Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

144 Anne-Mei The
Mij negeerde ze. Op mijn beurt bemoeide ik me niet met haar. Ik voelde
me zelfs ongemakkelijk als ik met haar in een ruimte zat. Op een dag liep
de longarts aan het eind van het consult weg om een infuus bij een patiënt
in te brengen. Ik bleef met mevrouw Fisher-Rijn in de spreekkamer achter.
Ze stond voor de spiegel aan haar pruik te trekken, die ze altijd aan het
begin van het consult afzette alsof het een hoed was. De pruik hing half
over haar met zweet bedruppelde voorhoofd. Ze maakte aanstalten zo de
wachtkamer in te lopen. Als in een reflex stond ik op en liep naar haar toe
om haar te helpen. Nadat ik haar grijze krullen bovenop haar hoofd had
gedrapeerd keek ze me in de spiegel lang aan. Even dacht ik dat ze boos
werd. Toen zei ze: ’Dank je. Het is lang geleden dat iemand zich zo om
mij heeft bekommerd.’ Vanaf die dag was ze één van mijn sleutelinformanten.
Hoe het contact zich ontwikkelde
Met bijna alle informanten die ik intensief volgde werd het contact in de
loop der tijd sterker. Naarmate de patiënten zieker en de berichten slechter
werden, werd onze band hechter. Wat mee zal hebben gespeeld is dat patienten
en hun partners hun verhalen en zorgen, helaas, vaak niet kwijt konden
bij vrienden of familie, en zelfs niet altijd bij elkaar. Het was te
confronterend. Ik besefte op die momenten dat ik veel met hen had
meegemaakt en dat ik als buitenstaander, en tegelijkertijd als insider die
hen doorgaans wekelijks meemaakte, een laagdrempelige gesprekspartner
was. We hadden in die korte tijd samen een geschiedenis opgebouwd. Wat
de toekomst zou brengen was onzeker en bedreigend. Niet alleen voor
hen, ook voor mij.
Het was de eerste cyclus patiënten met een kleincellig bronchuscarcinoom
die ik meemaakte. Toen ik begon te werken op de polikliniek had het
hoofd van de onderafdeling longziekten me gewaarschuwd: ’Als je anderhalf
jaar later de wachtkamer inloopt zit er een compleet nieuwe patiëntenpopulatie.’
Ik kon het niet geloven. Ik was blij als de chemotherapie was
aangeslagen en schrok als zich op de röntgenfoto’s opnieuw wit- te
vlekken aftekenden. Ik leerde ’mijn’ patiënten steeds beter kennen, zag
hun verdriet en kon de betekenis die de berichten van de arts hadden voor
hun leven, steeds beter begrijpen. Het was alsof ik stiekem achter in het