Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

16 Tony Hak, Paul ten Have en Ad Goethals
Om te beginnen moet de boze buitenwereld veranderen: de wetenschap, de
geneeskunde, en het beleid en management in de gezondheidszorg. In de
wetenschap, het complex van opleidingen, onderzoeksinstituten en tijdschriften,
moet het kwalitatieve onderzoek een gelijkwaardige plaats
krijgen naast andere vormen van onderzoek. In de gezondheidszorg en in
het gezondheidszorgbeleid moet de miskenning van lokale redelijkheid
ongedaan worden gemaakt die het, impliciete of expliciete, gevolg is van
de toepassing van op maat en getal gerichte vormen van output-meting en
evaluatie. Het is niet moeilijk om vanuit het standpunt van het kwalitatieve
onderzoek te beschrijven welke veranderingen er bij die anderen nodig
zijn. De vraag is echter hoe dergelijke veranderingen daadwerkelijk
bewerkstelligd kunnen worden. Wij zullen ons hier beperken tot een
bespreking van de manier waarop kwalitatieve onderzoekers zelf hieraan
een bijdrage kunnen leveren.
Naar onze mening zijn de twee sleutelbegrippen hier kwaliteit en relevantie.
Beide kenmerken moeten niet alleen in het kwalitatieve medischsociologische
onderzoek aanwezig zijn en bevorderd worden, maar ze
moeten ook zichtbaar zijn en aan relevante anderen getoond worden. In de
eerste plaats vereist dit dat kwalitatieve onderzoekers aan onderlinge
kwaliteitscontrole en -bevordering gaan doen. Zij moeten ophouden om
hun identiteit vooral te zoeken in wat ze niet zijn (kwantitatief) en in hun
stigma van niet voor vol te worden aangezien. In plaats daarvan moeten
zij aan hun positieve identiteit bouwen door, bijvoorbeeld, betere cursussen,
tekstboeken, en andere onderwijsvormen te ontwerpen, en door samen
te werken aan de formulering van een set criteria waaraan kwalitatief
onderzoek kan worden getoetst. In de tweede plaats betekent dit dat
kwalitatieve onderzoekers zich in hun werk (aanvragen, rapportages) meer
bewust moeten zijn van en zich meer expliciet moeten richten op de wijze
waarop hun afnemers (beleidsmakers, managers, artsen, patiëntengroepen)
hun werk beoordelen. Dit houdt in dat kwaliteit en relevantie van het
voorgenomen of geleverde werk moeten worden geëxpliciteerd en beargumenteerd
en niet als vanzelfsprekend worden beschouwd.
Het zal duidelijk zijn dat wij met de voorliggende bundel een bijdrage
willen leveren aan deze strategie waarbij de kwalitatieve medische sociolo-