Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Beïnvloeding van instellingsculturen in verpleeghuizen
127
Wat betreft de selectie van personeel gelooft het management meer in het
voorspellend vermogen van zelfselectie dan in ’massieve testbatterijen’. Men
berust in het feit dat in personeel-selectie onbewuste elementen een rol spelen
waardoor beide partijen zich in hun keuze laten leiden. Wel vindt het
management het van belang dat de nieuwe werknemer zich achter de
zorgvisie van het verpleeghuis kan stellen. Enthousiasme en inzet zijn ook
criteria voor insluiting. Managers vinden dat het verpleeghuis alleen maar kan
werken als mensen enthousiast zijn. Enthousiasmeren en stimuleren van het
personeel vindt het management bruikbaarder instrumenten dan functioneringsgesprekken
(hoewel deze wel nuttig worden geacht). Selectie en controle
op het functioneren zijn dus weinig geformaliseerd. Waar mogelijk worden
niet enkele maar alle medewerkers voor hun inzet collectief beloond met
kleine geschenken en gratificaties. Er is een uitgebreid systeem van materiële
beloningen in de vorm van cadeautjes die ter gelegenheid van allerlei feestdagen
aan het personeel worden uitgereikt. Dit hangt samen met de assumptie
dat het personeel het goud van de organisatie is. Men vindt het belangrijk
goede mensen vast te houden en is trots op het lage verloop van de medewerkers.
Hierover zegt een manager:
"Mensen hebben het hier naar hun zin. Ze werken hier met plezier. We hebben
aandacht voor de werkvloer. Het beleid is altijd geweest zoveel mogelijk handen aan
het bed. We hebben ook gekozen voor kwaliteit aan bed. Mensen voelen dat en dat
werkt lekker." (p.45).
Hoewel extra individuele inspanningen ook extra zullen worden beloond, gebeurt
dat niet vanuit de gedachte de onderlinge concurrentie en rivaliteit aan
te moedigen. Eerder overheerst de gedachte dat het management goed voor
alle werknemers moet zorgen en in socio-emotionele zin ook ondersteunende
taken heeft.
In het beeld van de ideale werkverhoudingen zoals dat heerst bij de managers,
worden werkrelaties niet (alleen) puur zakelijk en functioneel gezien.
Zoals in veel organisaties wordt geïnvesteerd in de groepssfeer door een
uitgebreid scala van collectieve rituelen, van personeelsfeestjes tot voorlichtingsbijeenkomsten.
Belangrijker echter is dat er bij dit patroon sprake is
van relationeel denken: de waardering van relaties met anderen buiten hun
instrumentele betekenis om. Door het management wordt beklemtoond dat
ook relaties in de organisatorische context een inherente waarde hebben
(zoals vriendschappen), die los staat van doelbereiken en instrumentaliteit.