Trefpunt - Lievensberg ziekenhuis

Tik op de zoekbalk van Google het trefwoord PICC in, en
de vierde treffer betreft de patiëntenfolder PICC van het
Lievensberg ziekenhuis. Een hele hoge score. Het ziekenhuis
loopt dan ook voorop in de toepassing van deze
intraveneuze toedieningsweg. Met dank aan de CCU-verpleegkundigen
die binnen het projectteam deze perifeer
ingebrachte centrale katheter binnen Lievensberg introduceerden
en ziekenhuisbreed onder de aandacht hebben
gebracht.
Vijf jaar geleden zochten CCU-verpleegkundigen Gerard Kemperman
en Leon Wijt naar een veilig en betrouwbaar alternatief
voor de veel gebruikte infuuskatheter.
Op hun afdeling zagen ze
te vaak patiënten met ernstige
en soms blijvende beschadiging
van bloedvaten en weefsel. “Dat
kwam onder meer door het geven van medicijnen die irriterend
en schadelijk kunnen zijn voor de vaatwand, zeker als deze
langdurig worden toegediend via een infuuscanule in de onderarm”,
legt Gerard Kemperman uit.
Ook de verkeerd gekozen of te lang geplaatste infuuscanules
zorgden soms voor ontstekingen, pijn en ongemak voor de
patiënt. Het alternatief, de centrale veneuze katheter, is voor
kortdurende behandelingen een goede oplossing, maar kent
ook nadelen. “De lijn is bijvoorbeeld minder comfortabel voor
de patiënt en het inbrengen kan alleen worden gedaan door
een medisch specialist.”
PICC
Dat moest anders, vonden Kemperman en Wijt. Na een zoektocht
kwamen ze uit bij PICC (Peripherally Inserted Central
Catheter). Gerard: “Deze lange infuuslijn, gemaakt van silicone
of polyurethaan, wordt onder echogeleide met behulp van de
Seldinger techniek via de vena basilica ingebracht in de bovenarm.
Deze ader loopt in een vrij rechte lijn naar het hart en
heeft een grotere diameter. Vlak voor het hart, in het onderste
deeI van de bovenste holle ader komt de tip te liggen van de
Het PICC-projectteam: vlnr: Francisca Boone, Gerard Kemperman,
Léon Wijt en Peter Reinders.
‘Een beslismodel voor de juiste
veneuze toegang betekent minder
patiënten met vaatontstekingen.’
PICC. In de VS vanaf de jaren tachtig en vanaf 1990 in Engeland
en andere Europese landen, wordt de PICC door vooral
verpleegkundigen ingebracht. In Nederland werd de PICC geintroduceerd
door verpleegkundig specialist Ton van Boxtel,
die werkzaam was in het UMCU.
De introductie vier jaar geleden in Lievensberg verliep succesvol.
De hartbewaking en de afdeling cardiologie kozen voor
deze patiëntvriendelijke, veilige en betrouwbare centraalveneuze
toegangsweg. “We zagen de toepassing in vier jaar tijd
stijgen van 30 naar 60 alleen op onze afdeling, naar 80 en 120
per jaar, waaronder ook voor andere specialismen. Momenteel
zien we echter een daling van het aantal plaatsingen van
een PICC.” Dat komt volgens het
projectteam door een combinatie
van factoren. “Soms te late aanmeldingen
omdat het “kwaad” dan
al geschied is: beide armen met
aderstekingen wat een contra-indicatie is voor het plaatsen van
een PICC. Maar ook onbekendheid, onvoldoende informatie,
vaste routines…”, somt Gerard op. Het is dus tijd om in actie
te komen.
Campagne
Gerard en zijn collega’s van het projectteam zijn een bewustwordingscampagne
gestart. Zij pleiten voor het maken van een
afgewogen keuze vóór het aanbrengen van een infuus, afhankelijk
van behandelplan, eigenschap infuusvloeistof/geneesmiddel,
behandelduur en vaatgesteldheid. En niet voor niets.
Gerard: “Het maken van een zorgvuldige keuze van de soort
intraveneuze toedieningsweg betekent minder patiënten met
vaatontstekingen. De bloedvaten blijven ook gespaard voor de
toekomst. En, niet het minst belangrijk, het voorkomt een pijnlijk
drama voor de patiënt.”
Het projectteam werkt ook aan een gerichte campagne om de
PICC ziekenhuisbreed onder de aandacht te brengen. “We maken
voor verpleegafdelingen een beslismodel-stroomschema,
zorgen voor scholing en voor protocollering. En in november
staat een eerste voorlichtingsbijeenkomst gepland.”
25