Raadsvoorstel - Gemeente Heerlen

Hoewel landelijk de bevolking in Nederland nog zal toenemen tot 17,5 miljoen, zullen
veel delen in Nederland ook de komende decennia al met krimp geconfronteerd worden.
105,0
100,0
95,0
90,0
85,0
80,0
2006 - 2025
2006 2010 2020 2025
jaren
Tabel bevolkingsontwikkeling Nederland/Limburg/Parkstad in procenten
In Heerlen (en Parkstad) zien we naast de afname van het aantal inwoners ook dat het aantal huishoudens snel
kleiner wordt: van 40.000 huishoudens nu naar 32.000 huishoudens over 30 jaar. Dit is het effect van enerzijds
de snelle bevolkingsafname en anderzijds dat mensen/huishoudens weg gaan uit Heerlen. Deze combinatie van
snelle bevolkingsdaling en een snelle daling van het aantal huishoudens in Heerlen noemen we ‘topkrimp’.
Wat betekent krimp
Enkele voorbeelden: Door de bevolkingsontwikkeling dreigt een overschot aan woningen. Als we hier niets aan
doen zou de huizenmarkt inzakken en de marktwaarde van huizen sterk dalen. Ook het aantal leerlingen op
scholen loopt terug en er ontstaat een overschot van het aantal sportaccommodaties. Omdat de bevolking veroudert
én mensen uit Heerlen wegtrekken ontstaat een tekort op de arbeidsmarkt. Te weinig arbeidskrachten
en een kleiner wordend afzetgebeid is negatief voor het vestigings- en investeringsklimaat van bedrijven.
Als antwoord hierop zullen we woningen uit de woningmarkt moeten halen, scholen en sportaccommodaties
samenvoegen, en moeten we zorgen voor een nieuwe balans op het terrein van werkgelegenheid.
Door sloop en wegtrekkende ondernemers/mensen uit buurten verandert de sociale samenhang in die buurten.
Voor individuele bewoners en gezinnen kan de impact groot worden als financieel weinig draagkrachtige
woningeigenaren geconfronteerd worden met forse dalingen van de waarde van hun woning. In onze
herstructureringsplannen wordt daarom aandacht gegeven aan de fysieke, sociale en economische aspecten
van een leefbare wijk. Eerste resultaten in MSP laten zien dat ruimte die ontstaat door sloop kan bijdragen aan
verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte én aan versterking van de sociale cohesie (pocketparkjes
en volkstuin).
Financieel vergt het bovenstaande, het voorkomen van fysieke en sociale verloedering en het creëren van een
leefbare stad en regio in een nieuwe balans, om een forse investering. Tegelijkertijd krijgt de gemeente steeds
meer moeite om de begroting sluitend te krijgen door de z.g.n. kostenremanentie: de kosten van een gemeente
dalen in een lager tempo dan de inkomsten.
Communicatie en beeldvorming
Essentieel bij ons streven naar een vitale stad en regio in de toekomst (en bewoners en bedrijven te behouden
en/of te trekken) is dat mensen een positief beeld van stad en de regio hebben en vertrouwen in de toekomst.
We hebben goede stappen gezet met onze communicatiestrategie ‘Wij Zijn Heerlen’ die gericht is op het trots
en zelfbewust maken van onze eigen bewoners, èn het zichtbaar maken van kwaliteiten van de stad.
Het ‘vertrouwen’ staat onder druk doordat we gewend zijn groei als positief te zien, en krimp als negatief.
Bovendien kan het vertrouwen van huidige bewoners en bedrijven in de regio aangetast worden als we wel het
fenomeen en de prognoses communiceren, maar nog niet de visies en de oplossingen kunnen laten zien.
Om deze redenen zetten we onze communicatiestrategie ‘Wij Zijn Heerlen’ door en verbreden we ze. Op de
schaal van Zuid-Limburg nemen wij aan Regiobranding deel. Daarnaast is dit een extra reden om zelfbewust en
daadkrachtig met het fenomeen krimp aan de slag te gaan en actief te werken aan visievorming en oplossingen.
172
NL
LB
PL