Aan: dr. Ate C. Nievaard - Maatschappijwetenschappen ...

Beïnvloeding van instellingsculturen in verpleeghuizen
125
Door de toegenomen omvang en complexiteit van de organisatie wordt het
dus steeds moeilijker de basiswaarde van inspraak door iedereen vast te
houden.
Ideële vernieuwingsgerichtheid. Evenals bij het vorige perspectief staat de
vernieuwingsgerichtheid van het management centraal en wordt aan dit
streven veelvuldig in krijgskundige termen uitdrukking gegeven (het ’veroveren
van nieuwe markten’ of ’strategische marketing’). Vooral de directeur
vertoont veel ondernemingslust bij het entameren van nieuwe projecten. In
contacten met gemeente, overheid en verzekeraars speelt hij een leidende rol.
"Uniek is dat we dingen doen die gewoon niet kunnen, maar we doen het wel...Ik
weet ook niet hoe hij [de directeur] dat doet, maar hij doet het en we krijgen het voor
elkaar." (p.30).
Echter, anders dan bij het vorige perspectief is hier het innovatiestreven niet
gefundeerd in pragmatische criteria, maar wordt innovatie primair gevoed
door een intensieve zendingsdrang de zorgverlening te verbeteren. Men is er
stellig van overtuigd dat de identiteit van de organisatie ligt in de realisering
van ideële doelen, waarden en idealen. Daar ligt de belangrijkste bron van
zingeving, welke de gebaren beheerst, de verhoudingen reguleert en de
cultuur kleurt. Deze identiteit is ideële vernieuwingsgerichtheid genoemd. Het
eigene daarvan wordt geformuleerd in termen die betrekking hebben op
waardevol geachte vernieuwingen van bijvoorbeeld de ouderenzorg. Het
management vindt dat ze een voorhoede positie dient in te nemen in het
uitdragen en realiseren van een vernieuwende zorgvisie. Centrale assumptie
bij deze ideële vernieuwingsmissie betreft ’het geloof in de maakbaarheid van
de samenleving’: het uitgangspunt dat bestaande zorgpatronen en structurele
condities beïnvloed, veranderd en verbeterd moeten worden.
Belangrijke sociale en emotionele waarden die het management ziet als
uitgangspunt voor de zorgverlening en als kern van de culturele zingeving,
zijn ontleend aan de ’roeping’ en sociale bewogenheid van zorgverleners.
Deze worden echter niet verabsoluteerd tot een centraal credo, dat kenmerkend
is voor een klooster of zendingsorganisatie met bekeerders en bekeerlingen.
"Psychogeriatrisch werk kun je alleen maar doen als je het hier (respondent wijst op
het hart) goed hebt zitten (...) Mensen die dit werk kunnen doen zijn schaars." (p.35).