Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

De rol die leeftijd speelt bij de beslissing tot niertransplantatie
"Ja, ik denk dat als er geen wachtlijst was, dat een aantal van de nu gebruikte
criteria versoepeld zouden worden. [...] Vanuit het idee dat als iemand heel kort
plezier heeft van een nier, bijvoorbeeld omdat hij een kwaadaardige tumor heeft
waaraan hij op korte termijn komt te overlijden, dat we dan nu zeggen van nou,
we kunnen als we mogen kiezen tussen we geven iemand een nier en die persoon
heeft er vijftien jaar plezier van, of we geven iemand een nier en we weten op
voorhand dat hij daar maar drie maanden wat aan heeft, dan kunnen we, vanuit
het oogpunt van de schaarste, die nier beter reserveren voor iemand die kans
maakt om daar vijftien jaar mee te doen."
171
Eén nefroloog schat dat bij afwezigheid van schaarste 5 à 10% meer
patiënten op de wachtlijst zouden worden gezet. Een ander noemt met
name oudere patiënten als groep die dan eerder in aanmerking zou komen
en verwijst in deze context naar het principe van ’zo veel mogelijk goed
doen met beperkte middelen’.
Sommige respondenten doen uitspraken in termen van ’zonde van de nier’,
als ze beargumenteren waarom sommige patiënten afgewezen worden.
Hieruit kan worden afgeleid dat ze menen dat andere patiënten in die
gevallen meer gebaat zijn bij transplantatie. Een grote minderheid van de
respondenten doet een of meer van dergelijke uitspraken. Het betreft dan
meestal patiënten met geringe therapietrouw, ouderen, of patiënten met een
geringe levensverwachting. Ook hieruit blijkt dat schaarste er soms toe
doet.
Volgens sommige respondenten ontzeggen ouderen zichzelf soms een
transplantatie, vanuit de overweging dat jongeren voorrang zouden hebben.
Een transplantatie-arts zegt:
"Heel veel patiënten, die zeggen van ’ach dokter moet dat nog wel zo, ik ben al
zo oud, waarom moet niet een jong iemand die nier hebben’".
Andere respondenten kennen dergelijke uitspraken niet, of menen, als ze
ze al kennen, dat het rationalisaties betreft voor het lange wachten, of dat
het een uitdrukking is van de angst die sommigen voor transplantatie
hebben.