Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Beïnvloeding van instellingsculturen in verpleeghuizen
Uit een observatieverslag: "Hoeveel mensen mogen er op een afdeling werken, en wie
bepaalt dat?" "Dat ligt gewoon vast, dat doen de zorgmanagers. Als je nou meer uren
wil, moet je dat kunnen aantonen, daar zijn bepaalde formulieren voor: je moet de
extra zorgzwaarte dan kunnen hard maken." (p.35).
131
Het bekrachtigen of uitvaardigen van regels en procedures door het management
komt tegemoet aan de behoefte van onzekerheidsreductie, één van de
belangrijke functies van organisatiecultuur:
"De reorganisatie verklaart de wens om regels en procedures vast te stellen. Je moet
je ergens aan vasthouden, er is veel onzekerheid. Komt daar ook nog eens de bezuinigingsoperatie
en de renovatie bij en de onrust die dat teweeg brengt..." (p.36).
In de visie van het management kenmerkt de ideale werknemer zich door
betrokkenheid op het werk en de organisatie, een actieve opstelling, flexibele
inzetbaarheid en inzicht in wat er gedaan moet worden.
"Het is echt een goeie kracht, ze houdt zich niet zo aan wat precies tot haar
takenpakket behoort. In zo’n kleine organisatie heb je dat soort mensen nodig anders
kun je niet werken. Ja, ik zou haar graag behouden voor de organisatie, daarom vind
ik het van belang dat ik zelf dat gesprek over het uitstel van haar vaste aanstelling
voer, om uit te leggen hoe het zo is gekomen." (p.17).
Gehoorzaamheid wordt ook als goede eigenschap van de ideale werknemer
gewaardeerd, maar ook inzet en betrokkenheid. Treffend is dat van een ideale
werknemer geen zelfstandige besluitvorming wordt verwacht, maar een
actieve bijdrage tot de operationalisering en uitvoering van de van bovenaf
genomen beslissingen. Het profiel van de ideale werknemer is echter niet
eenduidig, omdat naast de bovengenoemde kenmerken, tevens verwacht
wordt dat de werknemer communicatief vaardig is, kritisch meedenkt en zijn
mening kan beargumenteren mede op basis van door hem verzameld cijfermatig
materiaal.
"Een ideale werknemer? Dat is iemand die inzicht en overzicht heeft, die betrokkenheid
toont met het werk, maar ook de grenzen kan aangeven. En dan ook kan
beargumenteren waarom. (...) Wel een kritische persoonlijkheid, maar niet alleen voor
het eigenbelang. Wel kijken naar het organisatiebelang. Betrokken en idealistische
mensen redden het niet, je moet ook een zekere mate van zakelijkheid hebben."
(p.18).
Ook over de niet-gewenste medewerker, de anti-held, bestaan oordelen. Zo
iemand kenmerkt zich in de ogen van het management door tegendraads op-