Raadsvoorstel - Gemeente Heerlen

Raadsvoorstel - Gemeente Heerlen Raadsvoorstel - Gemeente Heerlen

13.01.2013 Views

Hoewel landelijk de bevolking in Nederland nog zal toenemen tot 17,5 miljoen, zullen veel delen in Nederland ook de komende decennia al met krimp geconfronteerd worden. 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 2006 - 2025 2006 2010 2020 2025 jaren Tabel bevolkingsontwikkeling Nederland/Limburg/Parkstad in procenten In Heerlen (en Parkstad) zien we naast de afname van het aantal inwoners ook dat het aantal huishoudens snel kleiner wordt: van 40.000 huishoudens nu naar 32.000 huishoudens over 30 jaar. Dit is het effect van enerzijds de snelle bevolkingsafname en anderzijds dat mensen/huishoudens weg gaan uit Heerlen. Deze combinatie van snelle bevolkingsdaling en een snelle daling van het aantal huishoudens in Heerlen noemen we ‘topkrimp’. Wat betekent krimp Enkele voorbeelden: Door de bevolkingsontwikkeling dreigt een overschot aan woningen. Als we hier niets aan doen zou de huizenmarkt inzakken en de marktwaarde van huizen sterk dalen. Ook het aantal leerlingen op scholen loopt terug en er ontstaat een overschot van het aantal sportaccommodaties. Omdat de bevolking veroudert én mensen uit Heerlen wegtrekken ontstaat een tekort op de arbeidsmarkt. Te weinig arbeidskrachten en een kleiner wordend afzetgebeid is negatief voor het vestigings- en investeringsklimaat van bedrijven. Als antwoord hierop zullen we woningen uit de woningmarkt moeten halen, scholen en sportaccommodaties samenvoegen, en moeten we zorgen voor een nieuwe balans op het terrein van werkgelegenheid. Door sloop en wegtrekkende ondernemers/mensen uit buurten verandert de sociale samenhang in die buurten. Voor individuele bewoners en gezinnen kan de impact groot worden als financieel weinig draagkrachtige woningeigenaren geconfronteerd worden met forse dalingen van de waarde van hun woning. In onze herstructureringsplannen wordt daarom aandacht gegeven aan de fysieke, sociale en economische aspecten van een leefbare wijk. Eerste resultaten in MSP laten zien dat ruimte die ontstaat door sloop kan bijdragen aan verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte én aan versterking van de sociale cohesie (pocketparkjes en volkstuin). Financieel vergt het bovenstaande, het voorkomen van fysieke en sociale verloedering en het creëren van een leefbare stad en regio in een nieuwe balans, om een forse investering. Tegelijkertijd krijgt de gemeente steeds meer moeite om de begroting sluitend te krijgen door de z.g.n. kostenremanentie: de kosten van een gemeente dalen in een lager tempo dan de inkomsten. Communicatie en beeldvorming Essentieel bij ons streven naar een vitale stad en regio in de toekomst (en bewoners en bedrijven te behouden en/of te trekken) is dat mensen een positief beeld van stad en de regio hebben en vertrouwen in de toekomst. We hebben goede stappen gezet met onze communicatiestrategie ‘Wij Zijn Heerlen’ die gericht is op het trots en zelfbewust maken van onze eigen bewoners, èn het zichtbaar maken van kwaliteiten van de stad. Het ‘vertrouwen’ staat onder druk doordat we gewend zijn groei als positief te zien, en krimp als negatief. Bovendien kan het vertrouwen van huidige bewoners en bedrijven in de regio aangetast worden als we wel het fenomeen en de prognoses communiceren, maar nog niet de visies en de oplossingen kunnen laten zien. Om deze redenen zetten we onze communicatiestrategie ‘Wij Zijn Heerlen’ door en verbreden we ze. Op de schaal van Zuid-Limburg nemen wij aan Regiobranding deel. Daarnaast is dit een extra reden om zelfbewust en daadkrachtig met het fenomeen krimp aan de slag te gaan en actief te werken aan visievorming en oplossingen. 172 NL LB PL

Dit dragen we ook actief uit waarbij we naast het probleem ook altijd de visie, de aanpak en de bereikte deeloplossingen zichtbaar maken. Tot slot is het onze ambitie om samen met betrokkenen te zoeken naar oplossingen op het moment dat een constructieve dialoog daarover mogelijk is. Gemeentelijke krimp: twee abstactieniveau’s Wij onderscheiden als gemeente twee belangrijke onderdelen als het gaat om krimp: (Centrum)Gemeente Heerlen Instandhouding lokale basisvoorzieningen; uitvoeren van de rol van eerste overheid Algemene uitkering: Maatstaf krimp en kostenremanentie Kader & verantwoording: Krimpparagraaf in eigen begroting Voorbeelden: Riool, Groen, Wegen (maar ook onderwijshuisvesting, accommodaties etc.) Lokale en regionale krimp opgave 1 2 173 WGR+ Stadsregio Parkstad Limburg Regisseren van de regionale ontwikkelopgave: economie/ruimte/mobiliteit /wonen Bestuurlijke arrangementen zoals bijvoorbeeld ‘Schaalsprong Almere’ Kader & verantwoording: Regionaal actieplan bevolkingsdaling (RAB) Voorbeelden: Woningbouwprogr. (maar ook bedrijventerreinen, arbeidsmarkt etc.) 1. De invloed van de bevolkingsdaling op de gemeentelijke begroting Centraal hierbij staat de algemene uitkering (onder andere de maatstaf krimp en financiële gevolgen waaronder kostenremanentie). Het gaat om het in stand houden van de lokale basisvoorziening binnen de invloedssfeer van de ‘eerste overheid’. Op dit onderdeel is de invloed én de regie van de gemeente groot, zowel beleidsmatig als financieel. Het kader hiervoor en de verantwoording zitten in de eigen begroting (krimpparagraaf). De thema’s waarop dit onderdeel betrekking heeft zijn bijvoorbeeld riool, groen, wegen etc. 2. De ruimtelijke opgave door de bevolkingsdaling (herstructurering) Hierbij gaat het om het regisseren van de regionale ontwikkelopgave op het gebied van economie, ruimte, mobiliteit en wonen. Op dit onderdeel is de gemeentelijk invloed beleidsmatig en financieel veel minder groot. De regie ligt in eerste instantie bij de stadsregio Parkstad Limburg en de financiering ligt voornamelijk bij het Rijk, provincie, corporaties en ontwikkelaars. Het gaat dan om bijvoorbeeld het woningbouwprogramma (sloopprogramma) maar ook bedrijventerreinen en arbeidsmarkt.

Dit dragen we ook actief uit waarbij we naast het probleem ook altijd de visie, de aanpak en de bereikte deeloplossingen<br />

zichtbaar maken.<br />

Tot slot is het onze ambitie om samen met betrokkenen te zoeken naar oplossingen op het moment dat een<br />

constructieve dialoog daarover mogelijk is.<br />

<strong>Gemeente</strong>lijke krimp: twee abstactieniveau’s<br />

Wij onderscheiden als gemeente twee belangrijke onderdelen als het gaat om krimp:<br />

(Centrum)<strong>Gemeente</strong><br />

<strong>Heerlen</strong><br />

Instandhouding lokale<br />

basisvoorzieningen;<br />

uitvoeren van de rol van<br />

eerste overheid<br />

Algemene uitkering:<br />

Maatstaf krimp en<br />

kostenremanentie<br />

Kader & verantwoording:<br />

Krimpparagraaf in eigen<br />

begroting<br />

Voorbeelden: Riool, Groen,<br />

Wegen (maar ook<br />

onderwijshuisvesting,<br />

accommodaties etc.)<br />

Lokale en regionale krimp opgave<br />

1 2<br />

173<br />

WGR+ Stadsregio Parkstad<br />

Limburg<br />

Regisseren van de regionale<br />

ontwikkelopgave:<br />

economie/ruimte/mobiliteit<br />

/wonen<br />

Bestuurlijke arrangementen<br />

zoals bijvoorbeeld<br />

‘Schaalsprong Almere’<br />

Kader & verantwoording:<br />

Regionaal actieplan<br />

bevolkingsdaling (RAB)<br />

Voorbeelden: Woningbouwprogr.<br />

(maar ook<br />

bedrijventerreinen,<br />

arbeidsmarkt etc.)<br />

1. De invloed van de bevolkingsdaling op de gemeentelijke begroting<br />

Centraal hierbij staat de algemene uitkering (onder andere de maatstaf krimp en financiële gevolgen waaronder<br />

kostenremanentie). Het gaat om het in stand houden van de lokale basisvoorziening binnen de invloedssfeer<br />

van de ‘eerste overheid’.<br />

Op dit onderdeel is de invloed én de regie van de gemeente groot, zowel beleidsmatig als financieel. Het kader<br />

hiervoor en de verantwoording zitten in de eigen begroting (krimpparagraaf). De thema’s waarop dit onderdeel<br />

betrekking heeft zijn bijvoorbeeld riool, groen, wegen etc.<br />

2. De ruimtelijke opgave door de bevolkingsdaling (herstructurering)<br />

Hierbij gaat het om het regisseren van de regionale ontwikkelopgave op het gebied van economie, ruimte,<br />

mobiliteit en wonen. Op dit onderdeel is de gemeentelijk invloed beleidsmatig en financieel veel minder groot.<br />

De regie ligt in eerste instantie bij de stadsregio Parkstad Limburg en de financiering ligt voornamelijk bij<br />

het Rijk, provincie, corporaties en ontwikkelaars. Het gaat dan om bijvoorbeeld het woningbouwprogramma<br />

(sloopprogramma) maar ook bedrijventerreinen en arbeidsmarkt.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!