Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

201
Dokter, ik hoop dat u mij kunt helpen; brieven aan de
Margrietdokter 1
P. Verbeek-Heida
Het dagelijks denken over en het bezig zijn met gezondheid en ziekte is
net als de professionele gezondheidszorg een omvangrijk en belangrijk
zorgsysteem, maar het leidt een verborgen bestaan (Freund en McGuire
1991, 185). Die alledaagse of informele gezondheidszorg, wat doen
mensen zelf aan hun ziekte en gezondheid, hoe denken zij over zorg en
welke ervaringen hebben zij met de gezondheidszorg, is minder onderwerp
van onderzoek. Net zoals de deskundigen, hebben zorgvragers een eigen
interpretatiekader (Radley 1993). De overwegingen van mensen in dat
kader kunnen zeer wel worden geïnventariseerde als betrokkenen in hun
eigen omgeving worden geïnterviewd (Locker 1981; Cornwell 1983;
Verbeek-Heida 1992; Van Elteren en Ten Have 1993). Kennis van de alledaagse
gezondheidszorg is van belang omdat dergelijke kennis een aanvulling
kan geven op een beleid dat nu vrij eenzijdig op basis van registraties
vanuit de professionele context gezondheid en ziekte benadert (RIVM
1994).
1 In het kader van het Leeronderzoek 1992-1993 zijn 6 onderzoeksgroepen van twee of
drie studenten aan de slag gegaan met name om te weten hoe mensen de zorg ervaren en
welke gevoelens dergelijke ervaringen oproepen en of er uit het materiaal van 1980 en dat
van 1990 veranderingen aannemelijk zijn te maken. Daartoe hebben zij de medische
rubrieken uit de jaargangen 1980 en 1990 van het weekblad Margriet en alle brieven van
1980 en die van 1990 die ons door de ’Margrietdokter’ ter beschikking zijn gesteld bestudeerd.
Van het jaar 1980 zijn er 233 brieven bestudeerd van de in totaal 238 die ons ter
beschikking stonden. Vijf brieven zijn niet in de analyse betrokken omdat deze niet leesbaar
waren. In 1990 hadden wij de beschikking over 215 brieven, waarvan negen om reden van
leesbaarheid niet zijn geanalyseerd, het aantal geanalyseerde brieven van het jaar 1990 komt
daardoor op 206. Het merendeel der briefschrijvers, zo kan uit de brieven worden afgeleid, is
vrouw. De briefschrijvers blijken sterk in leeftijd te varieren, uiteraard voorzover dergelijke
gegevens uit de brieven zijn op te maken. Zowel in 1980 als in 1990 worden de brieven voor
meer dan de helft naar aanleiding van recente ervaringen in de gezondheidszorg geschreven.
De deelrapporten zijn in te zien na overleg.