Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland

8
Grote diversiteit aan tumoren
Kanker van het maag-darmkanaal
Kanker van het maag-darmkanaal komt in Nederland veel voor.
Er worden in totaal ongeveer 20.000 nieuwe gastro-enterologische
tumoren per jaar geregistreerd. Op een totaal van 92.000 gevallen
van kanker per jaar is dat ongeveer 22% van het totaal (cijfers van de
Nederlandse kankerregistratie van 2009). Daarmee is het de grootste
groep, voor urologische tumoren en borstkanker.
Tot de gastro-enterologische tumoren worden gerekend: kanker van
de slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, endeldarm, anus, lever,
galblaas, galwegen en alvleesklier. Kanker op de overgang van
slokdarm en maag, de cardia, wordt soms bij de maag gerekend en
soms bij de slokdarm. Op grond van etiologische informatie en ook
qua behandelingsmogelijkheden is het ‘t meest logisch om de cardia
bij de slokdarm te rekenen en dat is in dit artikel dan ook gedaan.
Incidentie
Tabel 1 toont het aantal nieuwe gevallen in Nederland per orgaan
per jaar. Kanker van de dikke darm en de endeldarm komen
verreweg het meeste voor (samen ruim 12.000 gevallen per jaar),
gevolgd door kanker van de slokdarm (2.500 gevallen, waarvan
ongeveer 500 in de cardia), alvleesklier (2.000 gevallen) en maag
(1.400). In de overige organen zijn er 500 of minder gevallen per jaar.
Kanker van de slokdarm, maag, endeldarm en de lever komen
duidelijk vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, terwijl anuskanker
en galblaaskanker vaker voorkomen bij vrouwen. Kanker in de
andere organen treft ongeveer evenveel mannen als vrouwen. Er is
geen relatie tussen grootte of lengte van het orgaan en het aantal
oncologica . nummer 02 . 2011
• Otto Visser, hoofd kankerregistratie Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), locatie Amsterdam
Tabel 1. Aantal nieuwe gevallen van kanker per orgaan in 2009.
gevallen van kanker. De dunne darm is bijvoorbeeld veel langer dan
de dikke darm, terwijl er 8.250 gevallen van kanker zijn in de dikke
darm en maar 300 in de dunne darm. En de lever is veel groter dan
de alvleesklier, terwijl het aantal gevallen van alvleesklierkanker
meer dan vier maal groter is dan het aantal gevallen van leverkanker.
Vroeger kwam er veel maagkanker voor: tot 1963 was het zelfs de
vorm van kanker die in Nederland het meeste voorkwam en ook de
meeste sterfte veroorzaakte. Vanaf 1963 was dat longkanker en
vanaf 1972 veroorzaakte ook darmkanker meer sterfte dan
maagkanker. Dit komt doordat de trends van maag- en darmkanker
tegengesteld zijn: maagkanker daalt al vele decennia, terwijl
darmkanker steeds meer voorkomt.
Figuur 1 laat de trends in incidentie (aantal nieuwe gevallen per jaar)
zien in de laatste twee decennia van de frequentst voorkomende
gastro-entrologische tumoren: kanker van de dikke darm, endeldarm,
slokdarm, alvleesklier en maag. Terwijl dikke darm, endeldarm,
slokdarm en alvleesklierkanker gestaag stijgen, daalde de incidentie
van maagkanker sterk. Als wordt gecorrigeerd voor de bevolkingsgroei
is de incidentie van alvleesklierkanker overigens ongeveer stabiel.
Ook bij de zeldzamer vormen van kanker (fi guur 2) is te zien dat de
meeste vormen van kanker steeds vaker voorkomen (dunne darm,
lever , galwegen en anus), terwijl kanker van de galblaas afneemt.
Net als voor alvleesklier geldt dat als wordt gecorrigeerd voor de
bevolkingsgroei de incidentie van kanker van de galwegen
ongeveer stabiel is.
Soort kanker Aantal nieuwe gevallen per jaar (2009) Waarvan
Mannen Vrouwen
Slokdarm (incl. cardia) 2.500 1.800 700
Maag (excl. cardia) 1.400 800 600
Dunne darm 300 150 150
Dikke darm & endeldarm
12.250
· Dikke darm
8.250
4.250
4.000
· Endeldarm
4.000
2.400
1.600
Anus 150 70 80
Lever 450 325 125
Galblaas 150 50 100
Extrahepatische galwegen 500 275 225
Alvleesklier 2.000 1.000 1.000