over afhankelijkheid
en medische dominantie vermeld. Ook gaat het over onzekerheid
of al dan niet eigen verantwoordelijkheid moet worden genomen. De
briefschrijvers zoeken begrip voor hun keuzes en selecties, kortom begrip
voor hun eigen visie of eigen wijsheid, met daarnaast de vraag om hulp
hoe te handelen. De vele citaten over genoemde problemen die uit de brieven
zijn gelicht zijn bestudeerd op hun overeenkomsten. Ze zijn te ordenen
en onder te brengen in twee thema’s en wel een thema waarin onzekerheid
over eigen kennis en gedrag centraal staat en een tweede thema
waarin dilemma’s rond keuzes van (zelf)behandeling en de rechtvaardiging
hiervan naar voren komt.
- onzekerheid over kennis en gedrag
De wijze waarop mensen zekerheid over hun kennis en gedrag trachten te
verwerven is, als de brieven uit 1980 en 1990 worden vergeleken, ingrijpend
veranderd. Er is sprake van een verschuiving van vragen in het kader
van onzekerheid over eigen kennis en gedrag waarbij een beroep op algemeen
belang wordt gedaan, naar vragen waarin geen beroep op het belang
van anderen wordt gedaan. De briefschrijvers willen antwoord op vragen
die alleen op hun individuele situatie van toepassing zijn. De verschuiving
is te interpreteren als een toename van op eigen medische consumptie
gerichte kennis en gedrag. In 1980 zijn ettelijke citaten te signaleren die
wijzen op het belang voor andere lezers als in de medische rubriek aan het
eigen probleem of dat van heel directe naasten aandacht wordt geschon-