Duidelijkheid op de winkelvloer Beeld & Media - wilco van der wal

Reader │ Jargon
Duidelijkheid op de winkelvloer
Uitstroomdifferentiatie
Vormgever productpresentatie
Beeld & Media

INHOUD
Woord vooraf 2
Het vakgebied in kader 3
Deel 1 Retail Marketing & Communicatie 4
Afbakening & Definities Retail Marketing 4
Retail Marketing 5
Afbakening & Definities Retail Communicatie 14
Retail Communicatie 15
Afbakening & Definities de Consument & de Shopper 22
De Consument & de Shopper 23
Deel 2 Instore Communicatie & Media 27
Afbakening & Definities Instore Communicatie 27
Winkelinrichting 28
Visual Merchandising 32
Display 36
Schap- en Presentatiematerialen 38
Instore Signing & Pricing 40
Instore Drukwerk 43
Afbakening & Definities Digitale Instore Media 44
Digitale Instore Media 45
Instore Promotions 47
Verpakkingen 49
Winkelpersoneel 50
Bronnen 51
Lijst van organisaties 52
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 1 van 53

Woord vooraf
Ieder vakgebied kent zijn eigen jargon. Creativiteit viert hoogtij wanneer het gaat om het verduidelijken
van vaak dezelfde begrippen met behulp van verschillende termen. Juist wanneer er sprake is van
een nieuw vakgebied zijn marketeers zeer vindingrijk. Zo ook in het nieuwe vakgebied Instore
marketing-communicatie'.
Al decennia wordt er gesproken over samenwerking tussen handel en industrie. Als iets zou kunnen
helpen in die samenwerking dan is het wel eenzelfde terminologie. Zodra die voor beide partijen
helder is. kunnen in ieder geval daarover geen misverstanden meer ontstaan.
Deze reader is bedoeld voor eenieder die werkzaam is bij (merk)fabrikant, retail (winkel)organisatie,
p.o.p. supplier, communicatiebureau, media of onderwijs en op enigerlei betrokken is bij de winkel als
communicatie medium.
Het heeft tot doel een éénduidig gebruik van vaktermen te introduceren, zodat diegene die
professioneel betrokken is bij de inzet van instore media, zijn of haar weg kan vinden en zich helder
en begrijpelijk kan uitdrukken.
Wij hebben deze reader zo opgezet dat het het vakgebied retail marketing & communicatie in een
duidelijk kader zet. Hierdoor is het een heldere rangschikking van onderwerpen en termen. Dit boekje
kan en wil niet uitputtend zijn. De meest relevante termen die direct met het vakgebied te maken
hebben worden genoemd.
We zijn de verenigingen POPAI Benelux en DFMA zeer erkentelijk voor het ter beschikking stellen van
de nodige informatie en kennis. Op onze zoektocht naar bestaande en nieuwe termen hebben wij zeer
veel websites van organisaties bezocht en vakliteratuur geraadpleegd (zie de bijlagen achterin).
Ook hen zijn wij dankbaar voor de toegankelijkheid van hun informatie.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 2 van 53

Het vakgebied in kaders
De afgelopen decennia was de rolverdeling tussen leverancier en winkelier duidelijk. De leverancier
zorgde middels reclame in massa media voor de nodige product / merkbekendheid en de winkelier
zorgde voor de doorverkoop via zijn winkel(s).
Hiermee was ook de terminologie een duidelijke.
Tijden veranderen. Massa media versnipperen. Internet en mobiele telefonie deden hun intrede en
zorgden voor een geheel andere kijk op communicatie. De komende jaren zal de digitalisering van
onze communicatievormen toenemen en het keuzegedrag van consumenten beïnvloeden. De
consument is veel beter geïnformeerd. wil zijn behoeften nu en direct verwezenlijkt zien en weet zijn
weg te vinden om de traditionele massamedia heen.
Deze ontwikkelingen zijn ook doorgedrongen tot de retailbranche en zorgden voor branchevervaging
en andere machts- en krachtsverhoudingen in de distributiekolom; de keten van producent naar
consument.
De marketeer moet dus heden ten dage naar wegen zoeken om zo direct mogelijk met de finale
consument in contact te komen. In die context is de winkel een echt communicatie medium geworden.
De wijze waarop fabrikant en retailer in contact komen met de finale consument is in onderstaand
schema weergegeven.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 3 van 53

DEEL 1: Retail Marketing & Communicatie
AFBAKENING & DEFINITIES:
Marketing
Alle activiteiten van georganiseerde huishoudingen die de bevrediging van behoeften, verlangens,
aspiraties of verwachtingen van individuen dienen door het ruilproces op doeltreffende en doelmatige
wijze voor te bereiden en te effectueren.
(Prof. H.J. Kuhlmeijer)
Marketingmix
De mix van instrumenten (de 4 P's: produkt, prijs, plaats en promotie) waarmee een commerciële
organisatie de marketingdoelstellingen wil realiseren.
Retail
De goederen en diensten sector, die zich bezighoudt met directe afzet aan de finale consument.
Retail concept (winkelconcept)
De totale propositie waarmee een retailer een bepaalde klantenkring probeert aan te trekken en vast
te houden.
Retail marketing
Alle activiteiten van bedrijven die zich richten op de directe afzet van goederen en diensten aan de
finale consument.
(Prof. R.v.d. Kind)
Retail marketingmix
De mix van instrumenten (de 7 P's: 4 P's + personeel, presentatie en physieke distributie) waarmee de
retailer inspeelt op de consumentenbehoefte.
(Prof. R.v.d. Kind)
Retail marketingplan
Een retail marketingplan is het totale plan waarin staat beschreven hoe de afzet van producten en
diensten kan worden vergroot of kan worden behouden.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 4 van 53

Retail Marketing
Aanloopwinkel
Een winkel waar men tijdens het winkelen langskomt en en passant een artikel meeneemt.
Achterwaartse integratie (voorwaartse)
De functieverandering van de detaillist binnen de distributiekolom richting productie; bijvoorbeeld
Albert Heijn die eigen productie faciliteiten bezit. Voorwaartse integratie is de omgekeerde volgorde,
waarbij producent retailer wordt, bijvoorbeeld Benneton.
Added value
Toegevoegde waarde.
A-lokatie
De beste plaats in de betreffende omgeving.
A-merk
Een merk waarvoor massareclame wordt gemaakt. Dit is een sterk merk; consumenten zijn trouw aan
het merk of hebben een grote voorkeur voor dit merk. Door een A-merk niet langer op te nemen in het
assortiment, kan de klanttevredenheid voor de retailer dalen en kan de consument zelfs zijn aankoop
uitstellen of van winkel(keten) veranderen. Een A-merk heeft over het algemeen een ruime
distributiedekking.
Artikel
Handelsartikel.
Artikelbestand
Een lijst met alle artikelen die een bedrijf verkoopt.
Artikelgroep
Een verzameling van artikelen die een smallere consumentenbehoefte afdekken dan een
assortimentsgroep, bijvoorbeeld tijdschriften.
Assortimentsgroep
Bundeling van artikelen die eenzelfde brede consumentenbehoefte bevredigen, bijvoorbeeld lectuur.
Assortimentsbreedte
Met assortimentsbreedte wordt bedoeld het aantal assortiment- en artikelgroepen waaruit een
winkelassortiment is samengesteld. Een winkel heeft een smal assortiment als er weinig groepen
gevoerd worden en een breed assortiment als veel groepen deel uitmaken van het assortiment.
Assortimentsdiepte
Met assortimentsdiepte wordt bedoeld het aantal artikelen en artikelvariëteiten binnen een
artikelgroep. Een assortiment is diep als van groepen veel varianten worden gevoerd en ondiep als er
weinig variëteit is. Een kaaswinkel heeft als speciaalzaak bijvoorbeeld een smal, (weinig
artikelgroepen, alleen kaas) maar wel diep assortiment (veel soorten kaas).
Basket analysis
Analyse van alle producten die in één keer aangekocht zijn. Zij staan dus samen op dezelfde
kassabon. 'Basket' is het Engelse woord voor 'boodschappenmandje'. In België wordt vaak de Franse
term 'panier' gebruikt.
Basket penetration
Het aantal gezinnen of individuen dat een categorie, product, merk of referentie koopt als aandeel van
het totaal aantal gezinnen of het totaal aantal individuen. Dit kan berekend worden over een
tijdsperiode (bijvoorbeeld per jaar of per kwartaal) maar ook voor een bezoek aan een winkel.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 5 van 53

Retail Marketing
Basket spend
Het bestedingsbedrag volgens de kassabon. Vertaald uit het Engels: bonbedrag, ticketbedrag. Het is
dus de gemiddelde omzet per klant per bezoek. Klanten kunnen op basis hiervan gesegmenteerd
worden. Binnen een 'basket analysis' wordt het bonbedrag eveneens berekend in functie van welke
producten en/of merken er gekocht zijn.
Bedieningsvorm
De manier waarop je geholpen wordt in een winkel. Bijvoorbeeld bediening, zelfkeuze en
zelfbediening.
Bedrijfscultuur
De sfeer in een bedrijf.
Beeldmerk (logo)
Visueel symbolisch herkenningsteken van een organisatie. Het beeldmerk kan afgeleid zijn van het
woordmerk of een op zichzelf staand beeld zijn.
Benchmarking
Het proces waarin producten van een bedrijf vergeleken worden met die van de concurrentie om
kwaliteit en prestatie te verbeteren.
Bestemmingswinkel
Een winkel waar men met een gerichte koopintentie naartoe gaat.
Binden van klanten (retentie)
Activiteiten die ten doel hebben klanten vast te houden teneinde te trachten hen een volgende keer
meer te laten besteden.
B-merk
Een merk dat weliswaar bekend is maar onvoldoende merkvoorkeur en merktrouw geniet om een
sterk merk te zijn. Staat tegenover een A-merk.
Branchevreemd
Artikelen die niet direct tot de eigen branche behoren
Branchevervaging
Een winkel die veel verschillende artikelen verkoopt die in verschillende branches thuishoren.
Brand equity
Bij het opbouwen van een sterk merk wordt vaak het begrip brand equity gebruikt Dit is de waarde van
een merk vanwege de plaats in het hoofd van de doelgroep en de financiële waarde die daaraan
verbonden is.
Branding
Een merk sterk in de markt zetten.
Categorie behoefte
De primaire vraag of behoefte van een consument voor een bepaalde productcategorie; niet
noodzakelijk aan een merk of specifiek product gebonden.
Category
Onderdeel van een classificatie. Het vaststellen van de afbakening van de categorie in termen van
producten en bepalen van segmenten binnen de categorie.
Category assessment
Analyseren van de categorie en de segmenten binnen de categorie op basis van diverse vormen van
informatie van de markt, de consument, de retailer en de producent.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 6 van 53

Retail Marketing
Category buyer
Binnen enkele retailorganisaties in de food sector, worden sommige category managers bijgestaan
door een category buyer. Zij vervullen de meer traditionele inkoopfuncties en voeren de
onderhandelingen met de leveranciers.
Category captain
De leverancier die binnen category management projecten en/of processen door de retailer gekozen
wordt als de bevoorrechte gesprekspartner. Deze leverancier is de (mede) trekker van de category
management aanpak en moet denken in het belang van de gehele categorie en niet in het belang van
zijn eigen merken en producten. De category captain is vaak, maar niet altijd, de marktleider.
Voorwaarde is dat de leverancier een significant deel van de categorie uitmaakt.
Category definition
Het bepalen van welke producten tot eenzelfde categorie behoren. Dit is de eerste stap in het
category management proces. Alle producten die in ogen van de consument substitueerbaar, (ham en
kaas zijn bijvoorbeeld substitueerbaar als broodbeleg) of complementair (bijvoorbeeld parmezaanse
kaas en pasta) zijn, behoren in principe tot dezelfde categorie, tenzij dit voor de retailer moeilijk te
organiseren is.
Category killer
Retailer die een uitzonderlijk volledig assortiment heeft in één categorie, zowel in de breedte als in de
diepte. Voorbeelden zijn de drogisterij concepten DA en Kruidvat en de speelgoedketen Toys 'R Us.
Category killers concurreren vaak op prijs en zijn door de omvang van hun assortiment ook groter dan
een gewone speciaalzaak, bijvoorbeeld Toys 'R Us vs. Christiaensen.
Category management
Een productcategorie wordt beheerd als een aparte strategische business eenheid. Het principe is
ontwikkeld binnen de food sector en verder uitgewerkt binnen ECR, (Efficient Consumer Response)
zodat in de officiële ECR definitie gesproken wordt over een proces waarbij retailer en leverancier
samenwerken.
"A distribution/supplier process of managing categories as strategic business units, producing
enhanced business results by focusing on delivering consumer value". – ECR Europe. Momenteel
waagt enerzijds ook de non-food zich aan category management en anderzijds passen retailers
binnen `destination' categorieën, category management toe zonder de leverancier erbij te betrekken,
bijvoorbeeld in groenten en fruit. Fabrikant en retailer bundelen dus hun kennis over de wensen van
de consument. Category management richt zich daarbij op een hele categorie producten door de
gehele keten heen.
Category manager
Verantwoordelijk voor het beheer van een productcategorie.
Aan fabrikantenzijde is deze functie in de plaats gekomen van de `group product manager', waarbij
alle product- of brandmanagers rapporteren aan eenzelfde category manager, voor zover die
producten en/of merken tot dezelfde categorie behoren. Aan retailerzijde is de category manager
functie nieuw. De category manager heeft in principe een winstverantwoordelijkheid voor de
categorie(ën) onder zijn bevoegdheid. Hij is dus niet alleen verantwoordelijk voor de aankoop en
bruto-marge, maar ook voor de kosten (logistieke en andere). Hij kan bijgestaan worden door tategory
buyers', die de eigenlijke aankoop op zich nemen. De functie illustreert dat de retailer principieel kiest
voor een category management benadering.
Category scorecard
Het vaststellen van de prestatie-indicatoren voor het beoordelen van de categorie en het definiëren
van targets voor deze prestatie¬indicatoren. Inzicht in de twee voorgaande stappen vormt hiervoor de
basis.
Category strategies
Het ontwikkelen van de marketing- en distributiestrategie om te kunnen voorzien in de rol die de
categorie heeft om de gewenste prestaties te kunnen behalen.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 7 van 53

Retail Marketing
Category tactics
Het binnen het kader van de strategie bepalen van de inzet van instrumenten; zoals samenstelling
assortiment, prijsniveau, schappresentatie, promoties. Dit alles in onderlinge samenhang.
Cebuco-verzorgIngsgebled
Een geografisch gebied, bestaande uit een aantal gemeenten, dat geconcentreerd is rondom één of
meer economische verzorgingscentra. Ofwel een cluster van gemeenten waarvan de bewoners voor
zaken als een uitgebreid winkelaanbod, werk,
hoger onderwijs en gespecialiseerde medische voorzieningen georiënteerd zijn op een (in enkele
gevallen meer dan één) centrale gemeente: het zogenaamde verzorgingscentrum.
Een aantal Cebuco-verzorgingsgebieden is verder onderverdeeld in modale gebieden met ieder een
verzorgingscentrum van secundair belang.
Collectie
Assortiment in de mode.
Convenience categorieën
Binnen category management wordt hiermee verwezen naar de artikelgroepen die de retailer voert om
'one stop shopping' voor de consument mogelijk te maken.
Zij werken omzetverhogend en vermijden dat de shopper hiervoor een ander winkelpunt dient te
bezoeken. Zij krijgen restlocaties in de winkel en zijn zelden het voorwerp van promoties. Het
assortiment is doorgaans beperkt en de prijszetting 'aanvaardbaar', zodat de hogere bruto-marge
compenseert voor de vaak lagere rotatie.
Tenslotte zijn sommige convenience categorieën verlieslatend aan full cost, maar wordt de retailer
verplicht ze in het assortiment op te nemen, omdat de shopper anders andere winkelpunten op zal
zoeken. Sigaretten zijn een voorbeeld van deze laatste categorie. Zie ook 'destination', 'preferred' en
`seasonaltoccasional'.
Convenience goods
Noodzakelijke dagelijkse gebruiksartikelen.
Convenience store
Gemakswinkel, voor de snelle vaak kleinere boodschap.
Cross selling
Kapitaliseren op de relatie die ontstaan is na een transactie. Bijvoorbeeld het aanbieden van een
printer na aankoop van een computer.
Destination category
Verwijst binnen de category managementaanpak naar de artikelgroepen die de retailer beschouwt als
zijn meest strategische. Hij gebruikt ze om zich te profileren in de markt, een volledig assortiment na
te streven, voor een dominante en zichtbare positie op de winkelvloer te zorgen, een voortdurende
promotionele activiteit op vele referenties te creëren en over de gehele lijn meer dan prijscompetitief te
zijn.
Detailhandel
Dat deel van de economische bedrijvigheid dat zich bezighoudt met de verkoop van goederen direct
aan de consument.
Detaillist
Kleinhandelaar.
Durables
Duurzame consumptiegoederen.
EDLP (Every Day Low Pricing)
Prijsstrategie die dag in dag uit dezelfde lage prijzen hanteert voor producten.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 8 van 53

E-tailer
Online retailer.
Retail Marketing
Fancy merk
Artikelen die uitsluitend bij een bepaalde retailer gekocht kunnen worden maar die geen directe
verbinding hebben met de naam van de retailer.
Fast-sellers
Artikelen die goed en snel worden verkocht.
Filiaalbedrijf
Een bedrijf met meerdere vestigingen die centraal vanuit het hoofdkantoor worden geleid.
Flagship store
De belangrijkste winkel van een merk/winkelketen waar de ultieme merkbeleving kan worden ervaren.
Format scripting
De geregisseerde beleving van zowel merk of winkelmerk op de winkelvloer.
Franchising
Een tussenvorm tussen filiaalgrootwinkelbedrijf en vrijwillig filiaalbedrijf. Ondernemers sluiten zich aan
bij een centrale formulebeheerder.
Hard franchise (soft)
De franchisenemer wordt binnen de kaders van de uitoefening van zijn zelfstandig ondernemerschap
weinig vrijheid gelaten. Soft franchise: de franchisenemer wordt binnen de kaders van de uitoefening
van zijn ondernemerschap veel vrijheid gelaten.
Huismerk
Een merk dat exclusief in één winkelketen wordt verkocht en daardoor het 'merk van het huis' is.
Traditioneel hebben huismerken de connotatie een kopie te zijn van de fabrikantenmerken, waarbij zij
eenzelfde kwaliteit trachten aan te bieden tegen een lagere prijs.
Zij worden ook steeds meer als dusdanig door de consumenten gepercipieerd. Deze merken kunnen
ofwel een paraplumerk zijn op winkelniveau, vaak met dezelfde naam als de winkelketen (bijvoorbeeld
merk Delhaize), ofwel beperkt zijn tot een specifiek assortiment.
Dezelfde term wordt ook gebruikt om aan te geven dat de naam van een retailer (dus los van het
huismerk) meer wordt dan een naam, maar eveneens echt een merk wordt met eigen emotionele
waarden en een duidelijk imago.
Zie private label/winkelmerk.
Hypermarkt
Winkel voor detailverkoop met ruime parkeermogelijkheden die – in zelfbediening, aan competitieve
prijzen en op een verkoopsoppervlakte boven de 2500 m2 – een breed assortiment food en non-food,
gericht op grote verkopen voorstelt. Minimum 1/3 van hun omzet is food. Supermarkten zijn
kleinhandelszaken die hoofdzakelijk levensmiddelen verkopen (non food bedraagt maximaal 30% van
het assortiment), met een verkoopsoppervlakte tussen 400 en 2500 m2. Voor voedingswinkels met
een verkoopsoppervlakte van minder dan 400 m2 wordt de term 'superette' gebruikt.
Inkoopvereniging
Onafhankelijke detaillisten die hun krachten bundelen om conditieverbeteringen te realiseren; veelal
op cooperatieve basis.
Identiteit
Het feitelijke beeld, de persoonlijkheid van de organisatie. Ofwel wat de organisatie is en wat zij
uitstraalt.
Imago
Het beeld van de organisatie bij haar publieksgroepen.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 9 van 53

Retail Marketing
Instore
Betekent letterlijk 'op het winkelpunt' en is dus hetzelfde als POP.
Kern assortiment
Het noodzakelijke basisassortiment dat aanwezig moet zijn om als winkelformule herkenbaar te zijn
voor de consument.
Kernwaardes
De waardes en normen waar een retail(winkel)concept voor staat.
Key Items
De prijsstelling van imagobepalende artikelen in het assortiment van een retailer. De zogenaamde key
item lijst dient voor prijsconcurrentie onderzoek.
Kostprijscalculatie
Toerekening van de kosten op artikelniveau. In de praktijk wordt echter meer gebruik gemaakt van de
globale opslagcalculatie; een vaste factor die alle kosten moet dekken.
Logo
Een beeld en woordmerk tezamen.
Low involvement (High)
Lage c.q. hoge betrokkenheid bij aankoop van een product.
Marktpositie
De positie die het merk inneemt in de markt.
Merk
Een merk is ieder teken (bestaande uit woorden en/of symbolen) dat in staat is de producten, diensten
en services van een onderneming te identificeren en te onderscheiden in zowel functionele dan wel
emotionele zin. Hierdoor kan deze een zekere betekenis hebben voor consumenten.
Merkbeleving
Het gevoel dat door een shopper wordt ervaren bij de aanschaf van een product/dienst van een merk.
Merkrecht
Het onderzoeken, registreren en bewaken van merken, handelsnamen, modellen, domeinnamen en
auteursrechten wereldwijd.
Merkwaardes
Waardes die aan een merk zijn toegekend.
Missie
Een speciale opdracht hebben en willen uitvoeren.
Mono brand store
Winkel waar bewust één merk wordt verkocht.
Multi brand store
Winkel waar bewust meerdere merken worden verkocht.
Multi channel
Meerdere kanalen om het product aan de consument te brengen.
NOS
Never Out of Stock artikelen; altijd verkrijgbaar.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 10 van 53

Out of stock
Artikelen die niet meer verkrijgbaar zijn.
POP
Point Of Purchase; de plaats waar de shopper koopbeslissingen neemt.
Retail Marketing
Positionering
Plaats die de organisatie/het product inneemt ten opzichte van de concurrent in de perceptie van de
doelgroep.
Preferred category
Binnen category management wordt hiermee verwezen naar de bulk van het assortiment, met name
de grote groep artikelengroepen waarin een retailer competitief wil zijn, maar ook niet beter of slechter
dan andere retailers. In het Amerikaanse category management spreekt men van `considered in
plaats van preferred, dat iets beter weergeeft wat met deze term bedoeld wordt.
Prijselasticiteit
De procentuele verandering van de afzet als gevolg van een procentuele verandering van de prijs.
Omdat deze elasticiteit voor producten verschillend kan zijn, onderscheiden we: prijselastische
producten; de afzetverandering is groter dan de percentuele prijsverandering, prijsinelastische
producten; de afzetverandering is kleiner dan de prijsverandering en prijsneutrale producten; de
afzetverandering is gelijk aan de prijsverandering.
Prijsimago (prijsperceptie)
De perceptie die leeft bij de consument met betrekking tot het door de winkel gehanteerd prijsniveau
ten opzichte van concurrerende winkels.
Prijslijnen
Richtlijnen voor het vaststellen van verkoopprijzen.
Private label
Ook wel 'eigen merk'; producten die door een producent worden verpakt en verkocht onder de
merknaam van de klant. Coberco vervaardigt bijvoorbeeld de melk en verpakking voor Albert Heijn.
Propositie
Binnen communicatiebeleid de omschrijving van de belangrijkste voordelen c.q. het nut van het
product voor de (potentiële) klant. Deze kan zowel de instrumentele als de expressieve
productaspecten betreffen, alsmede de overige aspecten van het productaanbod. Belofte die aan de
klant wordt gedaan.
Rage
Iets wat tijdelijk in de mode is.
Rand assortiment
Het gewenste assortiment dat gezien wordt als aanvulling op het kernassortiment.
Retall(ing)
Een breder begrip dan detailhandel; detailhandel houdt zich primair bezig met de verkoop van
artikelen. Retail houdt zich bezig met zowel artikelen als commerciële dienstverlening.
Retailbestedingen
De bestedingen aan diensten door consumenten (bijvoorbeeld banken, verzekeringen, reizen) plus de
bestedingen aan goederen door consumenten. De detailhandelsbestedingen worden gevormd door
uitsluitend de bestedingen aan goederen.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 11 van 53

Retail Marketing
Retaller brand
Een huismerk dat zich er niet toe beperkt een kopie te zijn van de fabrikantenmerken, maar dat zelf op
zoek gaat naar een eigen positionering. Dit vertaalt zich op zowel het niveau van het product en
assortiment, (kan verschillend zijn van het fabrikantenmerk) als op het niveau van de communicatie en
de merkwaarden.
Retail concept
Een retail concept is de totaalpropositie waarmee een retailer/ fabrikant/dienstverlener een bepaalde
groep klanten probeert te bereiken en aan zich te binden.
Sell-in & sell-out
Sell-in is het volume dat een retailer inkoopt van de fabrikant, bijvoorbeeld naar aanleiding van een
promotie. Een voldoende sell¬in garandeert dat op het DC (Distributie Centrum) van de retailer geen
stockbreuk zal optreden. Nadeel van een te grote sell-in is dat nodeloos voorraden worden
opgebouwd. Sell-out is het volume dat in de winkel door de consument effectief gekocht wordt. Een
hoge sell-in bij een lage sell-out zorgt voor grote voorraden, hetzij op winkelpunt, hetzij in de DC's.
Een grote sell-out bij een lage sell-in zorgt onvermijdelijk voor stockbreuk.
Service
Bediening, dienstbetoon, extra's waarvoor een klant niet behoeft te betalen.
Shopping goods
Artikelen waarbij de consument vergelijkend winkelt. Ter vergelijking; convenience goods, waarbij de
betrokkenheid laag is, en specialty goods waarbij de consument een duidelijke merkenvoorkeur aan
de dag legt.
SKU (Stock Keeping Unit)
Synoniem voor artikel of referentie
Store brand
De uiteindelijke emotionele waarde en de identiteit die de consument toekent aan de winkelformule.
Supply chain
De bevoorradingsstroom van producent naar consument.
Trade marketing
Het beoefenen van marketing met de handelspartner of retailer als klant. Het begrip weerspiegelt de
ontwikkeling waarbij de fabrikanten de retailers traditioneel als doorgeefluik gebruikt hebben en
waarbij zij vandaag die retailer als een volwaardige (en machtige!) gesprekspartner ervaren. Op het
meest operationele niveau, beperkt trade marketing zich in de bedrijven tot zuivere trade marketing
verkoopspromotie. Meer strategisch evolueert trade marketing naar een quasi synoniem van
'customer business development'.
Traffic builder
Product of categorie die een klantenstroom genereert. Men maakt een onderscheid tussen traffic
builder to the store versus een traffic builder in the store. Traffic builders to the store genereren een
klantenstroom naar het winkelpunt. Traffic builders in the store trekken klanten naar bepaalde punten
in de winkel.
Trend
Een verschijnsel dat langere tijd "in de mode' is.
Up selling
Meer bijverkoop realiseren bij dezelfde klant.
USP (Unique Selling Point)
Een voor de consument relevante producteigenschap die zich onderscheidt van de concurrentie.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 12 van 53

Verzorgingsgebied
Het gebied van waaruit klanten een winkel bezoeken.
Visie
Houding ten opzichte van/mening hebben over bijvoorbeeld retailen.
Retail Marketing
Vrijwillig filiaalbedrijf
Inkoopcombinatie waarbij de winkelier zich verbindt tot een bepaalde afname en zich verplicht onder
één formulenaam te opereren.
Voorkeuze
Pre-selectie.
Wheel of retailing
Een kringloopmodel waarin de ontwikkeling van vormen een vast patroon volgt dat zich naar verloop
van tijd herhaalt.
Winkeldochter
Artikelen die te lang op voorraad gestaan hebben en om die reden veelal tegen afprijzing worden
verkocht.
Winkelgedrag
De wijze waarop consumenten winkels bezoeken.
Winkel imago
De wijze waarop consumenten aankijken tegen een bepaalde winkelketen.
Winkelmerk
Een merk dat alleen bij een bepaalde winkel gekocht kan worden.
Winkeltrouw
De mate waarin klanten trouw zijn aan een winkel.
Winkel concept
Zie retail concept.
Wit merk
Merkloze artikelen in categorieën waarin merkvoorkeur een kleine of geen rol speelt; bijvoorbeeld
afwasborstels, wc papier.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 13 van 53

Retail Communicatie
AFBAKENING & DEFINITIES:
Marketing communicatie
Het geheel van fabrikanten communicatie en retail communicatie.
Fabrikanten communicatie
De som van outstore en instore inspanningen van een (merk)fabrikant met als doel de communicatie
doelstellingen te realiseren.
Fabrikanten communicatie mix
De samenstelling van outstore en instore inspanningen van
een (merk)fabrikant met als doel de communicatie doelstellingen te realiseren.
Retail communicatie
De som van outstore en instore inspanningen van een retail(winkel)organisatie met als doel de
marketing & communicatie doelstellingen te realiseren.
Retail communicatie mix
De samenstelling van outstore en instore media die wordt ingezet om communicatie doelstellingen
van de retail(winkel)organisatie te realiseren.
Retail design
De uiterlijke verschijningsvorm van een retail concept, waarbij alle instrumenten van de marketing mix
volledig op elkaar zijn afgestemd in stijl, smaak, vorm, kleur en materiaal. Zodanig dat er voor de
consument een herkenbaar, begrijpelijk en positief beeld ontstaat dat is afgestemd op zijn of haar
behoeftes.
Retail media
Alle communicatie middelen (multi channel) zowel outstore als instore, die ingezet kunnen worden tot
overdracht van kennis en informatie.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 14 van 53

Retail Communicatie
Above the line (Below the line)
De communicatie die gevoerd wordt door middel van reclame in massamedia; bijvoorbeeld radio,
televisie, internet, print, bioscoop, affichage. Doelstelling is het (winkel)merk te ondersteunen en de
merkwaarde op te voeren (thema en imago), maar in toenemende mate ook om de klant tot directe
actie aan te zetten (bijvoorbeeld direct response advertenties). Above the line staat tegenover 'below
the line' communicatie. Historisch heeft de 'line' betrekking op de splitsing tussen het deel van het
budget waarvoor een (media)commissie betaald moest worden aan het reclamebureau, en het (niet
media) deel waarvoor geen commissie betaald moest worden. Samen met de mediacommissie is ook
de eigenlijke 'line' vervaagd. Above en below the line zijn inmiddels achterhaalde begrippen.
Accountability
De effectiviteit van communicatie op basis van gekwantificeerde doelstellingen en het inzicht in de
factoren waarvan deze effectiviteit afhankelijk is.
Actie communicatie
Actie communicatie richt zich erop de omzet te vergroten door aankopen te stimuleren. Dit gebeurt
door middel van bijvoorbeeld sales promotie, displays, direct-marketingcommunicatie,
artikelpresentatie, verpakking en persoonlijke verkoop.
Advertentie
Reclameboodschap in een gedrukt medium, onderscheiden van het redactiedeel, waarbij de
ingenomen ruimte wordt betaald en ingevuld door de adverteerder.
Advertorial
Advertentie op een journalistieke manier geschreven en als artikel vormgegeven. Samenvoeging van
advertentie en editorial.
AIDA model
De fasen die een consument doorloopt in een koopsituatie: A=Attention, I=Interest, D=Desire,
A=Action.
Ankerpunt
Referentiepunt voor de consument in de prijsbeleving.
Bijvoorbeeld wanneer er vaak een bepaald artikel wordt afgeprijsd wordt deze kortingsprijs de normale
prijs.
Anticyclisch adverteren
Het opvoeren van de reclame activiteiten in tijden dat het economisch slechter gaat.
Appeal
Aantrekkingskracht.
Approach
Benadering, aanpak.
Arousal
De intensiteit/sterkte van een gevoel
ATR model
Awareness, Trial en Repeat. Ook wel de dissonantie attributie¬hiërarchie genoemd; het model dat
aangeeft welke stappen een consument doorloopt om tot herhalingsaankoop
over te gaan.
Attitude
De overtuiging van een consument of shopper ten aanzien van specifieke product- of
(winkel)merkeigenschappen.
Awareness
Top of mind: het direct of spontaan herinneren van een reclameboodschap.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 15 van 53

Retail Communicatie
Beeldmerk
Het beeld van een merk.
Beleveniscommunicatie
Een verzameling van door merken geënsceneerde, belevingsgeoriënteerde gebeurtenissen die de
consument op eigen initiatief kan ondergaan.
Below the line activiteiten (Above the line)
Alle verkoopbevorderende activiteiten buiten reclamemedia om. Below the line communicatie is direct
verkoopsbevorderend. Doelstelling is meer te verkopen. In een winkelomgeving stellen we dat below
the line moet bijdragen aan een hogere 'sell-out'. De gebruikte middelen zijn verkoopspromoties
(bijvoorbeeld waardebonnen, gratis stalen, demonstraties op de winkelvloer, volume- en
prijskortingen), maar ook displays en andere communicatie op de winkelvloer. De tegenhanger is
'above the line' communicatie. Beide zijn achterhaalde begrippen.
Bereik (audience)
Het aantal personen dat met een uiting/medium is geconfronteerd. In de massacommunicatie wordt dit
ook wel mediumbereik of leesbereik genoemd. Ofwel het aantal personen (veelal uitgedrukt in een
percentage van het totaal aantal personen dat bereikt had kunnen worden), dat is geconfronteerd met
het medium of met de reclameboodschap. Bijvoorbeeld het aantal personen dat een bepaald tijdschrift
heeft ingezien. In de instore communicatie is dit het aantal shoppers van een winkel(keten).
Bereik (cumulatief)
Aantal personen dat na enige verschijningen of uitzendingen ten minste één keer is geconfronteerd
met het medium of de reclameboodschap.
Bereik (doelgroep)
Het aantal personen behorend tot een bepaald shoppertype binnen de te bereiken doelgroep.
Bereiksdoelstelling
Gericht op de doelgroep die bereikt moet worden.
Binding met het medium
De gehechtheid van een bepaalde persoon aan een specifiek medium.
Campagne
Stelselmatige publieke actie voor een bepaald doel.
Communicatie effect
De gevolgen van de communicatie, zowel op korte als lange termijn.
Communicatie strategie
De wijze waarop communicatie doelstellingen moeten worden behaald.
Communicatie doelgroep
Afgebakende groep personen of organisaties waarop de boodschap is gericht. De doelgroep kan
onder meer bestaan uit huidige en potentiële kopers en beïnvloeders, die anderen aanzetten tot koop.
Communicatie doelstelling
Doelstelling die het te verwachten effect van communicatie instrumenten weergeeft.
Communicatie grid
Een blauwdruk die aangeeft hoe de communicatie moet worden uitgevoerd.
Communicatie kanaal
De weg die de boodschap aflegt van de zender naar de ontvanger.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 16 van 53

Retail Communicatie
Communicatie proces
Het proces van zender, boodschap en media naar ontvanger is de totstandkoming van communicatie.
Communicatie vermogen
De mate van geschiktheid van een medium, mediumgroep of mediumtype om een specifieke
communicatie-uiting bij de doelgroep over te brengen.
Confrontatiesituatie
De situatie waarin de consument een medium 'ondergaat. Het is belangrijk te weten in hoeverre een
consument zich al dan niet kan onttrekken aan een medium.
Consultatieve media
Media waarbij de informatievrager bepaalt welke informatie hij wilt hebben, in welk tempo en in welke
volgorde.
Contact
Confrontatie met een reclamemedium of reclameboodschap waardoor een gelegenheid ontstaat een
communicatie-uiting waar te nemen. Gelijk aan confrontatie.
Contactfrequentie
Aantal malen dat een persoon uit een bepaalde doelgroep/shopper,
met de reclameboodschap is geconfronteerd.
Content
Beschrijving voor de inhoud van websites en sinds enkele jaren van digitale (instore) media. Vaak
wordt hiermee gerefereerd aan redactionele inhoud; de informatie die wordt aangeboden. Ook vallen
geluids- en videofragmenten, plaatjes en games onder content.
Context (Umfeld)
De redactionele inhoud plus de overige advertenties of reclameboodschappen in het medium. In het
geval van instore media wordt hiermee de totale winkelomgeving bedoeld.
DAGMAR model
Defining Advertising Goals for Measured Advertising Results.
Het model gaat uit van het feit dat marketing communicatie alleen kan worden gemeten wanneer
vooraf duidelijk de doelstellingen zijn vastgelegd.
Dekking
Het aantal personen uit de communicatiedoelgroep dat door een bepaald medium wordt bereikt,
uitgedrukt in een percentage van die doelgroep.
Driedimensionaal
Ruimtelijk. Met drie dimensies; hoogte, breedte en diepte.
Effectdoelstelling
Betrekking op het effect dat we met communicatie willen bereiken.
Eyes on screen
Ook wel reclamecontact. Het percentage shoppers dat daadwerkelijk naar een scherm in de winkel
heeft gekeken. Ook: eyes in front of the shelf/display.
ETW
Emotionele Toegevoegde Waarde.
Exposure
Uitstraling.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 17 van 53

Retail Communicatie
Gezinsbereik
Het aantal huishoudingen dat door een reclamemedium wordt bereikt. In de instore communicatie is
dit het aantal huishoudingen met kinderen dat door een instore medium wordt bereikt.
GRP (Gross Rating Point)
1 GRP is gelijk aan 1% luisterdichtheid of kijkdichtheid. Vooral gebruikt bij radio en televisie (bij
televisie ook TVR, Television Rating genoemd). De mediadruk van een televisie- of radiocampagne
wordt uitgedrukt in GRP's en is gelijk aan de som van alle kijkdichtheden van de afzonderlijke spots
van die campagne.
Herinnering (top of mind/spontaan/geholpen)
De mate waarin shoppers zich een instore medium of boodschap zonder of met hulp kunnen
herinneren.
Huisstijl
De visuele presentatie van een organisatie volgens strikte voorschriften ten behoeve van eenduidige
herkenbaarheid. Basiselementen zijn naam, merk, kleur, lettertype en typografie.
Huisstijldragers
Object waarop elementen van de huisstijl zijn afgebeeld.
Huisstijlelementen
Vaste onderdelen van een huisstijl; bijvoorbeeld logo, beeldmerk, kleur en typografie.
Huisstijlhandboek
Overzicht van regels voor het gebruik en de toepassing van de huisstijl.
Informatie clutter
De overvloed van informatie, reclameboodschappen of instore media die een shopper of consument
krijgt aangeboden.
Instore Rating Point (IRP)
Het instore reclamebereik maal de contactfrequentie.
Kosten per 1.000 (CPM)
Reclamekosten per 1.000 bereikte personen/shoppers. Dit kan worden uitgedrukt in het
mediumbereik, reclamebereik of het reclamecontact. Ofwel in het aantal personen/shoppers dat de
boodschap heeft kunnen zien of daadwerkelijk heeft gezien.
Kosten per GRP (K/GRP)
De kosten per GRP (standaard op basis van 30 seconden) geven aan hoeveel de adverteerder moet
betalen om 1% kijkdichtheid te halen binnen een bepaalde doelgroep. Dit cijfer drukt de
kostenefficiency uit van een specifiek blok of een reeks blokken. De K/GRP zijn voor tv-planners een
belangrijk gegeven bij het inkopen van reclamezendtijd op televisie.
Kosten per IRP
De kosten van de inzet van een instore medium in relatie tot het aantal gerealiseerde aantal IRP's.
Like-abillty
De waardering van een bepaalde boodschap, instore medium of (winkel)merk.
Logo
De combinatie van beeld en woordmerk.
Look and feel
De wijze hoe het concept er uitziet en hoe het concept aanvoelt.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 18 van 53

Retail Communicatie
Loyallty card
Kaart die vaste klanten bij een winkel krijgen om zo profijt van kortingen te hebben en om klanten te
binden, bijvoorbeeld bonuskaart van Albert Heijn.
Luisterdichtheid
Het gemiddeld percentage mensen dat luistert naar een zender, programma, tijdvak, reclameblok of
spot.
Loyalty programma
Sales promotion activiteit met als doel klanten op langere termijn vast te houden.
Massacommunicatie
Openbare, voor iedereen toegankelijke communicatie waarbij meestal gebruikgemaakt wordt van
technische verspreidingsmiddelen.
Media commissie
Deel van het inkomen van een reclamebureau. Het bureau ontvangt van de media een percentage
van de mediakosten.
Media doelgroep
De groep personen waarop men zich, gedwongen door een mediumsituatie, richt. Deze groep
benadert zoveel mogelijk de reclamedoelgroep doch is soms afwijkend.
Media frequentie
De frequentie waarmee men een bepaald medium inschakelt.
Mediamix
Samenstelling van gekozen media in een mediaplan.
Media doelstellingen
Hebben betrekking op de contactfrequentie en het bereik van een campagne.
Media-executie
Werkzaamheden die betrekking hebben op het daadwerkelijk inschakelen van een mediaplan; ruimte
reserveren, verzenden plaatsingsopdrachten en materiaal, bewijsnummercontrole, administratie.
Mediaplan (Schedule)
Onderdeel van het reclameplan. Plan met daarin gespecificeerd:
de mediadoelstellingen als afgeleide van de marketing/communicatie¬doelstellingen, de selectie van
mediumtypen en van de individuele media, de inzet van de media, (bijvoorbeeld kleur, formaat,
frequentie) de kostenbegroting en het plaatsingsschema.
Mediaplanning
Selectie van mediatitels en uitzend- of plaatsingsdata, uitgaande van strategische bepalingen;
mediadoelstellingen, budget, creatie, mediadoelgroep, timing.
Mediastrategie
Media- en middelenkeuze, gebaseerd op doelstellingen van de adverteerder en rekening houdend
met mediagebruik van de concurrentie. Timing en budgetverdeling over de media en middelen.
Medium
Middel, instrument om informatie openbaar te maken.
Mediumbereik
Het aantal personen (veelal uitgedrukt in een percentage van het totaal aantal personen dat bereikt
had kunnen worden) dat is geconfronteerd met het medium.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 19 van 53

Retail Communicatie
Multi sensory
De totaal ervaring van de 6 zintuigen.
Omzeteffecten (gewogen)
Het meten van de omzeteffecten van instore media door het gewogen verschil te berekenen tussen
test- en controlewinkels.
OTS (Opportunity To See)
De gelegenheid een communicatie-uiting waar te nemen. Gelijk aan exposure of impression.
Pacing
De snelheid waarmee de zender of de ontvanger van communicatie de informatie overdracht kan
regelen.
Passantenbereik
Het aantal personen dat een buitenreclamevlak of winkelpui passeert. Dit is een vorm van
mediumbereik en kan bijvoorbeeld toegepast worden voor een etalage.
Profielpercentage
Dat deel van het bereik van een medium, dat in de doelgroep wordt gerealiseerd.
Proof of placement (proof of performance)
Het percentage van een bepaald instore medium dat op de winkelvloer daadwerkelijk aanwezig is.
Pull en push methodiek
Bij een pull strategie richt de adverteerder zich voornamelijk via massamedia tot de consument. Bij
een push strategie richt de producent zijn inspanningen tot de tussenhandel.
Reclamebereik
Het aantal personen (veelal uitgedrukt in een percentage van het totaal aantal personen dat bereikt
had kunnen worden) dat is geconfronteerd met de reclameboodschap ofwel de boodschap heeft
kunnen waarnemen. Bijvoorbeeld het aantal personen dat een bepaalde advertentie in een tijdschrift
heeft gezien. In de instore communicatie is dit het aantal shoppers dat een instore medium heeft
gezien.
Reclamecontact
Het aantal personen (veelal uitgedrukt in een percentage van het totaal aantal personen dat bereikt
had kunnen worden) dat daadwerkelijk de reclame boodschap heeft waargenomen. In de instore
communicatie is dit het aantal shoppers dat een instore medium heeft herinnerd.
Response
Reactie op een uiting van communicatie.
ROIA
Return On Instore Advertising.
Story telling
Het vertellen van een verhaal.
Thema communicatie
Reclame gericht op effecten op langere termijn en voortvloeiend uit productkenmerken en/of
voordelen van het product/dienst.
Through the line advertising
Het voeren van een consistent communicatiebeleid door alle geledingen van de distributiekolom heen.
Tone of volce
De mate van een bepaalde toonzetting.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 20 van 53

Twee dimensionaal
Met twee dimensies, alleen een lengte en breedte (grafisch).
Retail Communicatie
Umfeld (Context)
De omgeving of context van een boodschap, bestaande uit de redactionele inhoud, de vormgeving en
andere communicatie¬uitingen in een bepaald medium. In instore communicatie is dit veelal de
winkel.
Winkelbeeld
Het totale beeld wat je direct ziet bij binnenkomst.
Winkelcampagne
Een publieke winkelactie die dominant zichtbaar is in de media.
Winkelcommunicatie (Instore communicatie)
Is de verzamelnaam van alle communicatie in en om de winkel.
Winkelsfeer
De zintuiglijke ervaringen van klanten als ze in de winkel zijn. Zien-horen-voelen-ruiken-proeven.
Woordmerk
De aanduiding van een merk door alleen het woord te laten zien.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 21 van 53

De consument en de shopper
AFBAKENING & DEFINITIES:
Consument
Iemand die een bepaald product gebruikt of verbruikt ofwel de eindgebruiker van het product.
Shopper
Is de winkelende klant. Hij staat in contrast met de consument die ge-/verbruikt. De shopper hoeft niet
gelijk te zijn aan de consument.
Koper
Degene die het product/merk koopt.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 22 van 53

De consument en de shopper
Adopters/innovators/Laggards/Late majority
Benamingen voor type consumenten, gerelateerd aan de levenscyclus van een product/ dienst.
Attention span
Een bepaalde hoeveelheid boodschappen waar een consument aandacht aan kan besteden.
Attitude
Min of meer permanente, aangeleerde houding van personen tegenover bepaalde aspecten van hun
ervaringswereld.
Behoefte
Wens, het beleven van een tekort.
Beslissingsboom (Decision tree)
Verwijst naar het beslissingsproces dat een shopper/ consument doorloopt wanneer hij voor het schap
staat. Concreet deelt de shopper het assortiment in volgens bepaalde criteria. Ofwel dient de
schapindeling die criteria te respecteren en te volgen, ofwel dient het schap voldoende en duidelijke
informatie te verschaffen, zodat de shopper tot een andere indeling aangezet wordt.
Betrokkenheidshiërarchie (hoge)
De zes fasen die de consument doorloopt van merkbekendheid tot aankoop.
Buying occasion
Met koopmoment wordt verwezen naar de verschillende situationele segmenten die ontstaan. In
verschillende situaties of koopmomenten hebben dezelfde shoppers verschillende behoeften. Daarom
spreekt men ook van de `momentconsument of van de 'kameleonconsument'.
Cognizance
Cognitieve kennisname. Deel van de waarneming waarin van de inhoud van een (visuele) stimulus
kennis wordt genomen, zodat deze in het lange termijngeheugen kan worden opgenomen.
Cognizance van visuele stimuli vindt plaats door het oogcentrum op de stimulus te plaatsen.
Consument
Iemand die een bepaald product gebruikt of verbruikt.
Consumentenbehoeftes
Innerlijke drang bij de consument die aanzet tot actie of gedrag.
Consumentengedrag
Alle handelingen van personen die te maken hebben met het verwerven, gebruiken en afdanken van
producten en diensten ter bevrediging van behoeften.
Consumentenmomenten
lndividumomenten die invloed hebben op het consumentengedrag.
Consumentisme
Die uiting van een bredere sociale beweging die zich toespitst op het ruilmechanisme in de
markteconomie en haar maatschappelijke consequenties en die ernaar streeft een blijvend en
aanvaardbaar evenwicht te bereiken tussen de verschillende marktpartijen.
Consumer buying habits study
Onderzoek naar voorgenomen en werkelijk koopgedrag in een winkel(keten) of branche. Uit dergelijk
onderzoek valt onder meer de 'instore beslissingsgraad' te destilleren voor categorie, product of merk.
Conversie
Verschillende fasen van een koopproces waarbij de prospect uiteindelijk koper wordt.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 23 van 53

De consument en de shopper
Conversiegraad
Dit is het percentage mensen dat een winkel bezoekt en er ook daadwerkelijk iets koopt. In food loopt
die op tot tegen de 100%. In de meubelsector ligt dit percentage vaak beneden de 10%.
CRM (Customer Relationship Management)
Het continu en systematisch aangaan en ontwikkelen van relaties met individuele klanten teneinde
wederzijdse voordelen te identificeren en te creëren.
Customer loyalty
Klantentrouw/consumentenvertrouwen.
Dagelijkse boodschappen
Typering van shoppertrip zoals ook vergeten boodschappen en grote boodschappen.
Defector analysis
De analyse van het aantal klanten dat de winkel binnenkomt tot en met het aantal dat daadwerkelijk
koopt. Doel van de analyse is te weten te komen waar in de winkel en waarom shoppers de
confrontatie met een instore medium missen.
Dissonantie attributie hiërarchie
(= ATR model; Awareness Trial Repeat) Het model dat aangeeft welke fasen een consument
doorloopt van merkbekendheid tot aankoop en zich daarna een mening vormt en al dan niet tot
herhalingsaankoop overgaat.
Duale consument
Eén en dezelfde consument die zich als twee verschillende kopers kan manifesteren.
Duale klant
Dit typeert de klant die op twee verschillende momenten verschillend koopgedrag vertoont.
End user
Eindgebruiker van het product; de consument.
Focus point
Het punt in de winkel dat de attentie van shoppers moet trekken.
Foveale waarneming (Retinale)
Visuele waarneming met het oogcentrum (fovea). Gedetailleerde waarneming ten behoeve van
cognitieve kennisname (cognizance) van de inhoud van visuele elementen. Staat tegenover retinale
waarneming.
FRAT
Afkorting voor een parameter die kan gebruikt worden voor de segmentering van een klantenbestand
in een database. Staat voor: Frequency (hoe vaak komt shopper X bij retailer Y), Recency (hoe lang is
het geleden dat shopper X voor de laatste keer bij retailer Y kocht), Amount (hoeveel besteedt
shopper X bij retailer Y) en Type of product (welke producten koopt shopper X bij retailer Y). Op basis
van deze gegevens wordt een score berekend die gebruikt wordt om shoppers te segmenteren naar
hun winkelgedrag.
Funshopping (Runshopping)
Het recreatief winkelen. De tegenstelling is runshopping; aanschaf van noodzakelijke artikelen waar
de consument veelal een hekel aan heeft.
Gefragmenteerde klant
Dezelfde klant die veel verschillende gedragspatronen kan vervullen. Zie ook duale klant.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 24 van 53

De consument en de shopper
Gepland koopgedrag
Hetzij categorie, product of merk zijn vooraf bepaald. Vormen van gepland koopgedrag zijn: Specifiek
gepland; zowel product als merk is vooraf bepaald, algemeen gepland; alleen de categorie is vooraf
bepaald en substituut gepland; merk/product is vooraf bepaald maar in de winkel is een ander
merk/product gekozen.
Impulsaankoop
Aankoop die in een opwelling gedaan is, meestal door een prikkel van buitenaf, bijvoorbeeld een
etalage of winkeldisplay.
Instore beslissingsgraad (Instore Decision Rate)
Het percentage aankoopbeslissingen dat in de winkel wordt genomen, gemeten door het
voorgenomen en werkelijk koopgedrag met elkaar te vergelijken.
Kameleonconsument
Met het koopmoment wordt verwezen naar de verschillende situationele segmenten die ontstaan. In
verschillende situaties of koopmomenten hebben dezelfde shoppers verschillende behoeften. Daarom
spreekt men ook van de 'momentconsument' of van de `kameleonconsument.
Klant
Iemand die minimaal eenmaal iets in de winkel heeft gekocht. In te delen naar bezoekfrequentie of
bestedingsbedrag; bijvoorbeeld primaire, secundaire en tertiaire klant.
Koopgedrag
Het handelen van de shopper op de plaats van eventuele aankoop.
Koopintentie
Plannen om over te gaan tot aankoop.
Koopmomenten segmentatie
Indeling naar type shoppergedrag op basis van momenten.
Koopmotieven
Redenen waarom shoppers iets kopen.
Lifestyle
De wijze waarop de consument tegen de wereld aankijkt en daar ook naar handelt.
Kijkrichting
De manier hoe een shopper in de winkel kijkt.
Looprichting
De manier hoe een shopper in de winkel loopt.
Mindstyle
De typering van de gemoedstoestand waarin een shopper zich kan bevinden.
Momentconsument
Een segmentatievorm waarbij de voorkeuren en het gedrag afhangen van de situatie.
Ongepland koopgedrag
Zowel merk, product en categorie worden pas in de winkel bepaald. Niet te verwarren met impuls
aankoop.
Ooghoogte
Dit is de schaphoogte tussen 120 en 160 cm, de hoogte waarop volwassenen rechtuit kijken als ze
rechtop staan.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 25 van 53

De consument en de shopper
Passanten
Mensen die langs de winkel lopen.
Psychografische kenmerken
Hiertoe behoren attitudes, interesses en opinies die niet direct betrekking hebben op
productkenmerken.
Routinematig aankoopgedrag
Koopgedrag met een weinig ingewikkeld keuzeproces.
Schemata
De associaties die een merk/product bij een consument oproept.
Scanning
Het aftasten van informatie.
Shoppergedrag
Hoe gedrag van een klant als hij aan het winkelen is.
Shopping trip
De typering van een winkelbezoek. Bijvoorbeeld: dagelijkse, vergeten en grote boodschappen.
Socio (economische) criteria
Kenmerken die aan een persoon of huishouden zijn gebonden.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 26 van 53

AFBAKENING & DEFINITIES:
DEEL 2: Instore Communicatie & Media
Instore communicatie
De verzamelnaam van communicatie in en om de winkel.
Instore media
Alle communicatie middelen die in en om de winkel kunnen worden ingezet om het shopper gedrag te
beïnvloeden.
Instore Media Mix
De meest effectieve mix van communicatie middelen die in en om de winkel wordt ingezet om de
shopper te laten kopen.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 27 van 53

Winkelinrichting
DEFINITIE:
Alle vaste en verplaatsbare interieur (meubel) elementen waarmee een verkoopruimte wordt
ingericht.
Accent verlichting
Verlichting die geschikt is om het aanbod extra onder de aandacht te brengen.
Airbrush
Speciale verftechniek.
Achterwand
De wand die geplaatst wordt in het presentatie systeem.
Airco
Regelen van temperatuur en vochtigheidsgraad van de lucht in een binnenruimte.
Algemene verlichting
Standaard verlichting die de ruimte gelijkmatig verlicht.
Armatuur
Draagconstructie voor een lamp.
Balie
Een meubel waar klanten worden ontvangen en geholpen.
Basisverlichting
Standaard verlichting.
Counter
Toonbank.
Decompressie zone
De zone waar de shopper de omschakeling van buiten naar binnen in de winkel fysiek ervaart.
Derde lijn
De zone achterin de winkel.
Doorbloeding
De routing van de winkel is zodanig ingericht dat shoppers makkelijk overal in de winkel kunnen
komen.
Eerste lijn
De zone waar de shopper het eerste wordt geconfronteerd met de winkel.
Enseigne
Synoniem voor winkelformule.
Entree
Aankomst in een bepaalde ruimte.
Etalage
Uitstalkast voor een raam.
Exterieur
De buitenkant van de winkel.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 28 van 53

Focus point
Plaats op de winkelvloer die de aandacht van de consument dient te trekken.
Gangpad
Het pad dat vanaf het hoofdpad loopt naar de diverse afdelingen.
Winkelinrichting
Geluid
Een zich door de lucht voortplantende trillende beweging die door het gehoororgaan waarneembaar
is.
Geur
Dat wat een reukgewaarwording opwekt.
Gevel
De voorkant van een gebouw.
Gondola
Vrijstaand meubel van een winkelinrichting.
Halogeen
Element van de zevende groep van het periodiek systeem (fluor, chloor, broom, jodium, astatium).
Hoofdpad
Het belangrijkste pad dat vaak centraal door de winkel loopt.
Interieur
De binnenkant van de winkel.
Kassa band
Lopende band waarop de artikelen worden geplaatst voor scanning/betaling.
Kassa
Plaats waar betalingen plaatsvinden.
Klantenservice
Plaats waar klanten servicegericht worden geholpen.
Klimaat
De gemiddelde temperatuur.
Kleurfilter
Een filter van een bepaalde kleur die voor een lichtbron wordt geplaatst.
Koof
Gebogen of schuin vlak tussen de wand en de zoldering.
Kopkant
De voorkant van een meubel.
Kopstelling
Kop van een productopstelling/de voorkant van een displaymeubel.
Koude zone
De plaatsen waar de meeste shoppers komen noemen we 'warme zones', de plaatsen waar weinig
shoppers komen noemen we 'koude zones'.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 29 van 53

Winkelinrichting
Lay-out
De ingetekende plattegrond van een winkel.
Luifel
Horizontale vaste overkapping.
Lumen
Eenheid van lichtstroom.
Nis
Een in de wand uitgespaarde ruimte om iets in te zetten.
Open front
Een winkelpui met veel ramen, waar geen etalagekasten achter staan.
Pendel
Stang om iets aan op te hangen.
Plaatsing meubilair
De manier waarop het meubilair in de ruimte wordt geplaatst (bijvoorbeeld naast elkaar of tegen
elkaar aan).
Presentatie dragers
Dragers die in het presentatie systeem geplaatst kunnen worden om het aanbod te presenteren.
Presentatie systemen
Het basissysteem dat in de winkel wordt gebruikt om het aanbod te kunnen uitbrengen.
Pui
Voorgevel van een winkel/gebouw.
Routing
Weg die klanten door de winkel afleggen.
Schap
Die ene locatie op een plank.
Shop corners
Een kleine hoek in de winkel waar alleen diensten worden aangeboden.
Shop-in-the-shop
De shop-in-the-shop is een speciaalafdeling binnen een bepaalde winkel, waarvan de eigenaar
eveneens het bedrijfsrisico van de shop-in-the-shop voor zijn rekening neemt.
Slatwall
Type achterwand voorzien van groeven waarin presentatie dragers kunnen worden gehangen.
Standaard meubilair
Vast meubilair met vaste maten geplaatst op vaste locaties.
Snaplock
Speciaal ontwikkeld om snel en eenvoudig een attractieve vloer of display neer te leggen.
Snaplock modulaire vloeren zijn in vele designs verkrijgbaar en hebben een speciaal lock-systeem om
een homogene, slijtvaste en duurzame vloer te creëren.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 30 van 53

Winkelinrichting
Standaard meubelmaten
Zijn de formaten van meubilair en presentatie systemen welke over het algemeen in de meeste
winkels worden toegepast.
Store design
De vormgeving van een winkel.
Store traffic
Het aantal shoppers in een winkel.
Stortbak
Een meubel waarin grote hoeveelheden artikelen worden gestort.
Straatzijde
De zijde van de straat waaraan de winkel is gesitueerd.
Stroboscoop
Een stroboscoop is een optisch instrument waarmee de beweging van een object schijnbaar kan
worden stilgezet.
TL verlichting
Afkorting van Tube Luminescente.
Truss systeem
Een systeem dat veelal wordt gebruikt bij muziekconcerten waar licht en geluid aan kan worden
opgehangen.
Tweede lijn
De zone middenin de winkel.
Uitlijnen
Het meubilair op één lijn zetten.
Ventilatie
Luchtverversing.
VWO
Verkoop Vloer Oppervlakte.
Vitrine
Glazen kast voor het etaleren van artikelen in winkels en waardevolle voorwerpen in musea.
Vlekkenplan
Ruwe indeling van afdelingen en assortiment door de gehele winkel.
Winkelbeleving
De wijze waarop de klant een winkel ervaart.
Winkel layout
Schematische weergave van het interieur van een winkel.
Winkelvloer
Een term die veelal wordt gebruikt als aanduiding van de plaats waar alles gebeurt.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 31 van 53

Visual Merchandising
DEFINITIE:
Is het verleidelijk, aantrekkelijk presenteren, etaleren en decoreren van producten en diensten
in relatie tot de (winkel) omgeving met als doel meer verkoop te genereren.
Afstylen
Is de aanduiding dat de winkel presentatie-technisch klaar moet worden gemaakt.
Artikelpresentatie
De wijze van het presenteren van producten/diensten.
Brandblocking
Merchandisingtechniek die omvat dat producten per merk in het schap worden opgesteld, en dus niet
bijvoorbeeld per (sub)categorie of type product.
Bulk presentatie
Het presenteren van één artikel in grote hoeveelheden.
Combinatie presentatie
Een presentatie van meerdere artikelen, die tezamen een koopsuggestie opleveren voor de shopper.
Compositie
De ordening van elementen in de ruimte.
Cross merchandising
Term die gebruikt wordt voor het gelijktijdig extra onder de aandacht brengen van verwante producten
op het winkelpunt, met de bedoeling een meerverkoop te realiseren.
Deze aanpak gaat meestal uit van de logica van de shopper: welke producten worden met elkaar
geassocieerd?
Zo kunnen bijvoorbeeld blikopeners bij groenteblikken worden geplaatst.
Decor
Tijdelijke versiering.
Decorateur
Degene die decors en/ of decoraties maakt.
Decoratie
Een verzamelnaam van alle hulpmiddelen die dienen ter versiering van het aanbod.
Decoreren
Het maken/ toepassen van decoraties.
Diagonale presentatie
Artikelpresentatie in schuine lijnen.
Driehoeks presentatie (piramide)
Artikelen worden in een driehoeksvorm gepresenteerd.
Etalage bekleding
Middelen waarmee je de vloer en de wanden van een etalage bekleedt.
Etalagefiguren
Poppen voor etalage en winkelgebruik. Etalagemateriaal
Hulpmiddelen om de artikelen op de gewenste plaats in de etaleerruimte te kunnen zetten.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 32 van 53

Visual Merchandising
Etaleren
Een creatieve, artistieke en sfeervolle wijze van presenteren van artikelen, veelal ondersteund door
decoratieve toevoegingen.
Eye-catcher
Blikvanger om de attentiewaarde van artikelen te vergroten.
Facing
De 'eenheid van het schap'. Eén enkele facing betekent één zichtbare opstelling van een
referentie/SKU (Stock Keeping Unit). Hoe meer facings een merk heeft, hoe groter het schapaandeel.
Family grouping
Aanverwante artikelen bij elkaar gepresenteerd.
Formaatpresentatie
Artikelen op formaat gepresenteerd, van klein naar groot.
Frontpresentatie
Artikelen gepresenteerd met het 'gezicht' naar voren.
Gebruikspresentatie
Artikelen consumptieverwant gepresenteerd.
Horizontale presentatie
Het naast elkaar presenteren van artikelen.
Kleurpresentatie
Het presenteren van artikelen op kleur, van warm naar koel naar neutraal.
Leesvolgorde presentatie
Het presenteren van artikelen van links naar rechts en van boven naar beneden.
Materiaal presentatie
Het presenteren van artikelen die van hetzelfde materiaal zijn gemaakt.
Merchandising
Een vorm van servicebetoon van leverancier naar retailer zoals bijvoorbeeld artikelen en diensten
visualiseren door middel van plaatsing en beheer van display en POP materiaal.
Merkpresentatie
Alle artikelen van één merk bij elkaar gepresenteerd.
Planogram
Een synoniem voor schappenplan, een grafische weergave van het schap.
Presentatieplan
Een beschrijving van de wijze van presenteren van een assortiment op de beschikbare m2.
Presentatie regels
De richtlijnen die men bij een retail(winkel)concept hanteert.
Presentatie vormen
De presentatie van de artikelen in een bepaalde vorm, bijvoorbeeld horizontaal, piramide.
Presentatie methode
De methode waarop men presenteert.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 33 van 53

Visual Merchandising
Presentatie zones
De hoogtes waar rekening mee dient te worden gehouden met betrekking tot presenteren:
Reikhoogte: 160 cm
Ooghoogte: 120 - 160 cm
Grijphoogte: 80 - 120 cm
Bukhoogte: tot 80 cm
Prijs presentatie
Het presenteren van de artikelen op prijs.
Product placement
Het in beeld brengen van een product in een reguliere televisie¬uitzending.
Product presentatie
De manier waarop producten getoond worden.
Props
Aanduiding voor rekwisieten.
Raamdecoratie
Tijdelijke versiering op een raam.
Rackjobber
Groothandel die niet alleen de goederen levert, maar ze ook installeert op het winkelpunt. Hij houdt
eveneens de voorraadadministratie bij. Gewoonlijk zijn de goederen in consignatie: de retailer betaalt
enkel voor wat er verkocht wordt. De voornaamste reden voor rackjobbing is de sterke specialisatie
van het assortiment. Binnen tategory management' gaat het typisch over convenience categorieën.
Rackjobbing
Groothandelsvorm waarbij de groothandel door middel van servicemerchandisers in dienst van de
groothandel ook detailhandelstaken vervult. De servicemerchandiser adviseert de detailhandel over
de prijs- en de assortimentssamenstelling, over de schappresentatie, vult de voorraad in de winkel
aan en verzorgt het schap.
Richten
Het presenteren van artikelen in de kijkrichting van de shopper.
Schap aandeel
Het aandeel in het aantal facings dat een bepaald merk of een bepaalde referentie heeft.
Schappenplan (planogram)
Een presentatieplan gebaseerd op het vaste meubilair, dat van een assortiment de exacte locatie en
het ruimtebeslag beschrijft.
Schapposities
Hierbij wordt de hoogte of de breedte onderscheiden.
Breedte: het aantal horizontale facings; hoogte het aantal facings boven elkaar.
Service merchandising
Een distributiesysteem waar de retailer de zorg voor één of meerdere artikelgroepen nagenoeg
volledig aan de leverancier overlaat.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 34 van 53

Visual Merchandising
Space management
Engelse benaming voor schapbeheer.
Centrale vragen bij shelf management zijn: wat is de juiste plaats van het rek en hoe moet dit ingericht
worden met het oog op een duidelijke en overzichtelijke presentatie die maximaal aanleiding geeft tot
(impuls- en ongeplande) aankopen.
Dit omvat onder andere welke referenties op ooghoogte, dan wel hoger en lager op het schap
geplaatst.
Spiegelen
Als een drager leeg raakt dienen de artikelen die er nog staan naar voren te worden gehaald om het
schap optisch voller te laten lijken.
Stijlpresentatie
Het gezamenlijk presenteren van artikelen die behoren tot dezelfde stijlgroep.
Stopkracht
Het vermogen van een presentatie om de aandacht van de voorbijgangers te trekken.
Thema presentatie
Het presenteren van artikelen die onder een gezamenlijk thema vallen.
Verticale presentatie
Het presenteren van artikelen in verticale banen.
Zij presentatie
Het presenteren van artikelen waarbij de zijkant zichtbaar is, deze presentatie wordt veelal in de mode
toegepast (schouderpresentatie).
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 35 van 53

Display
DEFINITIE:
Een display is een uitstalling van het aanbod, vaak in
en op een fysiek object, welke meestal geplaatst wordt op een A-locatie.
Actie display
Uitstalling van actie producten.
Actiematige display
Een display die alleen gedurende de actieperiode in de winkel aanwezig is.
Benen display
Deze display wordt veelal gebruikt om panty's op te presenteren.
Dumbin
Een snel opzetbare vloerdisplay waarin artikelen gestort kunnen worden.
Eiland display
Display die midden in het gangpad staat en die rondom benaderbaar dan wel bedrukt is.
Floor display
Display die in de routing van een gangpad staat.
Folder display
Een informatieve display waarvan de inhoud zich beperkt tot folders.
Handen display
Deze display wordt veelal gebruikt om handschoenen, juwelen op te presenteren.
Heup display
Deze display wordt veelal gebruikt om broeken en ondergoed op te presenteren.
Hoofden display
Deze display wordt veelal gebruikt om hoeden en shawls op te presenteren.
Hals display
Deze display wordt veelal gebruikt om juwelen op te presenteren.
Kassa display
Een display geplaatst nabij de kassa.
Kopstelling display
De displaypositie aan de kop van een stelling.
Life size display
Staande display met stasteun die veelal een levensgroot figuur verbeeld.
Kan zowel met als zonder artikelen worden geconstrueerd.
Mega display
3D Uitvergroting van een product.
Mode display
Deze display wordt veelal gebruikt om mode op te presenteren.
Motion display
Display gebaseerd op beweging.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 36 van 53

Niet productdragende display
Of informatieve display; display die geen fysiek product bevat.
Display
OTC display
Counter display waarbij de producten niet door de shopper uitgenomen kunnen worden. Bedienend
personeel pakt de inhoud vanuit de achterzijde van de display.
Veelal wordt aan de voorzijde uitsluitend informatie over het product vertoond.
Pallet display
Pre-packed display welke volledig opgezet en afgevuld wordt verzonden naar DC, dan wel
rechtstreeks naar de winkel. We onderscheiden palletformaten 60 x 40 cm,
80 x 60 cm, 80 x1.20 cm en 1.00 x1.20 cm.
Permanente display
Display die deel uitmaakt van het vaste interieur.
Product dragende display
Display voorzien van fysieke producten die elkaar ondersteunen.
Rolly/Dolly
Varianten op het bovenstaande waarbij de pallet is vervangen door een rollende (stalen) frame. We
onderscheiden de formaten 60 x 40 cm (Dolly) en 80 x 60 cm (Rolly). Deze displays worden uitsluitend
ingezet voor gebruik bij supermarkten.
Semi permanente display
Display die geen deel uitmaakt van het vaste interieur, vaak langere tijd in de winkel staat en veelal
gebruikt wordt voor thematische boodschappen.
Schap display
Display die aan/in/op het schap is geplaatst.
Shelf ready display
De display is als het ware geïntegreerd in de verpakking.
Op de schapplaats wordt het transportverpakkingsdeel verwijderd middels een simpele handeling.
Thema display
Deze display wordt veelal gebruikt om een actueel thema op
te presenteren.
Toonbank display
Display die op de toonbank/counter wordt geplaatst.
Verzend display
Display welke inclusief producten afgevuld verzonden wordt. Veelal is de handeling beperkt tot het
plaatsen van de bovenbak op een voet en het op de bovenbak plaatsen van de showcard.
Voeten display
Deze display wordt veelal gebruikt om sokken op te presenteren.
Wand display
Display welke in de wand wordt geplaatst.
Zelfdragende display
Display waarbij de producten los van elkaar in lagen gepresenteerd worden.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 37 van 53

Schap- en presentatiematerialen
DEFINITIE:
Schap- en presentatie materialen is een verzamelnaam voor alle fysieke dragers die de
presentatie van de boodschap (aanbod) ondersteunen en daardoor extra onder de aandacht
brengen van de shopper.
Artikeldispenser
Verdeler tussen de artikelen.
Banierhouder
Houder die fungeert als drager van een banier.
Borden
Alle borden die als drager functioneren van een boodschap.
Branchemateriaal
Presentatiemateriaal dat speciaal gemaakt is voor één bepaalde branche, bijvoorbeeld horloge
standaardjes.
Buiten standaards
Een standaard die buiten de winkel een boodschap ondersteunt, bijvoorbeeld stoepbord, windmaster.
Buste
Het bovenstuk van een etalagefiguur.
Dangler
Een drager om iets aan op te hangen.
Deurduwers
Deurknoppen die gebruikt worden als communicatiemiddel.
Driehoeksbord
Een driehoeksbord heeft drie zijden waarin affiches worden bevestigd. Doordat er drie zijden zijn is
het reclamebord vanuit elke richting goed te zien (bijvoorbeeld aan lantaarnpalen langs hoofd- en
invalswegen).
Etalagefiguur
Een paspop (mannequin) waar mode op wordt gepresenteerd.
Etagère
Hangend tafeltje met boven elkaar geplaatste bladen.
Flexibel etalagefiguur
Etalagefiguur die je in verschillende standen kunt zetten.
Folderbakje
Kleine houder voor folders.
Headless figuur
Etalagefiguur zonder hoofd.
Kabelsystemen
Een systeem van metalen draden waartussen kaarthouders kunnen worden opgehangen.
Kaarthouders
Dragers waarin alle soorten kaarten kunnen worden geplaatst.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 38 van 53

Schap- en presentatiematerialen
Kaarthoezen
Dunne transparante hoezen waarin kaarten kunnen worden geschoven.
Klemprofielen
Profielen waarin bijvoorbeeld signing en pricing kunnen worden vastgeklemd.
Krljtbord
Zwart bord waarop met krijt geschreven kan worden en dat ook weer verwijderd kan worden.
Kuitpin
De bevestiging van een etalagefiguur op een voetplaat.
Lettersystemen
Systeem van losse letters en cijfers.
Mobiles
Reclamedragers die aan het plafond bevestigd worden, hierdoor nemen ze geen kostbaar
vloeroppervlak in beslag.
Opbouwmaterialen
Hulpmiddelen om producten/diensten beter te kunnen presenteren.
Productstandaards
Allerlei standaards die geschikt zijn voor het presenteren van producten.
Sandwichbord
Dubbelzijdig bord dat over iemand heen kan worden gehangen.
Schaphouders
Dragers van schapstroken.
Schapstrook
Een smalle strook waar informatie op is weergegeven.
Schapbevestiging
Materialen die de schaphouder op het schap kunnen bevestigen.
Schapstopper
Het afsluiten van het schap.
Sokkel
Voetstuk onder bijvoorbeeld een standbeeld of vrijstaande vitrine.
Top card
Bord boven een display dat de kern van de boodschap weergeeft.
Torso
Zie buste.
Voetplaat
De voet waar een etalagefiguur opstaat.
Wobbler
Een plastic element dat recht naar voren uit de schapstrook steekt.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 39 van 53

Instore signing & pricing
DEFINITIE:
Veelal grafische weergaves die direct met de shopper communiceren met als doel te navigeren,
informeren, inspireren en activeren.
Actie signing
Aanduiding van actieproducten.
Afdelings-signing
Aanduiding van afdelingen.
Affiche
Aangeplakte bekendmaking.
A-formaten
Vaste drukwerkformaten.
Artist impression
Een getekende weergave.
Banier (banner)
Dun doek waarvan de lengte groter is dan de breedte.
Basis pricing
Basis beprijzing.
Belettering
Het aanbrengen van letters op objecten.
Bewegwijzering
Het geheel van wegwijzers.
Blow-up
Poster.
Cartoon
Humoristische tekening.
Dia
Fotografische afdruk op doorzichtig materiaal voor projectie.
Digitale fotografie
Digitale fotografie is in feite fotografische technologie, gerealiseerd met digitale middelen.
Floor print (vloerreclame)
Boodschappen aangebracht op de winkelvoer.
Fotografie
De kunst om door chemische inwerking van licht op een gevoelige plaat, respectievelijk film,
afbeeldingen van objecten te maken.
Graphics
Grafische (2D) weergave van beelden.
Header
Bord boven een display dat de kern van de boodschap weergeeft.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 40 van 53

Illustratie
Tekening.
Instore signing & pricing
Lichtbak
Bak waarin één of meer lampen zijn aangebracht, bijvoorbeeld haaks op een pui.
Lichtkrant
Nieuws dat met oplichtende letters wordt bekendgemaakt.
Merk signing
Signing waarop de merknaam is afgebeeld.
Navigatie signing
Signing waarmee een shopper naar een bepaalde bestemming wordt geloodst.
Pictogram
Eenvoudige, gestileerde afbeelding, ter vervanging van teksten.
Plafondkaart
Hangende kaart aan het plafond.
Poster
Groot (affiche) formaat drukwerk.
Informatie signing
Signing waarop de shopper wordt geïnformeerd.
Koof signing
Signing welke aangebracht is op de koof.
Product signing
Aanduiding van een product, bijvoorbeeld T-shirt.
Prijs signing
Prijs communicatie.
Kopkaart
Kaart die op de kop van een meubel staat.
Lichtreclame
Reclame door middel van neon, transparanten, lichtgevende teksten etcetera.
Productgroep signing
Aanduiding van een productgroep, bijvoorbeeld herenmode
Projectie
Afbeeldingen op muren, wanden en vloeren projecteren.
Sign
Teken.
Signmaker
Persoon die gespecialiseerd is in het maken van signing.
Spandoek
Uitgespannen doek waarop een leus is aangebracht.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 41 van 53

Instore signing & pricing
Sticker
Een stuk zelfklevend papier of plastic, dat bedrukt of beschreven wordt en vervolgens op een product
wordt bevestigd.
Streamer
Een sticker die op glazen deuren en ramen kan worden geplakt.
Thema signing
Signing welke een bepaald thema onder de aandacht brengt.
USP signing
Signing waarop de unieke verkoopargumenten onder de aandacht wordt gebracht.
Vloer reclame
Prints en andere materialen die op de vloer kunnen worden aangebracht.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 42 van 53

Instore drukwerk
DEFINITIE:
Alle vormen van drukwerk die in de winkel worden toegepast teneinde de consument en
shopper te informeren en te beïnvloeden.
Bon
Een bewijs waarop aan toonder de inhoud moet worden overgedragen.
Boemerangkaart
Een kaart die je op kunt sturen.
Brochure
Vlugschrift, geschrift van kleine omvang.
Catalogus
Register, geordende lijst van voorwerpen.
Coupon
Bon die recht geeft op tijdelijk voordeel.
Flyer (leaflet)
Strooibiljet, een- of tweezijdig bedrukt.
Folder
Vouwblad met informatie of reclame.
Glossy
Chique tijdschrift gedrukt op glanspapier.
Huis-aan-huis folder
Folder die in een bepaald verzorgingsgebied verspreid wordt.
Insert
Een insteker bijgestoken tussen ander drukwerk.
Leaflet
Strooibiljet.
Magazine
Periodiek tijdschrift van de winkel(organisatie).
Sponsored magazine
Relatietijdschrift, gratis verspreid magazine al dan niet voorzien van advertenties met redactionele
inhoud van een winkelorganisatie.
Tijdschrift
Drukwerk waarvan bij tussenpozen afleveringen verschijnen.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 43 van 53

Digitale instore media
AFBAKENING & DEFINITIES:
Het leveren van out-of-home informatie in de vorm van relevante visuele content gericht op een
bepaalde doelgroep, een bepaalde locatie en een bepaald tijdstip middels een netwerk van
digitale schermen, centraal op afstand aangestuurd en gecontroleerd.
Narrowcasting: Om de tegenstelling met massamedia te kunnen aangeven is enkele jaren geleden
de term 'narrowcasting' geïntroduceerd. Hiermee werden de, toen nieuwe, digitale vormen van
communicatie in winkels aangeduid. Narrowcasting omvat echter alle vormen van communicatie
waarmee een versmalde doelgroep bereikt wordt; ook de niet digitale vormen. In deze context wordt
ook wel de term 'proximity marketing' gebruikt. Mede om aansluiting te houden met de internationaal
gebezigde termen kiezen wij voor de term digitale (instore) media.
Synoniemen: digital media advertising, digital signage network, captive audience network,
narrowcasting network, out-of-home media network, digital media network, advertising network.
Er zijn twee vormen: interactief (met de mogelijkheid voor de shopper om te reageren op de
aangeboden boodschap) en niet-interactief (zogenaamd eenrichtingsverkeer).
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 44 van 53

AV media
Audio Visuele media
Digitale instore media
Clip
De samenstelling van een programma, dat in een 'loop' kan worden getoond. De mix van dit
programma in commerciële boodschappen en infotainment boodschappen kan verschillen op basis
van de plaats van uitzending in de winkel. De duur van de clip is afhankelijk van confrontatiesituatie en
retailsituatie.
Commercial
Een reclamespotje.
Content
Omvat de media, clips, tekst, video en audio die via een digital (instore) systeem wordt aangeboden.
Content distribution server
Een computer of server die de te distribueren content naar de winkels opslaat en verdeelt.
Digital signage
Met behulp van digitale technieken informatie verstrekken.
Distributie systeem
Refereert aan de wijze waarop de content gestuurd wordt van de player naar het scherm (via satelliet,
internet of kabel). Synoniem: content distribution.
Display device (scherm)
Het apparaat aan het einde van een digital (instore) systeem, zoals flat panel LCD, plasma, projector.
Flatscreen
Een dun televisie scherm.
infotainment
Een mix van informatieve en onderhoudende boodschappen in een clip.
instore TV
Een televisienetwerk in de winkel met een eigen tv format/tv programma.
Interactieve communicatie
Informatieoverdracht tussen aanbieder en een ontvanger, waarbij de ontvanger kan sturen in de
informatie die hij wenst te ontvangen.
Interactieve marketing
Marketingactiviteiten met behulp van een interactieve infrastructuur. Doel is bevordering van een éénop-één
marketing waarbij de klant de aanbieder zelf moet kunnen bereiken en omgekeerd.
Knelpunten zijn de bereikbaarheid, wachttijden en doorlooptijden bij het contact door de klant naar de
aanbieden.
Interactieve media
In principe alle elektronische apparatuur die geschikt is als intermediair tussen een zender en
ontvanger van boodschappen, waarbij de ontvanger op een uitgezonden boodschap respons kan
geven (zogenaamde tweeweg-communicatie).
Voorbeelden: kabelkrant, view-data, viditel, telegids en internet.
Kanaal
Eén of meerdere schermen die afzonderlijke content doorgegeven krijgt. Zo kan in een winkel op
meerdere plekken verschillende content getoond worden.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 45 van 53

Digitale instore media
LCD
Beeldscherm op basis van vloeibare kristallen die licht weerkaatsen, bijvoorbeeld in een laptop.
Led
Soort lampje.
Multi channel player
Een digitale player die in staat is meerdere stromen van unieke content te sturen naar meerdere
schermen (display devices). Synoniem: site server, instore server.
Player
Gebruikt voor de distributie van content naar een scherm (display device).
Playlog
Informatie die gecreëerd wordt door het digitale instore systeem dat de afgespeelde content
weergeeft, de prestatie van het systeem weergeeft of andere data. Synoniem: billing log, performance
log, audit log.
Playlist
De samenstelling van een lijst met meerdere contentonderdelen in de juiste afspeelvolgorde gezet.
RFID (Radio Frequency IDentification)
Een soort EAN systeem (streepjescode) waarbij via chips in artikelen deze van productie tot en met
recycling gevolgd kunnen worden.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 46 van 53

Instore promotoins
DEFINITIE:
Een actualisering en/of een (tijdelijke) dynamisering van het normale aanbod en de dagelijkse
commerciële activiteiten.
Animatie
Activiteiten waarmee bezoekers van een evenement bij wijze van ontspanning beziggehouden
worden.
Animators
Iemand of iets die animeert, gangmaker.
Cross promotions
Samenwerking tussen twee of meer partijen om klanten te bereiken.
Demonstraties
Demonstraties op de winkelvloer variërend van het laten proeven en verkopen van producten tot het
geven van uitleg.
Demonstreren
De werking en toepassing van een product laten zien.
Event
Grote publieke gebeurtenis.
Face-to-face marketing
Eén op één informatie verstrekken aan consumenten op beurzen, evenementen en in winkels.
Field marketing
Vorm van dienstverlening met als uitgangspunt het verbeteren
van de presentatie, de promotie, de verkrijgbaarheid en de verkoop van producten en diensten.
Deze professionele vorm van dienstverlening speelt zich af 'in het veld', op de winkelvloer, op beurzen
en congressen; overal waar producten of diensten worden aangeboden.
Fulfillment bedrijven
Bedrijven die het afvullen/samenstellen en de plaatsing van winkelmateriaal voor hun rekening
nemen.
Fulfillment kosten
De kosten van het afvullen/samenstellen en plaatsen van winkelmateriaal tot op de winkelvloer.
Hospitality
Het verzorgen van gastvrouwen, VIP begeleiders, receptie en registratiemedewerkers.
Incentive Beloning.
Joint promotion
Een gezamelijke promotie georganiseerd door meerdere partijen.
Mystery shopper
Onderzoeker die zich voordoet als klant en hierbij registreert hoe de verkoper handelt. Iemand die
wordt ingehuurd om anoniem een bezoek te brengen aan verkoopspunten. Doelstelling is vaak na te
gaan hoe de winkel erbij staat, of het personeel zich correct en professioneel gedraagt, etcetera.
Mystery & Quality
Conceptbewaking, meten van verkoop en promotieactiviteiten.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 47 van 53

Instore promotoins
Promotie
Een tijdelijke verbetering van de prijs/waardeverhouding van een merk dat tot doel heeft extra inkopen
te realiseren.
Bijvoorbeeld product plus, premium on pack.
Promotiekleding
Kleding ter ondersteuning bij het promoten.
Redemptiegraad
Term voornamelijk gebruikt in de context van waardebonnen. Wordt uitgedrukt in een percentage dat
verwijst naar het aantal waardebonnen dat wordt ingeruild op het totaal aantal waardebonnen dat
werd verspreid. De redemptiegraad wordt vaak gebruikt als maatstaf voor het succes van een actie.
Sales promotion
Verbetering van de prijs/waardeverhouding van een product door tijdelijk prijsvoordeel (korting) of een
tijdelijke verhoging van de waarde (10% van extra inhoud). Doel is het vergroten van de omzet op
korte termijn.
Sales support
Outsourching van buitendienst activiteiten voor kortlopende, dan wel ten behoeve van structurele
inzet.
Premiums
Weggevers.
Sampling
Het gratis aanbieden van product of sample aan de consument (outstore sampling) of shopper (instore
sampling).
Spaarsystemen
Een instore activiteit waar klanten kunnen sparen voor korting, artikelen met bijbetaling etcetera.
Streetmarketing
Marketing activiteiten die plaats vinden binnen openbare ruimtes.
Tailor made promotions
Een voor een retailer op maat gemaakte promotie.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 48 van 53

DEFINITIE:
De wijze waarop artikelen en diensten worden ingepakt en verpakt.
Blisterverpakking
Verpakking van producten op karton onder een strakke laag plastic.
Verpakking
Bonusverpakking
Verpakking waar meerdere artikelen in zitten en die aangeboden wordt als voordeel aanbieding.
Bretel tas
Draagtas waarbij de handvaten de vorm hebben van een bretel.
Cadeau verpakking
Feestelijke verpakking met een cadeau uitstraling.
Draagtas
Tas om wat lichte artikelen of voorwerpen in te dragen.
Folie
Transparant materiaal waarin cadeau artikelen worden verpakt, bijvoorbeeld parfumerie of bloemen.
Geschenkdozen
Dozen waarin geschenken worden verpakt.
Geschenkzakken
Zakjes waarin geschenken worden verpakt.
Hangtag
Hangend label aan product.
Innaai etiket
Label dat is vastgezet in de kleding.
Omverpakking
Verpakkingen die eigenlijk om de artikelverpakking heen zitten.
Pre-pack
Vooraf verpakt.
Verpakkingsfunctie
De belangrijkste functies van verpakkingen zijn: vormgeving, bescherming, communicatie en gebruik.
Vloeipapier
Heel dun papier waar kostbare artikelen in worden verpakt.
Voedingsverpakking
Verpakking bestaande uit transparante folie met een onderlegger waarin food wordt verpakt.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 49 van 53

Winkelpersoneel
DEFINITIE:
Personeel dat aanwezig is om de shopper te kunnen verwelkomen en te kunnen helpen.
Bedrijfskleding
Werkkleding, verstrekt door het bedrijf.
Gedrag
Wijze waarop het winkelpersoneel zich gedraagt.
Kennis
Kennis die men nodig heeft om het vak van winkelpersoneel goed te kunnen uitoefenen.
Naambadge
Naamplaatje vastgemaakt op de kleding.
Verzorging
Wijze waarop het uiterlijk van het winkelpersoneel is afgestemd op het uiterlijk van de winkel.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 50 van 53

INTERNET:
http://www.communicatieonline.n1
http://www.hartman-communicatie.n1
http://www.vlerick.be http://www.xs4all.n1
http://www.channelweb.ni http://www.ado.n1
hup://www.dispack.com http://www.wikipedia.org http://www.popai.nl
http://www.vandale.n1 http://www.communicatiecoach.com
Bronnen
LITERATUUR:
Retailmarketing, Kind, R.P. van der.
Marketing communicatie strategie, Floor/Van Raay, EPN, derde druk, 1998. Consumentengedrag,
E.J. Boom & A.A. Weber, Wolters-Noordhoff Groningen, 1994. Marketing Lexicon, NIMA, Wolters-
Noordhoff Groningen, 1993.
Grondslagen van de marketing, Verhage, Stenfert Kroese, vijfde druk, 2001. Marketing's Powerful
Weapon: POP Advertising, 2001, POPAI.
Marketing en Detailhandel, Ster, W van der en P.J. van Wissen. Wolters-Noordhoff, Groningen, vijfde
druk.
Markt & marketingbeleid, drsT. van de Heuvel, drs. J.H.0 Post en drs. A.L.M Verbeek, Wolters-
Noordhoff.
Reclame werking, Pieters & van Raay.
Media & Reclame, Arie den Boom & Pieter Neyens, 1996-1997 Wolters-Noordhoff. Retail Brand,
Michel van Tongeren, Bis Publishers.
1000 Ideeën boek, Hans Ferré, Kluwer 1981.
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 51 van 53

Organisaties die actief zijn in communicatie
ADCN Art Directors Club Nederland; www.adcn.nl
BNA Beroeps Organisatie Nederlandse Architecten; www.bna.n1
BNI Beroepsvereniging van Nederlandse interieurarchitecten, www.bniul
BNO Beroeps Organisatie Nederlandse Ontwerpers, www.bno.nl
BVA Bond voor Adverteerders, www.bva.nl
CMC Centrum voor Merk en Communicatie, www.cmcnet.nl
DDMA Dutch Dialogue Marketing Association, www.ddma.n1
DFMA Dutch Field Marketing Association, www.dfma.n1
ECR Efficient Consumer Response, www.ecr.nl
EFMI Erasmus Food Management Institute, www.efmi.n1
GVR Genootschap voor Reclame, www.gvr.n1
IAA International Advertising Association, wwwiaa.n1
KVGO Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen, www.kvgo.nl
MOA Marktonderzoek Associatie, www.marktonderzoekassociatie.n1
NIMA Nederlands Instituut voor Marketing, www.nima.nl
NOM Nationaal Onderzoek Multimedia, www.nommedia.nl
PMA Platform Media Adviesbureaus, www.pma.n1
POPAI Point Of Purchase Advertising International, www.popalni
PRAGMA Vereniging van Onafhankelijke Erkende Nederlandse
Reclameadviesbureaus, www.pragma.nl
SIRE Stichting Ideële Reclame, www.sire.nl
SRC Stichting Reclame Code, www.reclamecode.nl
SRM Stichting voor Reclame en Marketingonderwijs, www.srm.nl
TMA Trade Marketing Associatie, www.trademarketingassociation.nl
VEA Vereniging van Erkende Communicatie-Adviesbureaus, www.yea.n1
Beeld & Media I Vormgever, Ruimtelijke, Presentatie en Communicatie I Vormgever productpresentatie I reader Terminologie Pagina 52 van 53