16.01.2013 Views

Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Kwalitatieve medische sociologie: nut en noodzaak<br />

(Hak; Verbeek) benaderen dit type onderzoek voorzover ze zich bezighouden<br />

met procedures van schrijven, beoordelen en selecteren van teksten.<br />

4 Lokale redelijkheid<br />

Men kan (Giddens 1984) een onderscheid maken tussen twee soorten<br />

kennis, praktische en discursieve. Praktische kennis is de kennis die door<br />

mensen feitelijk wordt gehanteerd. Discursieve kennis is de kennis die<br />

mensen onder woorden (kunnen) brengen. Daarnaast kan men onderscheid<br />

maken naar gebruikscontext. Sommige kennis wordt vooral in de uitvoeringspraktijk<br />

gebruikt, andere in hoofdzaak in de sfeer van beleid, dat<br />

wil zeggen in contexten waarin de uitvoeringspraktijk wordt ontworpen,<br />

gecontroleerd en geëvalueerd. Het ligt voor de hand dat discursieve kennis<br />

vooral wordt gehanteerd in de sfeer van beleid en ter instructie van<br />

nieuwelingen, terwijl praktische kennis in de uitvoeringspraktijk stilzwijgend<br />

wordt gehanteerd en overge<strong>dr</strong>agen.<br />

Kwalitatief onderzoek is vooral gericht op de studie van uitvoeringspraktijken<br />

(van patiënten, informele en formele gezondheidswerkers,<br />

beleidsvoerders) en daarbinnen vooral op de praktische kennis die door<br />

deelnemers wordt gehanteerd. Voorzover kwalitatief onderzoek is gericht<br />

op de discursieve kennis van deelnemers, met name in het ’perspectiefonderzoek’,<br />

gaat het meestal om typen kennis die relevant zijn voor het<br />

begrijpen van het handelen van deelnemers aan uitvoeringspraktijken. Men<br />

kan daarbij denken aan opvattingen van patiënten, verzorgers en gezondheidswerkers<br />

over behandelingen die in professionele en beleidscontexten<br />

als irrelevant of irrationeel worden beoordeeld en die daarom in andere<br />

typen van onderzoek (met name in survey-onderzoek en in kwantificerende<br />

analyses van procedures en interacties) worden genegeerd of vervormd.<br />

Kwalitatief onderzoek is dus in de eerste plaats gericht op lokale praktische<br />

en discursieve kennis, waarbij wordt uitgegaan van de inherente, en<br />

daarom reconstrueerbare, redelijkheid daarvan (local logic).<br />

In onze samenleving, en met name ook in de gezondheidszorg en het<br />

gezondheidsbeleid, bestaat een grote sociale en cognitieve afstand tussen<br />

het ontwerpen en uitvoeren van praktische handelingen. Vanuit centrale<br />

knooppunten in allerlei organisaties worden beleidskaders, plannen,<br />

regelingen, apparaten, programma’s, formulieren, streefgetallen, protocol-<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!