Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

194 Tony Hak
die kritische bijdragen afwijzen. De beschikbare gegevens wijzen echter in
een andere richting. Om te beginnen kunnen de twee aanvaarde manuscripten
zeker niet onkritisch ten aanzien van de medische praktijk worden
genoemd. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat het niet zozeer gaat om een
afwijzing van kritische manuscripten (hetgeen zou impliceren dat de
betreffende referenten en redacteuren de relevantie van de betreffende
studies niet in twijfel zouden trekken) maar eerder om verschillende
interpretatie van wat ’relevant’ en ’interessant’ is. Medici, met name
specialisten, zouden een veel beperkter idee kunnen hebben van wat van
belang voor hen is dan (kwalitatieve) sociologen.
Neem bijvoorbeeld manuscript 2, dat de bevindingen beschrijft van een
kwalitatieve studie naar de motieven van mensen om te weigeren of toe te
staan dat lichaamsdelen (weefsels of organen) worden gebruikt in de
behandeling van andere patiënten. Dit manuscript werd twee maal aangeboden
aan een tijdschrift dat gespecialiseerd is in transplantaties. Het
manuscript werd door één van deze tijdschriften afgewezen, ondermeer
omdat een referent vond dat
"the readers of our journal are not the real addressees. Thus, I would suggest not
to accept this paper however, recommend that authors to publish it in another
journal which addresses the attending doctors in the hospitals who are potentially
responsible"
(Manuscript 2 / Tijdschrift 3 - Referent 2 / afgewezen)
Hoewel het (te geringe) aanbod van weefsels en organen voor transplantatie
een algemeen erkend probleem is, beschouwen deze referent en de redacteur
van dit tijdschrift het als een probleem dat niet hen (transplantatiedeskundigen)
aangaat, maar zien zij het eerder als iets voor artsen die te
maken hebben met potentiële donors. Voor de volledigheid moet hierbij
echter worden opgemerkt dat één van de auteurs van manuscript 2 aanneemt
dat niet alleen de relevantiekwestie een rol heeft gespeeld. Mogelijk
is de redacteur "bang dat zijn lezers dit soort gegevens niet zo kunnen
waarderen en is het slecht voor zijn tijdschrift/abonnementsbestand". Het
manuscript werd later voor publicatie aanvaard door een tijdschrift dat is
gericht op huisartsen.
Dit voorbeeld laat zien dat redacteuren en referenten van medische
tijdschriften manuscripten kunnen beoordelen op een (misschien impliciet)
relevantie-criterium of op een inschatting van het soort personen die zij (in