HERMENEUS jrg 64-1992 nummer 1 - Tresoar

More documents

Recommendations

Info

zich immers uit voor de dood, voor de eerstgenoemden bepaalde hij een dubbele boete, omdat hij van oordeel was dat verkrachters door hun slachtoffers gehaat worden, terwijl verleiders zo’n verderfelijke invloed uitoefenen dat ze zorgen dat andermans vrouwen zich vertrouwder voelen met hen dan met hun mannen. Daardoor raakt het hele huis in hun macht en is het niet meer uit te maken van wie de kinderen zijn, van de echtgenoten of van de minnaars. Daarom heeft de wetgever voor hen de doodstraf vastgesteld. Mij, heren, spreken de wetten dus niet alleen vrij van enig misdrijf, maar ze machtigen me zelfs die straf toe te passen. Het is nu aan u uit te maken of ze van kracht moeten zijn of niets waard zijn. Ik persoonlijk denk dat alle steden daarom wetten uitvaardigen, opdat wij ze in geval van twijfel kunnen raadplegen over wat ons te doen staat. Welnu, zij raden de slachtoffers in gevallen als deze aan zich zo te wreken. Ik verzoek u er net zo over te denken. Anders garandeert u verleiders een dusdanige veiligheid, dat u ook dieven zult aanmoedigen om maar te zeggen dat ze minnaars zijn. Ze weten dan immers dat, als ze beweren met die bedoeling andermans huis binnen te dringen, niemand hun een haar zal krenken. Want iedereen zal dan weten dat we de wetten over echtbreuk kunnen vergeten, maar slechts beducht moeten zijn voor uw uitspraak, die in alle gevallen de hoogste autoriteit is in de stad. En, heren, overweegt u het volgende. Zij beschuldigen mij ervan dat ik die dag de slavin zou hebben bevolen de jongeman te gaan halen. Nu zou ik denken, heren, dat ik gerechtigd was de verleider van mijn vrouw hoe dan ook te pakken te nemen. Goed, als ik bevolen had hem te gaan halen nadat er alleen woorden gewisseld waren, zonder dat er in feite iets gebeurd was, dan had ik onjuist gehandeld. Maar als ik, nadat er onherstelbare dingen gebeurd waren en hij al dikwijls mijn huis was binnengekomen, hem op welke manier ook te pakken had gekregen, zou ik denken dat mij niets te verwijten viel. Maar u zult op grond van het volgende gemakkelijk inzien dat ze ook op dit punt liegen. Ik zei u al, heren, dat ik mijn vertrouwde vriend Sostratos tegenkwam toen hij omstreeks zonsondergang van het land kwam, dat hij bij mij at en na het eten vertrok. Overweegt u, heren, eerst eens dit: als ik Eratosthenes die nacht in de val had willen lokken, had ik dan niet beter zelf ergens anders kunnen eten, dan thuis een gast mee te brengen? In het laatste geval had hij toch niet zo gauw mijn huis durven binnendringen. En denkt u dat ik vervolgens mijn gast had laten gaan en alleen en onbeschermd was achtergebleven, of dat ik hem zou hebben gevraagd te blijven om me te helpen de minnaar te straffen? Ten derde, heren, denkt u niet dat ik in dat geval mijn vrienden overdag gewaarschuwd zou hebben en hen zou hebben verzocht bijeen te komen in het huis van een van hen, zo dicht mogelijk in de buurt, liever dan, zodra ik het gemerkt had, ‘s nachts rond te hollen zonder te weten wie ik thuis aan zou treffen en wie niet^ Ik ben nog bij Harmodios en een ander geweest die niet in de stad waren (want dat wist ik niet) en anderen trof ik niet thuis, maar ik nam mee wie ik kon. Denkt u niet dat ik, als ik het van tevoren geweten had, slaven had ingezet en het mijn vrienden had laten weten, om zelf zo veilig mogelijk naar binnen te gaan (want hoe kon ik weten of hij niet ook een wapen had?) en om zoveel mogelijk getuigen te hebben bij mijn wraak? Maar nu nam ik, omdat ik niets van de gebeurtenissen in die nacht had voorzien, mee wie ik kon. Getuigen daarvoor, komt u alstublieft het podium op. Getuigen. U hebt de getuigen gehoord, heren. En vraagt u zich bij uw overwegingen over deze zaak ook af, of er ooit vijandschap heeft bestaan tussen Eratosthenes en mij behalve 16
hierom. U zult daar geen spoor van vinden. Hij had me niet vals beschuldigd, had niet geprobeerd me te laten verbannen uit de stad, had me geen civiel proces aangedaan en wist niets van me waarom ik, uit angst dat iemand het te weten zou komen, z’n dood zou wensen. Evenmin hoopte ik er rijker van te worden als ik mijn doel bereikte. Want er zijn mensen die elkaar om dergelijke redenen naar het leven staan. Er was geen sprake van een scheldpartij of een dronkemansruzie of een ander conflict tussen ons, sterker nog, ik had de man zelfs nog nooit gezien behalve in die nacht. Met welke bedoeling zou ik nu een dergelijk risico hebben gelopen, als hij me niet het ergst denkbare onrecht had aangedaan? En zou ik dan zelf getuigen bij mijn misdaad hebben geroepen, terwijl ik, als ik hem ten onrechte uit de weg had willen ruimen, dat had kunnen doen zonder dat iemand ervan wist? Ik vind dan ook, heren, dat ik die wraak niet in mijn eigen belang heb genomen, maar in het belang van de hele stad. Want wanneer zulke boosdoeners zien wat voor prijzen er zijn uitgeloofd voor dergelijke misdaden, zullen ze minder geneigd zijn ze te begaan, zeker als ze zien dat u er ook zo over denkt. Anders is het maar beter de bestaande wetten af te schaffen en andere uit te vaardigen, die mannen die op hun vrouwen passen straffen en hun belagers volledig vrijuit laten gaan. Dat zou immers heel wat eerlijker zijn dan dat burgers door de wetten in de val worden gelokt. Want die moedigen degene die een minnaar bij zijn vrouw betrapt aan met hem te doen wat hij maar wil, maar daarna blijken de processen gevaarlijker voor de gedupeerden dan voor degenen die tegen de wetten in andermans vrouwen onteren. Ik riskeer nu immers mijn leven, mijn geld en al mijn bezittingen, omdat ik de wetten van de stad gehoorzaamd heb. NOTEN 1. Een uitsluitend door vrouwen gevierd religieus feest ter ere van Demeter en Kore. 2. Lacune in de tekst. 3. De strekking van de geciteerde wetten (de tweede is van Draco) valt in grote lijnen uit de tekst op te maken. Ik ben bij de vertaling uitgegaan van de editie van L. Gernet en M. Bizos, Lysias, Discours, Tome I (Paris 1955). 17
Page 1 and 2: De medische verzorging van de Romei
Page 3 and 4: Ziekten Uit diverse bronnen wordt d
Page 5 and 6: De verspreiding van Romeinse milita
Page 7 and 8: Twee militairen krijgen geneeskundi
Page 9 and 10: estanddelen als middelen die wij te
Page 11 and 12: Een opmerking van Galenus (XIII 604
Page 13 and 14: denken, maar heel Griekenland. Want
Page 15: dat we fakkels gehaald hadden in de
Page 19 and 20: orde en de door de natuur in de lev
Page 21 and 22: ders: “De natuur heeft ons de kie
Page 23 and 24: Plinius Maior le1gt de beroemde bee
Page 25 and 26: Iliasreceptie in de moderne Nederla
Page 27 and 28: tende sfeer oproepen, krijgt de lez
Page 29 and 30: In de tweede reeks. Waakzaam schuil
Page 31 and 32: De derde zang is nog weer specifiek
Page 33 and 34: ALEXANDRI SMARI CRISPI CARMEN CARNA
Page 35 and 36: Misverstanden rond Homerus’ bomen

HERMENEUS jrg 64-1992 nummer 1 - Tresoar

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?