Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...
Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...
Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kwalitatieve medische sociologie: nut en noodzaak<br />
(Hak; Verbeek) benaderen dit type onderzoek voorzover ze zich bezighouden<br />
met procedures van schrijven, beoordelen en selecteren van teksten.<br />
4 Lokale redelijkheid<br />
Men kan (Giddens 1984) een onderscheid maken tussen twee soorten<br />
kennis, praktische en discursieve. Praktische kennis is de kennis die door<br />
mensen feitelijk wordt gehanteerd. Discursieve kennis is de kennis die<br />
mensen onder woorden (kunnen) brengen. Daarnaast kan men onderscheid<br />
maken naar gebruikscontext. Sommige kennis wordt vooral in de uitvoeringspraktijk<br />
gebruikt, andere in hoofdzaak in de sfeer van beleid, dat<br />
wil zeggen in contexten waarin de uitvoeringspraktijk wordt ontworpen,<br />
gecontroleerd en geëvalueerd. Het ligt voor de hand dat discursieve kennis<br />
vooral wordt gehanteerd in de sfeer van beleid en ter instructie van<br />
nieuwelingen, terwijl praktische kennis in de uitvoeringspraktijk stilzwijgend<br />
wordt gehanteerd en overge<strong>dr</strong>agen.<br />
Kwalitatief onderzoek is vooral gericht op de studie van uitvoeringspraktijken<br />
(van patiënten, informele en formele gezondheidswerkers,<br />
beleidsvoerders) en daarbinnen vooral op de praktische kennis die door<br />
deelnemers wordt gehanteerd. Voorzover kwalitatief onderzoek is gericht<br />
op de discursieve kennis van deelnemers, met name in het ’perspectiefonderzoek’,<br />
gaat het meestal om typen kennis die relevant zijn voor het<br />
begrijpen van het handelen van deelnemers aan uitvoeringspraktijken. Men<br />
kan daarbij denken aan opvattingen van patiënten, verzorgers en gezondheidswerkers<br />
over behandelingen die in professionele en beleidscontexten<br />
als irrelevant of irrationeel worden beoordeeld en die daarom in andere<br />
typen van onderzoek (met name in survey-onderzoek en in kwantificerende<br />
analyses van procedures en interacties) worden genegeerd of vervormd.<br />
Kwalitatief onderzoek is dus in de eerste plaats gericht op lokale praktische<br />
en discursieve kennis, waarbij wordt uitgegaan van de inherente, en<br />
daarom reconstrueerbare, redelijkheid daarvan (local logic).<br />
In onze samenleving, en met name ook in de gezondheidszorg en het<br />
gezondheidsbeleid, bestaat een grote sociale en cognitieve afstand tussen<br />
het ontwerpen en uitvoeren van praktische handelingen. Vanuit centrale<br />
knooppunten in allerlei organisaties worden beleidskaders, plannen,<br />
regelingen, apparaten, programma’s, formulieren, streefgetallen, protocol-<br />
9