Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

150 Anne-Mei The
Rollenconflict
In het begin stapte ik moeiteloos over van het ene naar het andere perspectief.
Op de verpleegafdeling liep ik regelmatig met de zaalarts visite, ik zat
ruim een jaar lang bij de wekelijkse Grote Visites waarin alle patiënten
werden besproken en ging zo nu en dan naar het ochtendrapport en de
ontslagbesprekingen. Op de polikliniek maakte ik de artsen intensiever
mee. Ik luisterde naar de voorbesprekingen van het poliklinisch spreekuur,
hoorde de reacties van de artsen op de consulten, zag onder welke omstandigheden
ze moesten werken en, dat was misschien nog wel het belangrijkste,
ik leerde ze ook op informelere wijze kennen. Zo kreeg ik een
indruk van hun werkzaamheden en manier van denken. Bijna twee jaar
participeerde ik onder de verpleging op de verpleegafdeling (The 1995 en
1996). Op de polikliniek zat ik steeds vaker in de wachtkamer met de
patiënten te praten. Voor het spreekuur deelde ik hun zenuwen: ’Zal het
allemaal goed zijn?’ Het tijdstip brak altijd weer aan dat ik naast de arts
aan tafel schoof en plaats nam tegenover de mensen die me nog maar
korte tijd daarvoor in vertrouwen hadden genomen. Ik wist op dat moment
meer dan zij: de arts had voor het consult, in mijn aanwezigheid, de
actuele medische gegevens doorgenomen. Ik deed altijd of die rolwisselingen
volstrekt normaal waren, maar in werkelijkheid raakte ik er door verward.
’Aan wiens kant sta ik eigenlijk?’, was de vraag die zich steeds
sterker aan me opdrong.
Op een dag in de spreekkamer, toen de arts nog in zijn papieren bladerde,
keek mijnheer Wiersema me aan. Hij trok vragend zijn wenkbrauwen op
en wees met zijn hoofd richting lichtbak waar de röntgenfoto’s van die
dag hingen. Voor ik had kunnen nadenken knikte ik geruststellend.
Mijnheer Wiersema stootte zijn vrouw aan en ze haalden beiden opgelucht
adem. Zonder de consequenties te overzien werd ik actief in het schouwspel
betrokken. Ik was me op dat moment van geen kwaad bewust. Later
realiseerde ik me dat het gemak waarmee ik knikte gebaseerd was op het
feit dat de medische situatie goed was. Ik bedacht toen dat ik door te
knikken me in een onmogelijk situatie had gemanoeuvreerd. De dag zou
onherroepelijk komen dat mijnheer Wiersema me weer zo vragend aan zou
kijken en ik niet zou kunnen knikken. ’Ik moet alerter zijn,’ sprak ik
mezelf toe. ’Het is aan de arts informatie te verstrekken en niet aan mij.’
Maar kon ik, als mijnheer Wiersema mij zo hulpeloos vragend aankeek,
wel doen alsof ik van niets wist?