Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

204 P. Verbeek-Heida
de redactie zelf beantwoord, bijvoorbeeld concrete vragen over adressen en
folders of informatie over patiëntenverenigingen. Als de redactie ’medische’
vragen niet kon beantwoorden, vroeg zij advies aan een arts. Deze
brieven die de redactie dus niet zelf heeft beantwoord maar naar de Margrietdokter
heeft doorgestuurd, zijn onderwerp van onderzoek met studenten
geweest. De wekelijkse rubrieken in de Margriet van de jaargangen
1980 (Met de dokter op pad) en 1990 (Margriet medisch) als begin en
eindpunt van het decennium, zijn bij het onderzoek betrokken. Om de geschreven
brieven beter te kunnen analyseren, is het nuttig te weten waaraan
de briefschrijvers refereren.
Ik heb me bij dit onderzoek van brieven aan de medische rubriek van het
weekblad Margriet laten inspireren door Brinkgreve en Korzec’s studie,
Margriet weet raad, waarin vragen en antwoorden in de algemene adviesrubriek
van dit weekblad geanalyseerd en geïnterpreteerd worden om
culturele veranderingen in Nederland over meerdere decennia zichtbaar te
maken (Brinkgreve en Korzec 1978). Mijn brieven kunnen worden
opgevat als een weerspiegeling van ontwikkelingen en veranderingen in de
keuzes die mensen over hun gezondheid en ziekte voortdurend hebben
moeten maken, ontwikkelingen die hun weerslag hebben op gevoel, gedrag
en moraal in die alledaagse gezondheidszorg. De schrijvers zoeken steun
voor gevoel en gedrag bij de redactie van de medische rubriek.
Een tweede inspiratiebron is het in 1987 verschenen Klaagbrieven en
gemeentelijk ingrijpen, een onderzoek om met behulp van brieven naar gemeentelijke
instanties een beeld te krijgen van de impliciete functies die de
klaagbriefschrijvers rond de eeuwwisseling aan de overheid toekenden
(Van Daalen 1987). De brieven in de jaren tachtig naar Margriet gestuurd,
kunnen op dezelfde manier een beeld schetsen van de impliciete functies
die deze briefschrijvers aan de gezondheidszorg toekennen.
In deze brieven geven mensen weer hoe zij zich oriënteren op gezondheidskwesties.
Voor de briefschrijvers was het schrijven van een brief een
fase in een soms langdurig proces. Daarmee samenhangend varieert de
lengte van de brief: de korte brieven bevatten veelal vragen, de iets uitgebreidere
brieven geven inzicht in de betekenisgeving doordat de veronderstellingen
van de briefschrijver te traceren zijn en de langste brieven zijn
vertellingen, de balans wordt opgemaakt van een probleem van veelal
jaren. In de brieven kan worden getracht tot een (nieuwe) aanzet tot