Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

More documents

Recommendations

Info

12 Tony Hak, Paul ten Have en Ad Goethals 6 Kwaliteit van kwalitatief onderzoek Alles goed en wel, maar hoe zit het nu met de kwaliteit van het kwalitatief onderzoek zelf? Is het niet zo dat het kwalitatief onderzoek van hobbyisme aan elkaar hangt en dat er geen standaarden zijn waaraan de werkwijze en conclusies van kwalitatief onderzoek kunnen worden getoetst? Zulke vragen worden vaak gesteld en daarom moeten ze hier worden behandeld. Bij kritieken op kwalitatief onderzoek als zodanig - kritieken die moeten worden onderscheiden van al of niet terechte kritiek op een specifiek onderzoeksproject of verslag - spelen over het algemeen de volgende drie punten een rol (zie ook de bijdrage van Hak aan deze bundel): verondersteld gebrek aan representativiteit en generaliseerbaarheid; verondersteld gebrek aan betrouwbaarheid van de gegevens en verondersteld gebrek aan objectiviteit in de analyse. Zoals Yin (1994) en anderen al eerder uitvoerig hebben betoogd is kritiek op een gebrek aan representativiteit en generaliseerbaarheid van kwalitatief onderzoek misplaatst omdat daarbij wordt uitgegaan van maar één opvatting van representativiteit, namelijk die van statistische representativiteit van de onderzochte eenheden (respondenten, gevallen, documenten) voor een populatie. Dit is het model van representativiteit dat wordt gehanteerd in survey-onderzoek om uitspraken te kunnen doen over de kans dat een bevinding (die per definitie geldt voor de onderzochte eenheden) geldig - generaliseerbaar - is voor de hele populatie, dat wil zeggen ook voor de niet-onderzochte eenheden. In kwalitatief onderzoek wordt wel degelijk gestreefd naar representativiteit en generaliseerbaarheid, maar deze zijn van een andere aard. Deze vorm van representativiteit wordt ’theoretisch’ genoemd, en is te vergelijken met de generaliseerbaarheid van de bevindingen van een experiment. De kwalitatieve onderzoeker is niet primair geïnteresseerd in generalisatie naar een getalsmatig universum (een populatie) maar naar een theoretisch universum (een klasse van verschijnselen). Het veronderstelde gebrek aan betrouwbaarheid van gegevens verwijst naar een probleem dat ook door kwalitatief onderzoekers zelf serieus wordt genomen, namelijk het probleem dat veel gegevens in kwalitatief onderzoek - met uitzondering van audio- en video-opnames, en documenten - door de onderzoeker zelf worden geproduceerd (in de vorm van veldnotities of kwalitatieve interviews) op een eenmalige, niet-herhaalbare
Kwalitatieve medische sociologie: nut en noodzaak wijze. Het is theoretisch mogelijk dat een andere onderzoeker over eenzelfde verschijnsel of situatie hele andere gegevens verzamelt en zo tot geheel andere bevindingen komt. Op dit probleem is door kwalitatieve onderzoekers op twee manieren, die elkaar niet uitsluiten, gereageerd. In de eerste plaats wordt deze gebrekkige betrouwbaarheid verdedigd of gerechtvaardigd door deze te presenteren als het resultaat van een trade-off tussen geldigheid en betrouwbaarheid. Betoogd wordt dat de grote winst van kwalitatief onderzoek gelegen is in de grotere geldigheid van de gegevens (die bijdraagt aan de grotere geldigheid van de bevindingen) en dat de geringere betrouwbaarheid dan maar op de koop toe genomen moet worden. Deze vorm van verdediging past goed in een oppositionele houding ten opzichte van kwantificerend onderzoek, waarvan gemakkelijk kan worden aangetoond dat daarin de aandacht voor betrouwbaarheid ten koste gaat van de geldigheid (zie bijvoorbeeld Bernts & Hak 1993). In de tweede plaats hebben kwalitatieve onderzoekers op dit probleem gereageerd door methodes te ontwikkelen om de betrouwbaarheid (reproduceerbaarheid) van gegevens te vergroten. Daartoe behoren methodes als peerdebriefing; het documenteren en (gedurende de verzameling van gegevens) analyseren van de manier waarop de gegevensverzameling verloopt (zoals het kritisch evalueren van de wijze waarop interviews worden afgenomen); en een toenemende belangstelling voor ’unobtrusive’ manieren van dataverzameling. Het veronderstelde gebrek aan objectiviteit van kwalitatieve analyses is eveneens een probleem dat door kwalitatieve onderzoekers serieus wordt genomen. Inderdaad is het zo dat er geen protocollen, laat staan computerpakketten, bestaan die een kwalitatieve analyse mogelijk maken op een wijze die geen ’subjectieve’ interventie van de onderzoeker vereist. Ook op dit probleem is door kwalitatieve onderzoekers op meerdere manieren gereageerd. In de eerste plaats ziet men in subsidie-aanvragen en in rapportages over kwalitatief onderzoek steeds vaker frases als "De gegevens worden/zijn volgens de methode van Gefundeerde Theorie geanalyseerd met behulp van het computerprogramma KWALITAN". Echter, de Gefundeerde Theorie-benadering is een opvatting over de relatie tussen gegevens en concepten, maar geen methode, en KWALITAN is een handig systeem voor data-opslag en -manipulatie, maar geen analyseprogramma. We hebben hier dan ook te maken met een misplaatste claim betreffende automatisering en objectivering, die kennelijk gemodelleerd is conform de verwijzingen naar het gebruik van SPSS in kwantificerende 13
Page 2 and 3: Aan: dr. Ate C. Nievaard
Page 4 and 5: CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEE
Page 6 and 7: "De rol die leeftijd speelt bij de
Page 9 and 10: Kwalitatieve medische sociologie: n
Page 15: Kwalitatieve medische sociologie: n
Page 23: Kwalitatieve medische sociologie: n
Page 26 and 27: 22 Eva Abraham tact met medicijnen,
Page 28 and 29: 24 Eva Abraham onderwijs in Den Haa
Page 30 and 31: 26 Eva Abraham aanvankelijk beperkt
Page 32 and 33: 28 Eva Abraham alcohol.’ Ook word
Page 34 and 35: 30 Eva Abraham zegt dat zij haar ki
Page 36 and 37: 32 Eva Abraham tegen diarree en wag
Page 38 and 39: 34 Eva Abraham opgeleide, werkende
Page 40 and 41: 36 Eva Abraham Opvattingen over gez
Page 42 and 43: 38 Eva Abraham kind vitamine A moes
Page 44 and 45: 40 Eva Abraham Geraadpleegde litera
Page 46 and 47: 42 Eva Abraham Spier, F. (1995) Nor
Page 48 and 49: 44 Anne Eland, Tony Hak en Liesbeth
Page 66 and 67:
62 Anne Eland, Tony Hak en Liesbeth
Page 69 and 70:
Over leven met een kunstgebit Inter
Page 71 and 72:
Over leven met een kunstgebit gevat
Page 73 and 74:
Over leven met een kunstgebit these
Page 75 and 76:
Over leven met een kunstgebit ten p
Page 77 and 78:
Over leven met een kunstgebit Hij s
Page 79 and 80:
Over leven met een kunstgebit van h
Page 81 and 82:
Over leven met een kunstgebit 5 Str
Page 83 and 84:
Over leven met een kunstgebit inatt
Page 85 and 86:
Over leven met een kunstgebit rimpe
Page 87 and 88:
Over leven met een kunstgebit ring
Page 89 and 90:
Over leven met een kunstgebit and E
Page 91 and 92:
Levensredder of levensbeperker? 1 A
Page 93 and 94:
Levensredder of levensbeperker? sen
Page 95 and 96:
Levensredder of levensbeperker? met
Page 97 and 98:
Levensredder of levensbeperker? in
Page 99 and 100:
Levensredder of levensbeperker? de
Page 101 and 102:
Levensredder of levensbeperker? een
Page 103 and 104:
Levensredder of levensbeperker? rui
Page 105 and 106:
Levensredder of levensbeperker? 101
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Levensredder of levensbeperker? Ger
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
109 Beïnvloeding van instellingscu
Page 115 and 116:
Beïnvloeding van instellingscultur
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
139 Op zoek naar de juiste balans t
Page 145 and 146:
Op zoek naar de juiste balans 141 i
Page 147 and 148:
Op zoek naar de juiste balans Het l
Page 149 and 150:
Op zoek naar de juiste balans 145 b
Page 151 and 152:
Op zoek naar de juiste balans 147 E
Page 153 and 154:
Op zoek naar de juiste balans 149 v
Page 155 and 156:
Op zoek naar de juiste balans 151 K
Page 157 and 158:
Op zoek naar de juiste balans 153 o
Page 159 and 160:
Op zoek naar de juiste balans 155 o
Page 161 and 162:
Op zoek naar de juiste balans Geraa
Page 163 and 164:
159 De rol die leeftijd speelt bij
Page 165 and 166:
De rol die leeftijd speelt bij de b
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Ervaringen met het aanbieden van re
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
201 Dokter, ik hoop dat u mij kunt
Page 207 and 208:
Dokter, ik hoop dat u mij kunt help
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Over de auteurs 215 Eva Abraham is
Page 221:
217 Anne-Mei The is juriste en cult
show all

Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?