Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Op zoek naar de juiste balans
149
voorzichtig zijn om de gang van zaken niet te verstoren.
’Wat vervelend allemaal,’ zei ik toen. ’Ik kan me uw ongerustheid goed
voorstellen. Het spijt me, ik weet het ook niet. U weet dat ik geen dokter
ben,’ probeerde ik me eruit te redden. Later die ochtend, toen de polikliniek
was afgelopen, belde ik terug naar mevrouw Dekker om uitgebreider
te praten. Ze was wat rustiger. Ik bewoog haar ertoe om een afspraak
met de longarts te maken en aan hem haar vragen voor te leggen. Een
week later kwam de hele familie Dekker naar de polikliniek longenoncologie.
Mevrouw keek het hele consult hulpzoekend naar me als ze haar
vragen stelde. Ik knikte haar iedere keer bemoedigend toe. De arts praatte
lang met hen en maakte een einde aan haar onzekerheid. Soms hoor ik
haar nog huilen. Eerst uit boosheid. Later dat uur klonk alleen nog maar
verdriet.
Op sommige momenten werd ik ongevraagd in het proces betrokken. Op
andere momenten moest ik moeite doen om me er niet mee te bemoeien.
Bijvoorbeeld op een ochtend in maart toen mijnheer en mevrouw Van der
Berg me vertelden over hun onenigheid. Ze waren nog nooit op vakantie
geweest met het hele gezin. Het was een plan dat steeds werd uitgesteld.
Mijnheer wilde graag deze zomer: ’Wat we gehad hebben kunnen ze ons
niet meer afnemen.’ Mevrouw wilde liever wachten tot volgende zomer:
’Dan zijn we dertig jaar getrouwd. Dan is hij klaar met de chemokuren en
vast meer aangesterkt.’ Met andere woorden: dan is het verdiender, en dus,
een nog groter feest. Ik wilde heel hard roepen: ’Doe het nu! Doe het
alsjeblieft nu! Er komt helemaal geen volgend jaar voor u samen.’ Ik
twijfelde. Wie was ik om hun hun laatste kans op een vakantie samen te
ontnemen door schijnheilig mijn mond te houden? Wat was het alternatief?
Zeggen: ’Weet u wel dat u volgend jaar dood bent?’ Zo zou ik het
proces dat ik bestudeerde verstoren. Ik zag het al voor me dat mevrouw
Van der Berg in de spreekkamer aan de arts zou vragen: ’Anne-Mei zegt
dat we dit jaar op vakantie moeten gaan, omdat mijn man volgend jaar
dood is. Is dat zo?’ En toen bedacht ik: ’Klinkt niet uit de woorden van
mijnheer Van der Berg dat hij wel weet hoe het zit en deze manier van
handelen verkiest?’ Uiteindelijk zei ik niets. Mijnheer Van der Berg kreeg
in september een recidief, in november opnieuw en overleed vlak voor de
kerstdagen. Als ik aan die vakantie denk die de familie Van der Berg
nooit meer samen kan doorbrengen voel ik me nog steeds schuldig.