Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland

doen, want dat voorkomt een hoop misverstanden of vragen achteraf of lelijke
gezichten als je informatie van tevoren geeft’.
Expertrol
Niet alleen de arts heeft een andere rol aangenomen tijdens de consulten,
ook de patiënt kan een andere rol innemen. Een voorbeeld hiervan is de
expertrol, waarbij de patiënt zich gedraagt als een expert. Doordat ze
bijvoorbeeld informatie lezen die bedoeld is voor experts, denken
patiënten dat zij zelf expert zijn op het gebied van borstkanker.
Belangrijk hierbij is dat de arts de patiënt duidelijk maakt wat van
toepassing is op haar specifi eke situatie en wat zinvol is en wat niet. Dit
laatste is bijvoorbeeld van belang wanneer een patiënt via second
opinions probeert haar gelijk te krijgen.
Tot slot heeft de toegenomen mondigheid onder borstkankerpatiënten
als eff ect gehad dat consulten over het algemeen langer duren dan tien
jaar geleden: ‘Want zeker met de mondigere patiënt is de duur natuurlijk wel
toegenomen en ook de frequentie waarmee ze je willen zien. Mensen zijn wel
soms heel erg op zichzelf gefocust en dan hebben ze werkelijk vragenlijsten en
die kunnen gewoon zonder problemen drie kwartier blijven zitten.’
Eén arts vond juist dat de consulten met de borstkankerpatiënten in tijd
zijn afgenomen, doordat er een mammacare verpleegkundige bij
aanwezig is. Hierdoor kan de arts zich beperken tot de noodzakelijke
informatie en de rest overlaten aan de verpleegkundige.
Conclusie
De geïnterviewde artsen bevestigen dat in het voorbije decennium de
mondigheid van patiënten is toegenomen. Deze uit zich met name in het
stellen van medische vragen, het uiten van bezorgdheid en het aangeven
van een voorkeur voor een behandeling. Het echt oneens zijn met de arts,
consumentisme, claimend gedrag en agressie komen amper voor.
Oorzaken van de toename zijn de gemakkelijk toegankelijke informatievoorziening
via internet, de uitbreiding van voorlichting door ziekenhuizen
(brochures en folders) en de toegenomen media-aandacht.
De mondigheid heeft gevolgen voor de gespreksrolverdeling tussen arts
en patiënt. Het gesprek is meer gericht op instemming van de patiënt en
op overeenstemming tussen beide. De afstand tussen arts en patiënt is
minder groot geworden. De arts heeft daarnaast meer de rol van
voorlichter gekregen met betrekking tot mogelijkheden en alternatieven
voor diagnose en behandeling. Deze rolverandering heeft tot gevolg dat
de arts zich op medisch-inhoudelijke aspecten in het gesprek concentreert
en paramedische zaken ter bespreking overlaat aan de verpleegkundige.
Deze taakverdeling is een van de voorbeelden waarmee
zorgcentra structureel anticiperen op de mondigere patiënt.
Deze veranderde manier van communiceren kan positieve gevolgen
hebben voor de mate van betrokkenheid van de borstkankerpatiënt.
Borstkankerpatiënten tonen meer betrokkenheid wanneer de arts de
actieve deelname van de patiënt aanmoedigt en faciliteert. Een ander
positief gevolg van het betrekken van patiënten bij het behandelingsproces
is dat de patiënt het gevoel heeft meer controle te hebben over haar
gezondheid.
INFORMATIE
MEER INFORMATIE OVER DIT ONDERWERP KUNT U KRIJGEN VIA AGOSELINK@LIVE.NL
column | Ilona van der Loos
Alles blijft anders
Mijn buik groeit en de maanden verstrijken. We
kijken uit naar eind juni en wachten geduldig tot we
onze derde spruit in ons gezin kunnen verwelkomen.
We maken plannen voor augustus, oktober als het
even kan ook al voor 2012 en verder.
Zijn buik groeit ook als de maanden verstrijken.
Ascitis ten gevolge van zijn hepacellulair carcinoom
hoopt zich op. Hij kijkt ook uit naar eind juni en
wacht geduldig tot hij zijn derde kleinkind in zijn armen kan sluiten. We
hebben het afgelopen half jaar geleerd dat we geen garanties krijgen
op wat er komen gaat. Daarom hebben mijn man en ik geopperd de
naam en het geboortekaartje in een gesloten envelop aan mijn
stiefvader te geven, zodat hij die op een zelfgekozen moment kan
openmaken. Het werd ons niet in dank afgenomen. Het werd resoluut
geweigerd: ik ben er nog in juni! Hij wil ook nog graag een keer gaan
vliegen over het mooie Brabantse land. Geen probleem, dat regelen
we. Maar niet nu, nee ná de zomer…is het antwoord.
Ik manoeuvreer tussen reëel blijven en iemand niet alle hoop
ontnemen. Het is een wankel evenwicht, zeker omdat mijn stiefvader
me heeft gevraagd te allen tijden eerlijk te blijven.
Vroeger kon hij toe met een uur of 5 slaap per nacht, nu is 12 uur amper
voldoende. Hij heeft geen idee hoe dat komt. De nieuwe huisarts komt
hem voortaan thuis bezoeken. Dat vindt mijn stiefvader erg attent,
maar ‘wat zal de huisarts het er druk mee hebben als hij dat met
iedereen doet’. Het kost me moeite om niet direct te reageren: Je bent
ziek, je wordt niet behandeld, je gaat dood…wake-up en doe wat je
nog wil doen.
Mijn moeder verwoordt het mooi: je hoort van iedereen dat je moet
genieten nu het nog kan, maar met je hoofd vol zorgen en onzekerheid
is dit bijna onmogelijk. Het is allemaal anders. Als de eerste paniek van
na de diagnose is weg geëbd en het ziekteproces langzamer gaat dan
voorspeld, kom je in een soort niemandsland terecht. Kunnen we nog
op vakantie gaan of zijn de risico’s te groot? En wanneer is het geschikte
moment? In een laatste halfslachtige poging ze een beslissing te laten
nemen gooi ik er maar een cliché tegenaan: van uitstel komt afstel.
Beslis wat je wil, dan kun je het loslaten. Niet(s) beslissen geeft onrust.
Ik heb gemakkelijk praten met de wereld aan mijn voeten. Ik ben jong,
gezond en heb alles wat mijn hartje begeert. Mijn plannen reiken tot
voorbij de horizon. Alles blijft anders als je horizon niet verder reikt dan
het hier en nu.
ILONA VAN DER LOOS WERKT ALS ONCOLOGIEVERPLEEGKUNDIGE IN HET VERPLEEGTECHNISCH
TEAM VAN VIVENT.
“ALLES BLIJFT ANDERS” BLØF EMI MUSIC NETHERLANDS BV 2011
oncologica . nummer 02 . 2011 41